Η άμεση συνεισφορά του τουρισμού στην ελληνική οικονομία το 2019 διαμορφώθηκε στο ιστορικό υψηλό των 23,4 δισ. ευρώ, ένα ρεκόρ που θέτει τον πήχη πολύ ψηλά τόσο για φέτος όσο και για τα επόμενα χρόνια. Καλώς ή κακώς, ο τουρισμός ευθύνεται άμεσα για το 12% της οικονομικής παραγωγής της χώρα μας και έμμεσα για το 33% του ΑΕΠ. Η σημασία του αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι την περίοδο 2015-2019, κάλυπτε κατά μέσο όρο το εμπορικό έλλειμμα της χώρας κατά 76%, ενώ οι περισσότερες των προσδοκιών αφίξεις του περσινού καλοκαιριού έστειλαν την ανάπτυξη του έτους στο 8,3% πολύ υψηλότερα από το αναμενόμενο.
Στη δεδομένη χρονική στιγμή, ο τουρισμός αποτελεί την άμυνα της Ελλάδας απέναντι στην οικονομική επιβράδυνση που παρατηρείται παγκοσμίως. Όπως το 2020 η Ελλάδα ήταν στις χώρες της Ευρωζώνης που πλήγηκαν οικονομικά στο μεγαλύτερο βαθμό και βίωσαν βαθύτερη ύφεση λόγω της κατάρρευσης του κλάδου των υπηρεσιών και ειδικότερα του τουρισμού, έτσι το 2022 μπορεί η ελληνική να είναι από τις οικονομίες της Ευρώπης που θα επιβραδύνουν λιγότερο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το δυσμενές σενάριο προβλέπει ύφεση σε Γερμανία και Ιταλία, για την Ελλάδα τοποθετεί την ανάπτυξη του ΑΕΠ κοντά στο 1,5%, ενώ στο βασικό σενάριο η ανάπτυξη θα μπορούσε ακόμη και να ξεπεράσει το 3% φέτος. Και όλα αυτά χάρη στον τουρισμό και στις ενδείξεις που θέλουν τα νησιά να… βουλιάζουν και τις αφίξεις να αυξάνονται σημαντικά.
Μπορεί ο τουρισμός να φέρει ξανά 23 δισ. ευρώ; Είναι δύσκολο για φέτος, αλλά όχι ακατόρθωτο. Η μεγάλη διαφορά με το 2019 είναι ότι πριν τρία χρόνια το καλοκαίρι ήταν φυσιολογικό. Σήμερα, βρισκόμαστε αμέσως μετά από μία σφοδρότατη κρίση και στην απαρχή μιας νέας κρίσης που πλήττει τα διαθέσιμα εισοδήματα των νοικοκυριών διεθνώς. Η κατά 16% αύξηση των εισιτηρίων στα πλοία και κατά 26% αύξηση των εισιτηρίων στα αεροπλάνα τον Απρίλιο, δίνει μία γεύση του τι πρέπει να περιμένουμε φέτος το καλοκαίρι σε επίπεδο τιμών.
Το σενάριο που η αγορά θεωρεί ως βασικό είναι να αυξηθούν κατά 35% τα τουριστικά έσοδα σε σύγκριση με πέρσι και να φτάσουν στο 80% των εσόδων του 2019. Αν επιβεβαιωθούν οι εν λόγω εκτιμήσεις, τα τουριστικά έσοδα θα διαμορφωθούν περίπου εκεί που τα έχει προβλέψει και ο κρατικός προϋπολογισμός του 2022. Από κει και πάνω, το όφελος θα είναι διπλό για την οικονομία.
Υπάρχουν όμως αρκετοί αναλυτές που χαρακτηρίζουν συντηρητικές αυτές τις εκτιμήσεις, καθώς οι πρόδρομοι δείκτες αφήνουν ορθάνοιχτο ένα παράθυρο αισιοδοξίας για ακόμη καλύτερες επιδόσεις.
Γι’ αυτό το λόγο, δικαιολογημένα ένας παράγοντας που ανησυχεί τόσο την κυβέρνηση όσο και τους ανθρώπους του τουρισμού σήμερα είναι αναμφίβολα ο πληθωρισμός. Η ακρίβεια δεν είναι ελληνικό φαινόμενο και οι τσιμπημένες τιμές είναι πολύ πιθανό να επιφέρουν πλήγμα στα συνολικά έσοδα. Από την άλλη μεριά, παγκοσμίως ο κόσμος θέλει να ταξιδέψει μετά από δύο χρόνια περιορισμών και η Ελλάδα συγκαταλέγεται στους κορυφαίους προορισμούς.
Η πορεία του τουρισμού και το ταμείο που θα γίνει μετά το καλοκαίρι παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο τόσο για τα μέτρα στήριξης που θα εφαρμοστούν φέτος έτσι ώστε να ελαφρύνει το βάρος της ακρίβειας για τα νοικοκυριά, όσο και για τις ελαφρύνσεις που έχουν προγραμματιστεί για το 2023. Ο περιορισμένος έως εξαντλημένος δημοσιονομικός χώρος σε συνδυασμό με τις ανάγκες για επιδοματικές πολιτικές φέτος, καθιστούν ακόμη πιο σημαντικό το ρόλο των τουριστικών εσόδων.
«Το 2022, ο τουρισμός είναι στην κυριολεξία η μισή ελληνική οικονομία», σημειώνει παράγοντας της αγοράς. Εκτός από την άμεση και έμμεση συνεισφορά του, φέτος ο τουρισμός έχει το ρόλο της «άμυνας» ή του «μαξιλαριού» απέναντι στις πληθωριστικές πιέσεις. Είδαμε τι συνέβη το 2020, όταν η ελληνική έχασε σχεδόν 16 δισ. ευρώ μόνο από την κατάρρευση των τουριστικών αφίξεων και εσόδων με φόντο τους περιορισμούς στα ταξίδια εξαιτίας της πανδημίας.
