Οι λαϊκίστικες πολιτικές υπόσχονται εύκολες, άμεσες και σχεδόν αυτόματες λύσεις απέναντι σε πολύπλοκα προβλήματα. Ωστόσο, στις περισσότερες των περιπτώσεων, ενώ στην αρχή τα μέτρα δείχνουν να αποδίδουν, στο τέλος της ημέρας οδηγούν σε χαμηλότερη ανάπτυξη, σε υψηλότερο πληθωρισμό και σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό.
Η βεντάλια των τεσσάρων κομβικών οικονομικών πολιτικών, όπως τις έχει παρουσιάσει ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εστιάζουν στην αύξηση της προσφοράς, από την πλευρά της βιομηχανικής παραγωγής και στη βελτίωση των παραγωγικών και οικονομικών συνθηκών στο εσωτερικό των ΗΠΑ.
Το οικονομικό πρόγραμμα Τραμπ, «ανταποκρίνεται» σε μεγάλο βαθμό και σε συγκεκριμένα στερεότυπα που κυριαρχούν στην αμερικανική κοινωνία. Όπως για παράδειγμα, για «τους μετανάστες που παίρνουν τις θέσεις των Αμερικανών», για «τους ξένους που γεμίζουν τις ΗΠΑ με τα προϊόντα τους», για «τους τραπεζίτες που αποφασίζουν για τις ζωές των Αμερικανών» και για «το κράτος που θέτει εμπόδια και ασκεί ασφυκτικό έλεγχο στα κρυπτονομίσματα».
Ποιες είναι οι τέσσερις θεμελιώδεις οικονομικές παρεμβάσεις του Ντόναλντ Τραμπ, που βασίζονται στις προεκλογικές του δεσμεύσεις;
Οι δασμοί στις εισαγωγές (για την ενίσχυση της αμερικανικής παραγωγικής μηχανής), οι μαζικές απελάσεις παράνομων μεταναστών (για να βρουν απασχόληση οι άνεργοι Αμερικανοί), η απορρύθμιση των αγορών (για να γίνει πιο φιλικό το επενδυτικό περιβάλλον) και η παρέμβαση στη λήψη των αποφάσεων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (για να μην υπάρχει δυσαρμονία ανάμεσα στη βούληση της κυβέρνησης και στην πολιτική της Fed). Εντός παρενθέσεων, βρίσκεται η δικαιολόγηση της λήψης των συγκεκριμένων μέτρων από το νέο ένοικο του Λευκού Οίκου.
Δασμοί στις εισαγωγές
Η αμερικανική παραγωγική μηχανή, λειτουργεί στο ανώτατο όριο των δυνατοτήτων της. Η επιβολή υψηλότερων δασμών στα εισαγόμενα προϊόντα από την Κίνα, την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Μεξικό και τον Καναδά, θα έχει σαν αποτέλεσμα τη στροφή της ζήτησης από τα εισαγόμενα προϊόντα στα εγχωρίως παραγόμενα. Η άνοδος της ζήτησης δεν θα μπορεί να καλυφθεί από την προσφορά, με αποτέλεσμα την άνοδο του πληθωρισμού, λόγω της αδυναμίας κάλυψης των αυξανόμενων αναγκών, από την παραγωγή που όπως προαναφέραμε, «λειτουργεί στο όριο».
Μαζικές απελάσεις
Ο εκλεγμένος πρόεδρος έχει υποσχεθεί, ότι θα απελάσει έως και 11 εκατομμύρια μετανάστες που στερούνται νομιμοποιητικών εγγράφων. Αυτή η κίνηση θα μείωνε αυτόματα το εργατικό δυναμικό κατά περίπου 5%, αφού είναι γνωστό ότι οι παράνομοι μετανάστες απασχολούνται σε αρκετούς κάδους της αμερικανικής οικονομίας. Σαν αποτέλεσμα της μείωσης του διαθέσιμου εργατικού δυναμικού, θα υπάρξει άνοδος των αμοιβών των εργατών, καθώς οι παραγωγικές μονάδες θα πρέπει να παράσχουν επιπλέον κίνητρα, για να προσελκύσουν το υπάρχον εργατικό δυναμικό. Οπότε, θα ακολουθήσει αύξηση του κόστους παραγωγής, που με τη σειρά του θα πιέσει τον πληθωρισμό προς τα πάνω.
Απορρύθμιση αγοράς
Η ατζέντα της απορρύθμισης των αγορών, έχει ως σκοπό σύμφωνα με τους πρεσβευτές της, την αύξηση της αποδοτικότητας των επενδύσεων, καθώς της κερδοφορίας των επιχειρήσεων. Στο χρηματιστήριο, η απορρύθμιση προβλέπει αφ’ ενός την πλήρη αποδοχή των κρυπτονομισμάτων, ως ισότιμου επενδυτικού προϊόντος και αφ’ ετέρου τη χαλάρωση του κανονιστικού και ελεγκτικού πλαισίου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SEC).
Σε παρόμοια κατεύθυνση κινούνται και οι προτάσεις για την απορρύθμιση των τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών κανόνων. Ωστόσο, η μετατροπή των χρηματιστηριακών αγορών, του επενδυτικού οικοσυστήματος και το τραπεζικού κλάδου σε ένα τοπίο με χαλαρά όρια, ενέχει σημαντικούς συστημικούς κινδύνους, αφού οι μηχανισμοί «ασφάλειας και πυρόσβεσης», δεν θα ακολουθούν πλέον, τα γνωστά και δοκιμασμένα - όχι πάντα με επιτυχία - πρωτόκολλα.
Προεδρική παρέμβαση στη Fed
Η Fed εκτιμά, ότι παρ’ όλο που ο πληθωρισμός, σήμερα, κινείται στα όρια ανάμεσα στο 1% και στο 3%, η υπερθέρμανση της οικονομίας μέσα στο 2025, θα οδηγήσει τον πληθωρισμό, πάνω το αποδεκτό στόχο του 2%. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, η πορεία μείωσης των επιτοκίων θα μετατεθεί στις καλένδες. Οπότε, θα υπάρξει σύγκρουση ανάμεσα στη Fed και στον Λευκό Οίκο, αφού η πρώτη θα προσπαθεί να διαχειριστεί τις πληθωριστικές πιέσεις και ο δεύτερος θα στοχεύει στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Οι ενστάσεις που ακούγονται από την πλευρά των οικονομικών αναλυτών, αφορούν τον κίνδυνο της υπερβολικής αύξησης της ζήτησης και της υπερθέρμανσης της οικονομίας. Ωστόσο, οι χρηματιστηριακές αγορές παραμένουν μεθυσμένες από το παιχνίδι των υπεραξιών, αποφεύγοντας να εστιάσουν στο κλασσικό «ένα συν ένα κάνει δύο». Το οποίο λέει ξεκάθαρα, ότι η αύξηση του χρέους, η αύξηση των επιτοκίων, το περιβάλλον Far West στις τράπεζες και στα χρηματιστήρια, ο πληθωρισμός που θα προκληθεί από την επιβολή των δασμών και τη μείωση του διαθέσιμου εργατικού δυναμικού, θα συνθέσουν ένα ιδιαίτερα προβληματικό περιβάλλον για την πραγματική οικονομία.
