Του Γιώργου Φιντικάκη
Νάρκη στην ανάπτυξη απειλούν να βάλουν οι νέοι φόροι στα καύσιμα, με το ΙΟΒΕ να προβλέπει "τρύπα" στα έσοδα της επόμενης χρονιάς, έτσι όπως αυτά θα περιγράφονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή.
"Τρύπα" που θα προέλθει αφενός από περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης ως απόρροια των νέων φόρων 400 εκατ. ευρώ στα καύσιμα, αφετέρου από το νέο παράθυρο που αυτοί θα ανοίξουν στο λαθρεμπόριο, θέτοντας σε ευθεία αμφισβήτηση τους στόχους εσόδων του προϋπολογισμού.
Σε συμπεράσματα σαν αυτά καταλήγει, σύμφωνα με πληροφορίες του liberal.gr, μελέτη του ΙΟΒΕ για τις επιπτώσεις στα κρατικά έσοδα από τους νέους φόρους στα καύσιμα, που έγινε για λογαριασμό του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών, και η οποία θα παρουσιαστεί την επόμενη Δευτέρα 10 Οκτωβρίου.
Δεν χρειαζόταν βέβαια μελέτη από το ΙΟΒΕ για να αντιληφθεί κανείς ότι οι φόροι πλήττουν τα έσοδα. Αρκεί μια ματιά στα στοιχεία της Eurostat και του υπ. Οικονομικών που δείχνουν μια πτώση των καταναλώσεων συνολικά στα καύσιμα από το 2009 ως σήμερα, της τάξης του 38%, συμπαρασύροντας προς τα κάτω και τα έσοδα.
Πρώτες αυξήσεις
Από πλευράς τιμών, κρυάδα περιμένει τους καταναλωτές πετρελαίου θέρμανσης από τις 15 Οκτωβρίου και μετά, όταν και θα αρχίσει η διάθεσή του στην αγορά.
Αν δεν υπάρξει κάποια σοβαρή ανατροπή στη διακύμανση των τιμών του αργού, κάτι που δεν αποκλείουν οι αναλυτές, τότε το πετρέλαιο θέρμανσης θα βγει στις 15 Οκτωβρίου σε τιμή 90-91 λεπτά το λίτρο έναντι 84-85 λεπτών πέρυσι (+7%). Τα επιπλέον αυτά έξι-επτά λεπτά είναι αποκλειστική συνέπεια της αύξησης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) και του ΦΠΑ 24% που επιβάλλεται σε αυτόν, και όχι των διεθνών τιμών που προς το παρόν κινούνται στα περυσινά επίπεδα.
Κερδισμένοι και χαμένοι από το επίδομα
Από εκεί και πέρα μένει να δούμε, πως θα κατανεμηθεί για τους δικαιούχους το επίδομα. Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών, επεξεργάζεται αλλαγές στη γεωγραφική κατανομή των ποσοτήτων του επιδοτούμενου καυσίμου, με έμφαση στις κλιματολογικές συνθήκες. Το σκεπτικό είναι οι κάτοικοι ορεινών περιοχών του ίδιου νομού να εισπράττουν μεγαλύτερο επίδομα από εκείνους που διαμένουν στα πεδινά. Σήμερα η Ελλάδα είναι χωρισμένη σε τέσσερις κλιματικές ζώνες με βάση τους νομούς, όπου το μέγιστο ύψος του επιδοτούμενου καυσίμου κυμαίνεται από 500 έως 2.500 λίτρα, ενώ οι δικαιούχοι προσδιορίζονται με βάση εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Τα κριτήρια αυτά δεν φαίνεται να αλλάζουν. Έτσι και φέτος οι δικαιούχοι της επιδότησης των 25 λεπτών ανά λίτρο, θα είναι οι άγαμοι με ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ και οι έγγαμοι ή μονογονεικές οικογένειες με συνολικό εισόδημα έως 20.000 ευρώ, και προσαύξηση 2.000 ευρώ για κάθε παιδί.
Κρυάδα από τη συμφωνία του ΟΠΕΚ
Από την 1η Ιανουαρίου 2017 αυξάνονται επίσης η βενζίνη και το ντίζελ κίνησης που θα πωλούνται αντίστοιχα κατά δέκα και πέντε περίπου λεπτά ακριβότερα (+9% και +4%) λόγω της αύξησης από το νέο έτος των ειδικών φόρων κατανάλωσης στους δύο αυτούς τύπους καυσίμων.
Αλλά δεν είναι μόνον η αύξηση των φόρων στα καύσιμα που τροφοδοτεί σκεπτικισμό για τους στόχους του ΑΕΠ.
Στον απόηχο της συμφωνίας που πέτυχαν την περασμένη εβδομάδα οι χώρες-μέλη του ΟΠΕΚ για πάγωμα της ημερήσιας παραγωγής από τον Νοέμβριο, οι τιμές του αργού κινούνται ανοδικά, έχοντας αυξηθεί από τα 46 στα 50 δολάρια (μπρεντ), τάση που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα. Την ίδια στιγμή, η ανησυχία για την υγεία της Deutche Bank ταρακουνά το ευρώ έναντι του δολαρίου, που σημαίνει πως αν αυτό συνεχιστεί, το κοινό νόμισμα δεν θα είναι σε θέση να εξουδετερώσει μέρος από τις αυξήσεις του αργού.
Στην ουσία, μοιάζει η παγκόσμια οικονομία να αφήνει σταδιακά πίσω την εποχή των πτωτικών τιμών του πετρελαίου της προηγούμενης διετίας. Στην περίπτωση της Ελλάδας, ενώ μέχρι σήμερα τα καύσιμα επενεργούσαν θετικά στο ΑΕΠ της χώρας, δίνοντας ανάσες σε κατανάλωση και παραγωγή, τώρα φαίνεται ότι μπαίνουμε σε μια περίοδο αυξήσεων, αφενός μέσω των φόρων, αφετέρου μέσω των διεθνών τιμών που φαίνεται να παγιοποιούνται στα υψηλά επίπεδα των τελευταίων μηνών.
Αυτός ακριβώς ο συνδυασμός φόρων - τιμών, δεν αποκλείεται να έχει επίπτωση στο στόχο για ρυθμό ανάπτυξης 2,7% το 2017, νούμερο ούτως ή άλλως πρωτοφανές για την ελληνική οικονομία, τηρουμένων των αναλογιών της κρίσης, που έχει να επιτευχθεί εδώ και πάνω από δέκα χρόνια.
Υπό αυτή την έννοια, οι εξελίξεις στα καύσιμα συνιστούν μια "κρυφή βόμβα" για το αφήγημα των ισχυρών ρυθμών ανάπτυξης, πόσο μάλλον όταν το συστατικό στο οποίο θα έπρεπε αυτό να βασιστεί, η μαζική δηλαδή εισροή ξένων κεφαλαίων στην οικονομία μέσω νέων επενδύσεων, για την ώρα απουσιάζει.
Πτώση στις βενζίνες- χτύπημα στα ντίζελ
Σε επίπεδο κατανάλωσης, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως ο Σεπτέμβριος έκλεισε συγκριτικά με πέρυσι με τις βενζίνες οριακά κάτω (-1%), γεγονός που δεν είναι απότοκο μόνο της ύφεσης, αλλά και της στροφής των καταναλωτών στα ντιζελοκίνητα οχήματα.
Στο ντίζελ κίνησης εκτιμάται ότι ο Σεπτέμβριος έκλεισε με αύξηση 4%. Αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι η σύγκριση με τον περυσινό Σεπτέμβριο γίνεται από πολύ χαμηλή βάση, καθώς τα capital controls του Ιουλίου 2015 είχαν παγώσει τις μεταφορές και τη παραγωγή για αρκετούς μήνες.
