Του Απόστολου Σκουμπούρη
O τουρισμός συνεχίζει να αποτελεί ένα διευρυμένο και πολυεπίπεδο success story για τη χώρα, δίνοντας τρομερά σημαντικές ανάσες στο μεγαλύτερο τμήμα της Ελλάδος, «αγγίζοντας» πλέον ολοένα και περισσότερους κλάδους και τομείς, είτε άμεσα, είτε έμμεσα.
Ο τουρισμός συνεχίζει να κρατά όρθια τη χώρα, στα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων. Λίγοι έχουν αναρωτηθεί στη χώρα μας τι θα γινόταν και ποια θα ήταν η κατάσταση στην κοινωνία, στην οικονομία, στα νησιά και στις τοπικές κοινωνίες, αν – μέσα στα χρόνια της κρίσης – είχε πληγεί και ο τουρισμός, όπως έγινε με (σχεδόν) όλες τις γύρω περιοχές όπως Βόρεια Αφρική, Τουρκία κ.λπ.
Συγκυριακοί - γεωπολιτικοί λόγοι όπως η κρίση σ'' όλες τις γύρω ανταγωνιστικές χώρες, αλλά και βελτίωση των υποδομών σε πολλά επίπεδα (λιμάνια, αεροδρόμια, οδικό δίκτυο), έχουν συμβάλει στην εκτόξευση του τουρισμού της χώρας, ειδικά την τελευταία πενταετία.
Αντιπροσωπεύοντας κοντά στο 20% του ΑΕΠ και απασχολώντας άμεσα και έμμεσα περίπου το 1/5 του εργατικού δυναμικού της χώρας, ο κλάδος του τουρισμού είναι το πιο ζωντανό κύτταρο της ελληνικής οικονομίας, που διαπερνά λιγότερο ή περισσότερο σχεδόν όλη τη διάρθρωση της κοινωνίας.
Τα στοιχεία που δημοσίευσε χθες η Τράπεζα Ελλάδος, έδειξαν ότι το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου ήταν κατά 1,5 δισ. ευρώ υψηλότερο το 2017 έναντι του 2016, καθώς ανήλθε στα 12,725 δισ. ευρώ, έναντι 11,202 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αξηση κατά 13,6%.
Παράλληλα, υπήρξε και αύξηση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 15 ευρώ (2017: 485 ευρώ, 2016: 471 ευρώ). Η μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση αυξήθηκε κατά 0,4% και διαμορφώθηκε στα 69 ευρώ, ενώ μέση διάρκεια παραμονής διαμορφώθηκε στις 7 διανυκτερεύσεις, περίπου όσο και το 2016. Πάντως, το 2017 οι διανυκτερεύσεις ανήλθαν στα 213,516 εκατ. το 2017 έναντι 193,419 εκατ. το 2016 (+10,4%).
Ταξιδιωτικές εισπράξεις
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, το 2017, διαμορφώθηκαν στα 14,630 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,8% έναντι του 2016.
Οι 28 χώρες της Ε.Ε. έφεραν εισπράξεις 9,872 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 67,4% του συνόλου των εισπράξεων, ενώ υπήρξε αύξηση εισπράξεων κατά 18,6% από τουρίστες χωρών εκτός της Ε.Ε.
Οι Γερμανοί... ξανάρχονται και δαπανούν
Οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 20,0% και διαμορφώθηκαν στα 2,553 δισ. ευρώ, αυτές από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 11,8% και διαμορφώθηκαν στα 994 εκατ. ευρώ, και από το Ηνωμένο Βασίλειο στα 2,065 δισ. ευρώ. Οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν στα 814 εκατ. ευρώ (+11,8%).
Μάλιστα, το 2017 ήρθαν στην Ελλάδα 3,706 εκατ. ταξιδιώτες από τη Γερμανία, μια αύξηση κατά 18,1%, ενώ από τη Γαλλία ήρθαν 1,420 εκατ. ταξιδιώτες. Από το Ηνωμένο Βασίλειο ήρθαν 3 εκατ. ταξιδιώτες, ενώ από τις ΗΠΑ 865 χιλ., που μεταφράζεταιτ σε αύξηση 11,1% ένατι του 2016.
Έσπασε το φράγμα των 30 εκατ. τουριστών
Η Ελλάδα, για πρώτη φορά στην ιστορία της έσπασε το φράγμα των 30 εκατ. τουριστών το 2017, καθώς στη χώρα ήρθαν (συμπεριλαμβανομένων και των επιβατών κρουαζιέρας) 30,161 εκατ. ταξιδιώτες, έναντι 28,071 εκατ. ταξιδιωτών το 2016. Η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 9,9%, ενώ αυτή μέσω οδικών σταθμών κατά 8,7%.
Το 61,6% των τουριστών που ήρθαν στη χώρα το 2017 ήταν από χώρες της Ε.Ε., ενώ το 28,6% ήταν από άλλες χώρες. Γενικώς η ζώνη του ευρώ συνεχίζει να δίνει πολλά, καθώς υπήρξε αύξηση κατά 10,4% της ταξιδιωτικής κίνησης από χώρες με ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε στις 9,863 εκατ. ταξιδιώτες.
Ποια είναι η «συγκομιδή» από τις Κρουαζιέρες
Η κρουαζιέρα, ως γνωστόν, είναι ολίγον παρεξηγημένη στην Ελλάδα, καθ'' ότι υπάρχει η φιλοσοφία ότι τουρίστες κρουαζιέρας δεν κάνουν σοβαρές δαπάνες, δεν κάνουν τη διαφορά. Όμως, η συγκομιδή από την κρουαζιέρα κάθε άλλο παρά αμελητέα είναι, ενώ «χτίζει» και μελλοντικούς επισκέπτες. Άλλωστε όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς οι επιβάτες της κρουαζιέρας είναι οι επόμενοι επισκέπτες των τουριστικών προορισμών που ήδη είδαν για λίγο κατά τη θαλάσσια βόλτα που έκαναν.
Η Τρ. Ελλάδος διεξάγει από το 2012 συμπληρωματική έρευνα την οποία εμπλουτίζει διαρκώς. Για το 2017 συλλέχθηκαν από 16 ελληνικούς λιμένες λεπτομερή στοιχεία, τα οποία κάλυψαν το 88,2% των συνολικών αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στη χώρα.
Κατά την επισκοπούμενη περίοδο καταγράφηκαν 3.271 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (2016: 4.093 αφίξεις), με 4,60 εκατ. επισκέψεις επιβατών, έναντι 5,053 εκατ. επισκέψεων επιβατών το 2016. Θυμίζουμε ότι σ'' όλη τη Μεσόγειο και ευρύτερα, η κρουαζιέρα ήταν πεσμένη το 2017.
Το 2017, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας μειώθηκαν κατά 6,4% σε σύγκριση με το 2016 και ανήλθαν στα 476 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 48,6 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνονται στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων, καθώς αφορούν ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last port), ενώ 427,7 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα.
Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι φυσικά ο Πειραιώς με συμμετοχή 46,2% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι της Κέρκυρας και το λιμάνι της Μυκόνου, με 14,7% και 8,8% των εισπράξεων αντίστοιχα. Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 92,0% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 88,3% των συνολικών επισκέψεων επιβατών.
Ο χάρτης της κατανομής του τουρισμού ανά περιφέρεια
Όπως προκύπτει από την Έρευνα Συνόρων, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2017 διαμορφώθηκαν στα 14,203 εκατ. ευρώ. Ο κύριος όγκος των εισπράξεων, σε ποσοστό 88,9% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (3,654 δισ. ευρώ), Περιφέρεια Κρήτης (3,260 δισ. ευρώ), Περιφέρεια Αττικής (2,083 δισ. ευρώ), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (1,852 δισ. ευρώ) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (1,775 δισ. ευρώ).
Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Πελοποννήσου, Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Ηπείρου, Βορείου Αιγαίου, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας και Δυτικής Μακεδονίας) οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 1,579 εκατ. ευρώ.
Το 2017 οι ταξιδιώτες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα πραγματοποίησαν συνολικά 31,021 εκατ. επισκέψεις στις 13 περιφέρειες της χώρας. Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος από τη συνολική εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση, καθώς ένας ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί περισσότερες από μία περιφέρειες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του.
Ο μεγαλύτερος όγκος των επισκέψεων, σε ποσοστό 83,9% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες ως εξής: Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (7.262 χιλ.), Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (5.841 χιλ.), Περιφέρεια Αττικής (5.137 χιλ.), Περιφέρεια Κρήτης (4.806 χιλ.) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (2.966 χιλ.).
