Του Απόστολου Σκουμπούρη
Πολύς λόγος και ακόμα περισσότερος ντόρος έχει γίνει τις τελευταίες τρεις δεκαετίες για τη μνημειώδη αποβιομηχάνιση της χώρας, με το κλείσιμο ιστορικών επιχειρήσεων, το διωγμό εταιρειών παραγωγής, την κρατικοποίηση ορισμένων άλλων και την εν γένει εξαφάνιση της βιομηχανικής παραγωγής της χώρας, ασχέτως τομέα. Μέσα σ'' αυτή τη διαδικασία όμως, εντάσσεται και μια άλλη εξέλιξη, που είναι ο... αφελληνισμός της ελληνικής βιομηχανίας, του εμπορίου και της ελληνικής παραγωγής ευρύτερα, καθώς δεκάδες μεγάλης αξίας επιχειρήσεις, μικρότερες και μεγαλύτερες, έχουν περάσει στα χέρια ξένων κεφαλαίων. Βεβαίως, οι εν λόγω επιχειρήσεις συνεχίζουν να λειτουργούν και να παράγουν στην Ελλάδα, χρησιμοποιούν Έλληνες εργαζόμενους, προσφέρουν σ'' όλη την οικονομική «αλυσίδα» της παραγωγής, διακίνησης, εμπορίας κ.λπ., δίνουν ασφαλιστικές και φορολογικές εισφορές, όμως τα περισσότερα κέρδη φεύγουν έξω.
Φυσικά, σ'' ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον - όπου η αγορά στην ουσία είναι μία και ενωμένη – τέτοιες διαδικασίες λαμβάνουν χώρα σε όλα τα (δυτικά κυρίως) κράτη, ενώ υπάρχουν και πολλές ξένες εταιρείες που είναι πλέον ελληνικών συμφερόντων. Σ'' ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, το... αλισβερίσι των επιχειρήσεων δεν έχει σύνορα και αυτός είναι ένας... μονόδρομος, χωρίς επιστροφή!
H ανάγνωση αυτής της εξέλιξης λοιπόν, δεν πρέπει να είναι μονοδιάστατη και μονοφασική, καθώς πολλές επιχειρήσεις που έμειναν στα... χέρια Ελλήνων χρεοκόπησαν, ενώ αρκετές (η συντριπτική πλειονότητα) εξ όσων πέρασαν στην ευθύνη ξένων, αναπτύχθηκαν περαιτέρω, είτε μέσω περισσότερων κεφαλαίων, είτε μέσω της προσθήκης τεχνογνωσίας, είτε λειτουργίας σε πιο επαγγελματικά πρότυπα. Άλλωστε, κανένας δεν έρχεται σε μια ξένη χώρα με στόχο να κλείσει την επιχείρηση που αγοράζει ή να την καταστήσει μη ανταγωνιστική.
Πολλές από τις εταιρείες που πέρασαν στα χέρια ξένων, έχουν δεχτεί σημαντική ώθηση, σημαντικές επενδύσεις, έχοντας καταστεί σημείο αναφοράς διεθνώς, ενώ ελληνικά σήματα ωθήθηκαν να γίνουν ισχυρά brands διεθνώς. Δεν πρόκειται για επενδύσεις… αποικιακού τύπου ή για τυχοδιωκτικού χαρακτήρα κερδοσκοπικά κεφάλαια, αλλά για συνειδητές τοποθετήσεις ζωής, με σχέδιο, στόχευση, οργανόγραμμα και όραμα για το μέλλον.
Στην κορυφή τέτοιων περιπτώσεων θα βάζαμε τις BIC Violex, την οποία ο γαλλικός όμιλος διαρκώς ενισχύει καθιστώντας τη παγκόσμιο κέντρο κατασκευής και έρευνας, αλλά και την Τρία Έψιλον όπου πλέον μέσω της εξαγοράς από την The Coca Cola Company έχει καταστεί ο δεύτερος μεγαλύτερος εμφιαλωτής αναψυκτικών στον πλανήτη και ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη με παρουσία σε 28 χώρες! Φυσικά, υπάρχουν και άλλες ελληνικές εταιρείες που πήγαν καλύτερα μετά το «πάντρεμα» με τα διεθνή κεφάλαια.
Όπως και να ''χει, οι περισσότερες εκ των κορυφαίων ελληνικών επιχειρήσεων, πολλές εκ των οποίων είναι ηγέτιδες δυνάμεις στον τομέα τους, έχουν περάσει σε ξένα συμφέροντα. Μάλιστα, κάποιες είναι... κατ'' εξοχήν με DNA ελληνικό, από αυτές που ελάχιστοι θα περίμεναν ότι είναι ξένων συμφερόντων...
Ένα συμπέρασμα από το ρεπορτάζ μας, είναι ότι η Γαλλία έχει την πιο δυνατή παρουσία επενδυτικά στη χώρα μας. Γαλλικά συμφέροντα, έχουν κάνει τις περισσότερες – διαχρονικά – επενδύσεις στη χώρα μας, τόσο στα τρόφιμα, όσο και στις ασφάλειες, στη βιομηχανία και αλλού.
Το Liberal κάνει μια καταγραφή των κυριότερων «μεταγραφών» ελληνικών επιχειρήσεων από ξένους που ήρθαν και εξαγόρασαν πολλά ελληνικά διαμάντια.
BIC Violex
Η εξαιρετικά ποιοτική εταιρεία που παράγει στην Ελλάδα το 70% της παγκόσμιας αγοράς ξυραφιών μιας χρήσης, είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση. Ιδρύθηκε αρχικά ως... . ΒΙΟΛΕΞ το 1952 από την οικογένεια Πολίτη και εξειδικευόταν στην κατασκευή ξυριστικών λεπίδων δύο αιχμών, τα γνωστά ASTOR. Εδώ και πολλές δεκαετίες όμως έχει συνδεθεί μετοχικά με γαλλικά συμφέροντα και τον Μαρσέλ Μπικ (Marcel Bich), που παράγει τους γνωστούς στυλό και τους αναπτήρες. Το 1999 όμως η ελληνική εταιρεία εξαγοράστηκε εξ ολοκλήρου από το Μαρσέλ Μπικ, εξέλιξη που όμως όχι μόνο δεν αποδυνάμωσε την ελληνική παραγωγή, αντιθέτως ο γαλλικός όμιλος έχει καταστήσει την «ελληνική» BIC το παγκόσμιο κέντρο έρευνας και παραγωγής για τα ξυραφάκια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2011 οι συνολικές επενδύσεις ήταν 25 εκατ. ευρώ ενώ στην τριετία 2012-2014 ανήλθαν σε 100 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία έχει επενδύσει τα τελευταία 10 χρόνια πάνω από 250 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα. Πρόκειται για εταιρεία διαμάντι, που απασχολεί 1.200 εργαζόμενους, με άριστο επιχειρηματικό περιβάλλον, ενώ έχει κατοχυρώσει περισσότερες από 40 πατέντες τα τελευταία χρόνια. Οι εξαγωγές της BIC αποτελούν το 1% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών ετησίως!
ΑΓΕΤ Ηρακλής
Εταιρεία με όνομα βαρύ, σαν ιστορία, η ΑΓΕΤ Ηρακλής, ένας όμιλος από τους τελευταίους ισχυρούς πυλώνες της ελληνικής βιομηχανίας, ιδρύθηκε πριν 105 χρόνια, το 1911! Εισήλθε στο Χ..Α. το 1919, όμως πλέον δεν υπάρχει στο ταμπλό, καθώς προ ημερών αποφασίστηκε η διαγραφή της... Αρχές της δεκαετίας του ''90 μεταβιβάστηκε στον ιταλικό όμιλο Calcestruzzi, που είχε αποκτήσει και τα υπό χρεοκοπία Τσιμέντα Χαλκίδος. Κατόπιν, τον Οκτώβριο του 1999 μέσω πλειστηριασμού, η βρετανική Blue Circle - που εξαγοράστηκε από τη γαλλική Lafarge - απέκτησε την εταιρεία, όπως και τα Τσιμέντα Χαλκίδας. Η γαλλική Lafarge έχει συγχωνευτεί με την ελβετική Holcim, δημιουργώντας έναν παγκόσμιας εμβέλειας όμιλο. Όμως η... ρετσινιά για το οριστικό κλείσιμο των Τσιμέντων Χαλκίδας και τη διόγκωση της ανεργίας στην περιοχή, έμεινε – και δικαίως – στους Γάλλους.
S&B Ορυκτά (πρώην Αργυρομεταλλευμάτων & Βαρυτίνης)
Η εταιρεία που διαχειρίζεται τα τεράστια κοιτάσματα περλίτη και μπετονίτη της Μήλου, εξαγοράστηκε τέλη του 2014 αρχές του 2015 από τον γαλλικό βιομηχανικό κολοσσό Imerys έναντι τιμήματος της τάξης των 525 εκατ. ευρώ. Ο γαλλικός όμιλος, ιδρύθηκε το 1880 (ως Imetal) από την οικογένεια Ρόθτσαϊλντ και σήμερα (ως Imerys πλέον) είναι μια από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως στον κλάδο των βιομηχανικών μετάλλων, με παρουσία σε 50 χώρες και περισσότερους από 16.000 εργαζομένους.
Φαρμακοβιομηχανία Pharmathen
Η μεγάλη ελληνική φαρμακευτική εταιρεία Pharmathen εξαγοράστηκε στα μέσα του 2015 από τη βρετανική επενδυτική εταιρεία BC Partners, η οποία διαχειρίζεται επενδυτικό κεφάλαιο ύψους περίπου 13 δισ. ευρώ (15 δισ. δολάρια). Η Pharmathen ιδρύθηκε το 1969 και έκτοτε επικεντρώνεται στην ανάπτυξη και εμπορία φαρμακευτικών προϊόντων, κατέχοντας ισχυρή θέση στον τομέα των γενόσημων (generics) ιδιοσκευασμάτων. Είναι μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες βιομηχανίες φαρμάκου, ενώ τα τελευταία 5-6 χρόνια δημιούργησε πάνω από 450 νέες θέσεις εργασίας.
Διαθέτει τρία τελευταίας τεχνολογίας ερευνητικά εργαστήρια και δύο παραγωγικές μονάδες, όντας πλήρως καθετοποιημένη. Παράλληλα, είναι εστιασμένη στη διεθνή της ανάπτυξη, διαθέτοντας κεφάλαια για εξαγορές στο εξωτερικό. Απασχολεί περί τα 800 εργαζομένους, ενώ διανέμει τα προϊόντα της σε περισσότερες από 80 χώρες. Η BC Partners απέκτησε περί το 80%, ενώ η οικογένεια Κάτσου παραμένει στον Ομιλο Pharmathen διατηρώντας το υπόλοιπο ποσοστό των μετοχών και τη διοίκηση...
Φαρμακοβιομηχανία Specifar
Το 2011 έναντι 400 εκατ. ευρώ σε μετρητά, η εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης αμερικανική Watson Pharmaceuticals εξαγόρασε την επιτυχημένη ελληνική φαρμακοβιομηχανία Specifar από την οικογένεια Βασιλόπουλου. Μάλιστα η συμφωνία περιλάμβανε και δικαιώματα από μελλοντικές πωλήσεις φαρμάκων, κυρίως του Esomeprazole που είναι το best seller της εταιρείας. H Watson συγκαταλέγεται μέσα στις κορυφαίες εταιρείες παγκοσμίως στην αγορά γενοσήμων φαρμάκων, δηλαδή φαρμάκων-«αντιγράφων».
Η Specifar ιδρύθηκε το 1933 και είναι από τις πιο παλιές φαρμακοβιομηχανίες της χώρας, δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη και προώθηση γενοσήμων φαρμάκων και είναι κυρίως εξαγωγική εταιρεία, μιας και εξάγει άνω του 80% των προϊόντων της. Από το 2000 και μετά έκανε άλματα ενώ πλέον συγκαταλέγεται μέσα στις πέντε κορυφαίες εταιρείες γενοσήμων στην Ελλάδα. Χρονιά ορόσημο ήταν το 2001 καθώς με την ανέγερση του νέου της εργοστασίου, η εταιρεία αναπτύχθηκε και εδραίωσε την παρουσία της στην ελληνική αγορά, ενώ το 2003 έλαβε την πρώτη άδεια κυκλοφορίας διεθνώς.
Ποτοποιία Μεταξά
Η ιστορική Ποτοποιία – Κονιακοποιΐα Μεταξά ιδρύθηκε πριν από 128 χρόνια, ήτοι το 1888 στον Πειραιά από το Σπύρο Μεταξά, έμπορο και ιδιοκτήτη ταβέρνας και το... νέκταρ της έφτασε σε όλο τον κόσμο, με πληθώρα βραβείων και διακρίσεων! Είναι το πρώτο διεθνές ελληνικό ποτό, γνωστό ως το «ιπτάμενο μπράντι», καθώς από το 1900 είχαν αρχίσει οι εξαγωγές στην Αμερική! Το Μεταξά είναι το πρώτο ποτό που καταναλώθηκε στο διάστημα, εξάγεται σε πάνω από 60 χώρες, ενώ κανένα άλλο ποτό δεν έχει την ίδια διαδικασία παραγωγής. Αποστάγματα άνω των 30 ετών χρησιμοποιούνται για τη διαδικασία παραγωγής διαφορετικών ειδών του... νέκταρ!
Καλώς ή... κακώς, εδώ και πολλά χρόνια, ανήκει σε ξένα συμφέροντα. Η εταιρεία έχει περάσει δια πυρός και σιδήρου όλα τα χρόνια του 20ου αιώνα, ενώ το 1989 η οικογένεια αποφασίζει να πουλήσει την εταιρεία στην Grand Metropolitan (πλέον μετά από συγχωνεύσεις λέγεται Diageo) ενώ σήμερα ανήκει στη γαλλική πολυεθνική Remy - Cointreau.
Ούζο 12
Ένα από τα δύο – τρία πιο ιστορικά ονόματα στο χώρο του ούζου στη χώρα μας και η πιο γνωστή ελληνική φίρμα στο χώρο των ποτών, μαζί με το Metaxa παγκοσμίως. Η ιστορική ποτοποιία Αδελφοί Καλογιάννη Ε.Π.Ε. ιδρύθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1880 από την οικογένεια Καλογιάννη, που έως σήμερα, 4η γενιά, ασχολείται με τα αποστάγματα, αν και όχι με το «δικό» τους ούζο. Το Ούζο 12, πήρε το όνομά του από το βαρέλι (ή... βαγένι) 12, της ποτοποιίας της Πόλης, καθώς αυτό είχε το καλύτερο ούζο. Είναι το πρώτο ούζο που εμφιαλώθηκε το 1950. Στην αγορά των ποτών οι ιδιοκτησιακές ανακατατάξεις είναι έντονες και δαιδαλώδεις, το Ούζο 12 αρχικά πριν πολλά χρόνια πουλήθηκε στην IDV - Grand Metropolitan, κατόπιν πέρασε στα συμφέροντα της Άμβυξ, στην Berry Bros & Rudd ενώ από το 1999 ανήκει στο μεγάλο ιταλικό Group, το γνωστό Campari.
ΕΠΟΜ, ούζο Μίνι
Από το 1996 το ούζο που παράγει η Ένωση Ποτοποιών Μυτιλήνης (ΕΠΟΜ), το γνωστό... Μίνι, έχει εξαγοραστεί από το γαλλικό κολοσσό Pernod Ricard, που πρόσφερε τότε 5,4 δισ. δραχμές στους 66 μετόχους της ΕΠΟΜ. Παράγει το Μίνι, τη... Φήμη και το Λέσβος. Η Pernod Ricard (Chivas Regal, Absolut, Jameson Irish Whiskey, Havana Club κ.α.) συνεχίζει να στηρίζει την επένδυσή της, με το Μίνι να κρατάει σταθερά τα μερίδια αγοράς του.
Αθηναϊκή Ζυθοποιία
Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1963 από μια ομάδα Ελλήνων επιχειρηματιών και αποτελεί μια από τις εταιρείες που «έχτισαν» την κουλτούρα της μπύρας στην Ελλάδα. Το 1965 ξεκινά η παραγωγή και το λανσάρισμα της Amstel, ενώ το 1981 η εταιρεία έφερε στην Ελλάδα τη Heineken. Εδώ και πολλά χρόνια έχει εξαγοραστεί από τον ολλανδικό κολοσσό Heineken N.V., που ανέπτυξε περαιτέρω την εταιρεία, με νέες παραγωγικές μονάδες, νέα σήματα, αλλά και εξαγωρές στα Βαλκάνια. Διαθέτει τρία εργοστάσια παραγωγής, ένα στην Αθήνα, ένα στη Θεσσαλονίκη και ένα στην Πάτρα.
Μάλιστα, αυτό της Πάτρας, με σειρά επενδύσεων, έχει καταστεί το μεγαλύτερο στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή. Παράλληλα, στη Λαμία από το 1993 λειτουργεί τη μονάδα εμφιάλωσης του Φυσικού Μεταλλικού Νερού ΙΟΛΗ. Διαθέτοντας σήματα όπως Amstel, Hieneken, ΑΛΦΑ, Fischer κ.α. η εταιρεία έφτασε να ελέγχει τη δεκαετία του 2000 έως και το 82% της εγχώριας αγοράς μπύρας. Με γνώμονα αυτή την εξέλιξη, το Δεκέμβριο του 2015 η Επιτροπή Ανταγωνισμού έκρινε ότι η Αθηναϊκή Ζυθοποιία Α.Ε. είχε υιοθετήσει στοχευμένες πολιτικές για τον αποκλεισμό και τον περιορισμό των δυνατοτήτων ανάπτυξης των ανταγωνιστών της (επιβολή αποκλειστικότητας σε χονδρική και λιανική) και της επέβαλε πρόστιμο ύψους 31,45 εκατ. ευρώ, το μεγαλύτερο που έχει επιβληθεί έως σήμερα στη χώρα μας για τέτοια περίπτωση!
Ολυμπιακή Ζυθοποιία
Και όμως, η μπύρα... Φιξ, η αρχαιότερη ελληνική μπύρα που παρουσιάζεται ως DNA καθαρά ελληνικό, ανήκει (πλέον) σε εταιρεία διεθνών συμφερόντων! Μέσα από αρκετές... τράμπες, συγχωνεύσεις και επιμέρους εξαγορές, ο δανέζικος όμιλος Carslberg (επίσημος χορηγός του Euro 2016), ελέγχει το 51% της εταιρείας που ελέγχει και τη Μύθος Ζυθοποιία, που ανήκε στον όμιλο Μπουτάρη. Αρχικά η Μύθος του ομίλου Μπουτάρη πέρασε στην Scottish Newcastle η οποία εξαγοράστηκε από την Carlsberg.
Η εταιρεία διαθέτει δύο ιδιόκτητες μονάδες παραγωγής στη Σίνδο Θεσσαλονίκης και τη Ριτσώνα Ευβοίας, δυναμικότητας 2,2 εκατ εκατόλιτρων ετησίως, στις οποίες παράγονται τα προϊόντα Μythos, Mythos Radler, FIX Hellas, FIX Dark, FIX Royale, Kaiser και Henninger. Από το 2010 η μπύρα Φιξ μπήκε σε νέα εποχή και επαναλανσαρίστηκε με επιτυχία, ενώ κύρια... μέριμνα της εταιρείας που την εμφιαλώνει - και μέσω της προβολής της - είναι να δείχνει πόσο... ελληνική είναι η μπύρα, που όπως και να ''χει αποτελεί ένα κομμάτι της ιστορίας τα τελευταία 150 χρόνια.
HBH
Το 1926, ο Νίκος Παναγόπουλος δημιούργησε μία μικρή βιομηχανία αναψυκτικών στο Μαρούσι, δίνοντάς τη το όνομα... ΗΒΗ για να θυμίζει τη μικρή χαριτωμένη θεά που δρόσιζε τους Ολύμπιους θεούς με το νέκταρ. Τις δεκαετίες του ''60 και του ''70 η εταιρεία μεγαλώνει, με την εξαγορά στο Λουτράκι του εργοστασίου εμφιαλώσεως του φημισμένου νερού πηγής Καραντάνη και με τη δημιουργία των εγκαταστάσεων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Το 1973 η εταιρεία ΗΒΗ-Παναγόπουλος απέκτησε το αποκλειστικό δικαίωμα παραγωγής της Pepsi Cola στην Ελλάδα. Το 1989 η εταιρεία ΗΒΗ-Παναγόπουλος εξαγοράστηκε από την PepsiCo και μετονομάστηκε σε PepsiCo-HBH.
Σοκολατοποιία Παυλίδης
H πιο ιστορική και εμβληματική σοκολατοποιία της χώρας και η 2η παλαιότερη εταιρεία – ασχέτως κλάδου – της Ελλάδος, (η Εθνική Τράπεζα ιδρύθηκε το 1841), έχει περάσει σε ξένα χέρια εδώ και 28 χρόνια! Η Σοκολατοποιία Παυλίδης ιδρύθηκε το... 1841, ως... «Γλυκισματοποιείον» από το Σπυρίδωνα Παυλίδη στη γωνία των οδών Αιόλου και Βύσσης, πουλώντας αρχικά γλυκά εποχής (λουκούμια, κουφέτα κ.λπ.), ενώ περίπου μια 10ετία μετά γεννιέται η θρυλική σοκολάτα.
Η εταιρεία, το 1988 – δύο χρόνια μετά το θάνατο του Δημήτρη Παυλίδη - πέρασε στα χέρια του ελβετικού ομίλου Jacobs Suchard, μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες ζαχαρωδών, σοκολάτας και καφέ παγκοσμίως. Τότε η Παυλίδης ήταν υπό κατάρρευση έχοντας πολλαπλά προβλήματα, ενώ η εξαγορά της από τον ξένο όμιλο, θα αλλάξει εκ νέου τη... μοίρα της.
Αρχές του ''90 η Jacobs Suchard θα συγχωνευτεί με την Kraft Foods. Πλέον η Παυλίδης ανήκει στην Mondelez Hellas που είναι η πρώην Kraft Hellas AE και θυγατρική της Mondelez International. Η Παυλίδης, εισήλθε στο χρηματιστήριο το 1976, ενώ αποχώρησε από αυτό το Μάρτιο του 2002, όταν η Kraft Foods εξαγόρασε στα 14,5 ευρώ εκάστη τις μετοχές. Πάντως, ο ξένος όμιλος συνεχίζει να επενδύει μεγάλα ποσά στην ελληνική εταιρεία και στο... διαμάντι της σοκολάτας που έχει στα χέρια του.
Λουμίδης
Αν μια εταιρεία και μια «φίρμα» έχει στο DNA της 100% την Ελλάδα, αυτή είναι η... Λουμίδης! Είναι μια από τις... κατ'' εξοχήν... ελληνικής κουλτούρας εταιρείες, που ακόμη και τώρα, δύσκολα «χωνεύει» κάποιος ότι ο καφές... Λουμίδη – Παπαγάλος, δεν είναι ελληνικών συμφερόντων! Έχει παρουσία σχεδόν 100 χρόνια στη χώρα μας, καθώς το 1919, τα τρία αδέλφια της οικογένειας Λουμίδη, ο Αντώνιος, ο Νίκος και ο Ιάσων, έχοντας ήδη εργαστεί σε καφεκοπτεία της εποχής, ανοίγουν στον Πειραιά ένα καφεκοπτείο.
Τότε, τα καφεκοπτεία χρησιμοποιούσαν έναν πέτρινο μύλο για το «τρίψιμο», ένα χειροκίνητο καβουρντιστήρι 10-20 οκάδων, και ξύλα για το καβούρντισμα. Δεν ήταν εύκολη – ούτε δεδομένη – η παρασκευή ευωδιαστού χαρμανιού, καθώς ο καφές έπρεπε να καβουρδιστεί ομοιόμορφα, χωρίς να «καεί» ή να μείνει άψητος.
Γρήγορα ο καφές Αφοί Λουμίδη απέκτησε καλή φήμη, για το άρωμα και τη γεύση του. Κατόπιν θα έρθει το 2ο κατάστημα, κατόπιν ανά τις δεκαετίες η παραγωγή σε πιο επαγγελματικά πρότυπα, η καλύτερη οργάνωση, ενώ τη δεκαετία του ''60 έχουν ήδη ξεκινήσει και οι εξαγωγές σε Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία. Το 1974 άρχισε η λειτουργία του εργοστασίου στην Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας, ενώ το 1987 η εταιρεία εξαγοράζεται από τον πολυεθνικό κολοσσό Nestle SA όπου και ανήκει έκτοτε. Βεβαίως, θυμίζουμε ότι η Nestle έχει παρουσία πάνω από 100 χρόνια στη χώρα μας.
Καφές Bravo
To πρώτο καφεκοπτείο Bravo δημιουργήθηκε το 1923 συμβάλλοντας στην καλλιέργεια της κουλτούρας του λεγόμενου... τούρκικου καφέ (νυν... ελληνικού), ενώ το 1950 δημιουργήθηκε η εταιρεία και το 1953 λάνσαρε πρώτη τη συσκευασία φρέσκου καφέ. Έως τότε, ο καφές έμπαινε σε χάρτινες συσκευασίες μιας χρήσης. Το 1995 η ολλανδική εταιρεία Sara Lee/DE NV απέκτησε το 100% των μετοχών της ιστορικής εταιρείας Bravo ΑΕ. Μέσα από εξαγορές και διαχωρισμούς, δημιουργήθηκε η D.E Master Blenders 1753, που είναι η τρίτη μεγαλύτερη εταιρεία παγκοσμίως στο χώρο της, στην οποία υπάγεται πλέον και η Bravo Greece. H εταιρεία Bravo Greece διαθέτει δύο παραγωγικές μονάδες, στα Οινόφυτα Βοιωτίας και στο Αιγάλεω Αττικής.
Τρία Έψιλον
Πρόκειται για... ιδιάζουσα περίπτωση καθώς από το 1969 που ξεκίνησε ο Τομ Πάππας να εμφιαλώνει στην Ελλάδα, υπήρχε εξ αρχής κάποια μετοχική σχέση με την The Coca Cola Company. Γύρω στο 1980 ιδρύεται η Ελληνική Εταιρεία Εμφιαλώσεως Α.Ε (3Ε) η οποία αποκτά τα δικαιώματα εμφιάλωσης και εμπορίας των σημάτων της The Coca Cola Company. Ως Ελληνική Εταιρεία Εμφιαλώσεως δραστηριοποιήθηκε μέχρι το 2000, οπότε και συγχωνεύτηκε με τη Coca-Cola Beverages Plc και μετονομάστηκε σε Coca-Cola Ελληνική Εταιρία Εμφιαλώσεως (3Ε). Τότε, η The Coca Cola Company απέκτησε ποσοστό περί το 24%.
Πλέον, η Coca-Cola HBC AG (γνωστή και ως Coca-Cola HBC ή Coca-Cola Hellenic), είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμφιαλωτής της Coca Cola παγκοσμίως, με δραστηριότητες εμφιάλωσης σε 28 χώρες παράγοντας προϊόντα για τις ανάγκες περισσότερων από 590 εκατομμυρίων ανθρώπων! Η Coca-Cola Tρία Έψιλον με 47 χρόνια παρουσίας στην ελληνική αγορά, αποτελεί την κορυφαία ελληνική εταιρεία μη αλκοολούχων ποτών, με 25 γραμμές παραγωγής στην Ελλάδα.
ΟΤΕ
Εδώ και μια οκταετία σχεδόν, ανήκει πλέον σε γερμανικά συμφέροντα, λειτουργώντας υπό την ομπρέλα της Deutsche Telekom, που πλέον ελέγχει το 40%, έχοντας καταβάλει συνολικά πάνω από 4 δισ. ευρώ. Αρχικά πήρε ποσοστό στα 29 ευρώ ανά μετοχή, κατόπιν στα 27 ευρώ και ένα άλλο 10% στα 8 ευρώ, έχοντας και το απόλυτο πρόσταγμα στο management. Παράλληλα, ο γερμανικός όμιλος πήρε με αυτή την κίνηση τόσο την θυγατρική του ΟΤΕ την Cosmote, όσο και τη μεγαλύτερη (τότε) αλυσίδα τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, τη Γερμανός!
Πλέον, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δε βελτιώθηκαν οι υπηρεσίες και δεν έγινε περαιτέρω νοικοκύρεμα στον οργανισμό άμα της παύσης της ευθύνης της διοίκησής του από το ελληνικό δημόσιο. Ο όμιλος λειτουργεί με καθαρά ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, έχει νοικοκυρευτεί όλη η χρηματοοικονομική διάρθρωση με μεγάλη μείωση του δανεισμού, ενώ και οι υπηρεσίες που παρέχει είναι απολύτως σύγχρονες. Για δεκαετίες η εκάστοτε κυβέρνηση «πάρκαρε» στη διοίκησή του κομματικό στέλεχός της, συνήθως κάποιον που αποτύγχανε να εκλεγεί βουλευτής. Πλέον το δημόσιο δεν διορίζει τη... διοίκησή του, ενώ οι προσλήψεις γίνονται από την αγορά, ανάλογα με τις ανάγκες και όχι ανάλογα με τις κομματικές εξαρτήσεις.
ΟΠΑΠ
Πριν μια τριετία ο Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου (ΟΠΑΠ) γύρισε σελίδα, μετά από 55 χρόνια υπό την... κηδεμονία του δημοσίου (ιδρύθηκε το 1958) και πέρασε σε ιδιώτες. Η κοινοπραξία Emma Delta συμφερόντων του Τσέχου επιχειρηματία Γιούρι Σμετς και της οικογένειας Μελισσανίδη πήρε το 33% έναντι συνολικού τιμήματος περίπου 650 εκατ. ευρώ. Η κοινοπραξία απέκτησε και το management το οποίο και ασκεί έκτοτε. Αν και είναι άλλη η φύση του ομίλου, κάποια δεδομένα που ισχύουν για τον ΟΤΕ ισχύουν και για τον ΟΠΑΠ. Πλέον διοικείται με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, εκσυγχρονίζει όλες τις «γραμμές» του, ενώ παρ'' ότι δεν έχει σταματήσει να στηρίζει τον ελληνικό αθλητισμό, τις ακαδημίες κ.λπ., εντούτοις έχει μπει ένα «φρένο» και ένας έλεγχος στις «τυφλές» πάσης φύσεως χορηγίες προς πάσα κατεύθυνση, δίκην πολιτικών και άλλων εξυπηρετήσεων.
* Διαβάστε αύριο το δεύτερο μέρος του ρεπορτάζ
