Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Κλίμα… ευφορίας επικρατεί, σύμφωνα με πληροφορίες του liberal.gr, στη Φρανκφούρτη αναφορικά με την επιτάχυνση των πρωτοβουλιών της κυβέρνησης για την εφαρμογή του σχεδίου «Ηρακλής». Όχι γιατί βρέθηκε ξαφνικά η λύση που εξαφανίζει δια μαγείας τα «κόκκινα» δάνεια, αλλά γιατί επιτέλους προωθείται μία σοβαρή πρωτοβουλία, καθώς εκτιμάται ότι την τελευταία τετραετία δεν έγινε σχεδόν τίποτα για να αντιμετωπιστεί το μείζον για την ελληνική οικονομία ζήτημα.
Με το project που σκοπεύει να υλοποιήσει η ελληνική πλευρά οι κοινοτικές αρχές πιστεύουν ότι θα επιτευχθεί σταδιακά η σύγκλιση με την υπόλοιπη Ευρώπη επιτρέποντας την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης.
Στη χθεσινή συνάντηση του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης με τις διοικήσεις των τραπεζών μπήκαν οι βάσεις για το νομοσχέδιο που αν όλα κυλήσουν ομαλά θα ψηφιστεί μέσα στον Οκτώβριο, ενώ μέσα στην επόμενη εβδομάδα αναμένεται το πράσινο φως από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DGComp). Στη συνάντηση πήραν μέρος ο Χρήστος Σταϊκούρας με τον Γιώργο Ζαββό και οι επικεφαλής των Alpha Bank, Eurobank, ΕΤΕ, Τρ. Πειραιώς και Attica Bank (Β. Ψάλτης, Φ. Καραβίας, Π. Μυλωνάς, Χ. Μεγάλου, Θ. Πανταλάκης).
Αν και υπάρχει έντονη φημολογία για τις αντιδράσεις των τραπεζών σε τεχνικά ζητήματα, σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη το κλίμα είναι πολύ θετικό ενώ το σχέδιο έχει την πλήρη στήριξη και του διοικητή της ΤτΕ, κ. Γιάννη Στουρνάρα.
Στην Ευρώπη αναγνωρίζουν ότι η επιτάχυνση των διαδικασιών ήταν αυτό που χρειαζόταν η ελληνική οικονομία για να ξεφύγει από το τέλμα των περασμένων ετών. Κοινοτικές πηγές σημειώνουν ότι στην τριετία 2016-2018 η μοναδική χώρα που δεν έκανε καμία ουσιαστική πρόοδο στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) ήταν η Ελλάδα. Παραθέτουν, μάλιστα, στοιχεία βάσει των οποίων στην εν λόγω περίοδο η Κύπρος μείωσε τα NPEs από το 49% στο 22%, η Πορτογαλία από το 19% στο 11%, ενώ η χώρα μας το μόνο που κατάφερε ήταν να υποχωρήσει το ποσοστό από το 50% στο 43,5%.
Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι η νέα κυβέρνηση ανέβασε ταχύτητα και με προσήλωση κατάφερε μέσα σε διάστημα έξι εβδομάδων να παρουσιάσει μία συνολική πρόταση που αλλάζει τα δεδομένα και καθιστά το σχήμα «Ηρακλής» συστημική λύση για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων κατά 40%.
Ο Μάριο Ντράγκι κατά την επίσκεψή του την Αθήνα τάχθηκε σαφέστατα υπέρ του «Ηρακλή» καθώς είναι ένα project που στηρίζεται στο μοντέλο που ο ίδιος ενέκρινε και τελικά η Ιταλία κατάφερε να δώσει λύση στο ζήτημα των «κόκκινων» δανείων. Βέβαια, τα δεδομένα είναι διαφορετικά για την Ελλάδα αφού το ελληνικό δημόσιο δεν έχει αξιολόγηση «investment grade» γεγονός που καθιστά πολύ πιο δύσκολο το εγχείρημα.
Όμως οι αγορές εδώ και λίγους μήνες συμπεριφέρονται στα ελληνικά κρατικά ομόλογα σαν να έχουν ξεφύγει από την κατηγορία junk, ενώ μέσω των τιτλοποιήσεων δανείων επενδυτές από ολόκληρο τον κόσμο θα ποντάρουν σε θετικές αποδόσεις σε ένα περιβάλλον όπου οι αρνητικές ή μηδενικές αποδόσεις κυριαρχούν.
Σημειώνεται ότι μέσα στο 2018 πραγματοποιήθηκαν 142 πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) συνολικού ύψους 205,1 δισ. ευρώ στην Ευρωζώνη, εκ των οποίων οι 64 συναλλαγές σωρευτικής αξίας 103,6 δισ. ευρώ αφορούσαν σε «ιταλικά» δάνεια. Με άλλα λόγια, το σχήμα τιτλοποιήσεων με κρατικές εγγυήσεις (GACS), στο οποίο θα βασιστεί η λειτουργία του «Ηρακλή», ευθύνεται για το 50% των πωλήσεων δανείων σε ολόκληρη την Ευρωζώνη.
Μέσω των τιλοποιήσεων που έφεραν την εγγύηση του ιταλικού δημοσίου, οι τράπεζες της γειτονικής μας χώρας κατάφεραν να μειώσουν σημαντικά τα «κόκκινα» δάνεια, με το συνολικό τους ποσοστό να υποχωρεί κάτω από το 10%. Με βάση τα στοιχεία στις αρχές του 2019, η Ελλάδα συνεχίζει να εμφανίζει – με τεράστια πλέον διαφορά από τον δεύτερο – το υψηλότερο ποσοστό NPEs, άνω του 40%, όταν η Κύπρος έχει καταφέρει να το περιορίσει στο 22% και η Πορτογαλία στο 11%.
