Πάει… χάλασε και η Νορβηγία; Δριμεία κριτική δέχεται η κυβέρνηση της χώρας μετά την εκλογή του Γενς Στόλτενμπεργκ στη θέση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας. Ο άνθρωπος που σήμερα διαχειρίζεται διπλωματικά την κρίση στην Ουκρανία, θα… οδηγεί σε λίγους μήνες το μεγαλύτερο επενδυτικό «άρμα» του πλανήτη.
Βλέπετε, η Norges Bank δεν είναι μία οποιαδήποτε κεντρική τράπεζα αλλά ο φορέας που επιβλέπει τη λειτουργία και ευθύνεται για τις επιλογές του μεγαλύτερου κρατικού επενδυτικού ταμείου στον κόσμο, του περίφημου Oil Fund, που διαχειρίζεται 1,4 τρισ. δολάρια από τα έσοδα των πωλήσεων πετρελαίου.
Ο Γενς Στόλτενμπεργκ είναι σήμερα Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, ενώ έχει διατελέσει δύο φορές πρωθυπουργός της Νορβηγίας και μία φορά υπουργός Οικονομικών. Από τον ερχόμενο Δεκέμβριο θα αναλάβει το τιμόνι της Norges Bank και θα είναι υπεύθυνος για τη νομισματική πολιτική και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Η Capital Economics σχολιάζει ότι η επιλογή του Στόλτενμπεργκ δεν είναι η πιο λογική και αποτελεί «χαστούκι» για τον οδηγό λεωφορείου, τον υδραυλικό και τον φούρναρη που επίσης είχαν υποβάλει αίτηση για τη θέση, καθώς και τα για ¾ των Νορβηγών που προτιμούσαν τη σημερινή υποδιοικήτρια της Norges Bank, Ίντα Γουόλντεν Μπάκε.
Το Bloomberg και η Wall Street Journal τη χαρακτηρίζουν αμφιλεγόμενη και η αντιπολίτευση στη χώρα κάνει λόγο για καθαρά κομματική επιλογή που πλήττει το κύρος της κεντρικής τράπεζας. Γιατί όμως η διαδικασία εκλογής του νέου Κεντρικού Τραπεζίτη προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και εντέλει η επιλογή του Στόλτενμπεργκ θεωρείται αμφιλεγόμενη;
Ο πρώτος λόγος είναι η σχέση του με το κυβερνών κόμμα αφού ήταν ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος. Έχει διατελέσει πρωθυπουργός της Νορβηγίας την περίοδο 2000-2001 και την οκταετία 2005-2013 καθώς και υπουργός Οικονομικών την περίοδο 1996-2000. Ήταν, μάλιστα, εκείνος που συνέταξε τον άτυπο κανόνα δαπανών που χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα για να αποφασίζεται κάθε χρόνο το ύψος των χρημάτων που θα ξοδεύει η κυβέρνηση από το Ταμείο Πετρελαίου.
Τι άλλο είναι ο σημερινός επικεφαλής του ΝΑΤΟ; Στενός φίλος του πρωθυπουργού της Νορβηγίας, Γιούνας Γκαρ Στόρε, με αποτέλεσμα να θεωρείται ότι απειλείται η ανεξαρτησία της νομισματικής πολιτικής. Όσο για τη διαδικασία, τα δύο φαβορί, Στόλτενμπεργκ και Μπάκε είχαν δηλώσει εξαρχής ότι η κυβέρνηση της Νορβηγίας ήταν αυτή που τους παρότρυνε να υποβάλλουν αίτηση για τη θέση. Αίτηση είχαν υποβάλλει ακόμη 20 Νορβηγοί πολίτες, από φοιτητές μέχρι συνταξιούχους, αλλά και επαγγελματίες από διάφορους κλάδους, όπως π.χ. ένας υδραυλικός, ένας φούρναρης και ένας οδηγός λεωφορείου.
Κακό, επίσης, χαρακτηρίζεται το timing. Ο Νορβηγός αξιωματούχος του ΝΑΤΟ έχει στα χέρια του την «καυτή πατάτα» της Ουκρανικής κρίσης και οποιαδήποτε άλλη ασχολία στην παρούσα φάση μοιάζει τουλάχιστον άκαιρη.
Από την άλλη, μπορεί να μη θεωρείται από τις αγορές ο καταλληλότερος υποψήφιος, αλλά όπως λένε οι… κακές γλώσσες του επενδυτικού κόσμου, τουλάχιστον είναι οικονομολόγος με πτυχίο από το πανεπιστήμιο του Όσλο. Η ΕΚΤ, αντιθέτως έχει στο δικό της τιμόνι την Κριστίν Λαγκάρντ, που είναι δικηγόρος.
Οι Νορβηγοί πολίτες προτιμούσαν, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις και μάλιστα με μεγάλη διαφορά, την Ίντα Γουόλντεν Μπάκε, η οποία θα αναλάβει τη διοίκηση μέχρι να αποχωρήσει ο Στόλτενμπεργκ από το ΝΑΤΟ μετά το καλοκαίρι.
Ποιο είναι το Oil Fund
Ο Στόλτενμπεργκ δεν θα αποφασίζει ο ίδιος για τις επενδυτικές επιλογές του Oil Fund, αλλά ως διοικητής της Norges Bank, θα τις επιβλέπει ενώ τυπικά θα είναι Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ταμείου.
Το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Νορβηγίας δεν μοιάζει με τα υπόλοιπα μεγάλα κρατικά ταμεία, γιατί οι πόροι του δεν προέρχονται από τις εισφορές των εργαζόμενων αλλά από τα έσοδα που φέρνουν στη χώρα οι πωλήσεις πετρελαίου. Αυτή τη στιγμή, το Oil Fund διαχειρίζεται περί τα 1,4 τρισ. δολάρια, κατέχοντας μετοχικά μερίδια σε 9.123 επιχειρήσεις από 69 χώρες, μεταξύ των οποίων η Apple, η Nestle, η Microsoft και η Samsumg.
Το μέγεθός του και η επίδραση που έχουν οι επενδυτικές του επιλογές στις παγκόσμιες αγορές, αποδεικνύονται και από το γεγονός ότι συνολικά το Oil Fund έχει στην κατοχή του το 1,4% όλων των εισηγμένων εταιρειών του πλανήτη. Επενδύει σε 73 χώρες, σε διαφορετικούς κλάδους και νομίσματα, με στόχο να αποκτήσει έκθεση στην παγκόσμια ανάπτυξη διασφαλίζοντας παράλληλα τη διαφοροποίηση των κινδύνων.
Εκτός από τις μετοχές, που αποτελούν το 72,8% των επενδύσεών του, το Oil Fund τοποθετείται παράλληλα σε ομόλογα, καθώς επίσης στην αγορά ακινήτων και στις υποδομές για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στην αγορά ομολόγων, επενδύει σε 1.245 τίτλους από 45 χώρες, ενώ στο real estate έχει τοποθετηθεί σε 867 ακίνητα σε 14 χώρες.
