Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Με την ίδια αστραπιαία ταχύτητα που αναπτύχθηκαν και γιγαντώθηκαν, ξεπερνώντας σε αξία, όγκο και «βαρύτητα» τις μεγαλύτερες πολυεθνικές του κόσμου, οι ιντερνετικοί κολοσσοί κινδυνεύουν να προσγειωθούν ανώμαλα σε μία υπαρξιακή κρίση με απρόβλεπτες συνέπειες. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι τρεις από τις δέκα μεγαλύτερες ημερήσιες πτώσεις μετοχών που έχουν καταγραφεί ποτέ στη Wall Street σημειώθηκαν μέσα στο 2018 από τις μεγαλύτερες εταιρείες του διαδικτύου, Facebook, Alphabet (Google) και Amazon.
Η δήλωση του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, στην προσπάθειά του να δικαιολογήσει τα... αδικαιολόγητα για την κατάρρευση της μετοχής της Facebook, στη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση στην ιστορία, δείχνει ότι το μέλλον θα είναι αν όχι πολύ δύσκολο, σίγουρα διαφορετικό για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Επενδύουμε τόσα πολλά χρήματα στον τομέα της ασφάλειας που θα επηρεαστεί σε σημαντικό βαθμό η κερδοφορία μας».
Λίγες ώρες μετά τη παραδοχή του δισεκατομμυριούχου (και φτωχότερου κατά 16 δισ. δολάρια μέσα σε μόνο μία ημέρα) ιδρυτή του Facebook, ότι τα πράγματα θα δυσκολέψουν και τα έξοδα θα εκτιναχθούν, ήρθε η κατρακύλα της μετοχής της Twitter να δείξει ότι οι επενδυτές αρχίζουν να χάνουν την εμπιστοσύνη τους.
Η ιστορικών διαστάσεων «χασούρα» για τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ και η «εξαΰλωση» 119 δισ. δολαρίων από την κεφαλαιοποίηση της Facebook, η μεγάλη «βουτιά» (17%) της μετοχής της Twitter, το νέο αυστηρό πλαίσιο για τη χρήση προσωπικών δεδομένων στην Ευρώπη (GDPR) και οι διαδοχικές δράσεις ακτιβιστών κατά της ανεξέλεγκτης λειτουργίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, θα μπορούσαν να αποτελέσουν την απαρχή μίας σύγχρονης επανάστασης στο διαδίκτυο.
Πριν λίγο καιρό κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει ότι κολοσσοί του ίντερνετ όπως η Facebook και η Twitter θα απειλούνταν με τόσο απότομη κατάρρευση καθώς ο αριθμός των χρηστών που χρησιμοποιούν τις εν λόγω πλατφόρμες αντιστοιχεί σε πάνω από το 1/3 του συνολικού πληθυσμού του πλανήτη. Από τη στιγμή που το διαδίκτυο μπήκε τόσο βαθιά στην καθημερινότητα των ανθρώπων με τους χρήστες του Facebook και του Twitter να ξεπερνούν αθροιστικά τα 2,5 δισεκατομμύρια, οι διαδικτυακοί γίγαντες έμοιαζαν ασταμάτητοι καθώς άντεχαν σε όλες τις πιέσεις που ασκούσαν οι ρυθμιστικές αρχές.
Η Google και η Amazon «ανακηρύχθηκαν» οι επόμενες κυρίαρχες δυνάμεις, παίρνοντας τα ηνία από εταιρείες όπως η Microsoft και η Apple, ή παλαιότερα η Exxon Mobil. Για του λόγου το αληθές, έξι από τις 10 μεγαλύτερες εισηγμένες στον δείκτη S&P 500 είναι τεχνολογικές εταιρείες.
Το σκάνδαλο με τα προσωπικά δεδομένα που έπληξε τη Facebook είχε ως αποτέλεσμα αφενός να δαπανηθούν τεράστια ποσά για τη διασφάλιση της προστασίας των δεδομένων των χρηστών και αφετέρου την εφαρμογή αυστηρών κανόνων στην Ευρώπη, του γνωστού μας πλέον πλαισίου GDPR. Έτσι, τα social media άρχισαν να χάνουν τη λάμψη του παρελθόντος, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση των χρηστών του Twitter, που οδήγησε στην πτώση της μετοχής δεν αντανακλά το «ξεκαθάρισμα» ψεύτικων λογαριασμών στο οποίο προχώρησε η εταιρεία μετά το κλείσιμο του β'' τριμήνου.
Σήμερα, αυξάνονται οι προβλέψεις που αναφέρουν ότι στην προσπάθειά τους να εγγυηθούν την ασφάλεια των χρηστών τους και να σταματήσουν το ανεξέλεγκτο φαινόμενο των fake news, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όλες οι, αντίστοιχης λειτουργίας, πλατφόρμες στο διαδίκτυο θα αναγκαστούν να ξοδεύουν τόσα πολλά χρήματα και τελικά θα... αυτοκαταστραφούν.
Απρόβλεπτο το μέλλον τους
Αξίζει να ρίξουμε μία ματιά στις 12 μεγαλύτερες ημερήσιες πτώσεις μετοχών στην ιστορία της Wall Street και να ακολουθήσουμε τα βήματα των μετοχών αυτών στον απόηχο της κατάρρευσης για να έχουμε μία εικόνα του τι μπορούμε να περιμένουμε για τους ιντερνετικούς κολοσσούς.
Τέσσερις από τις δώδεκα εταιρείες δέχτηκαν πλήγμα από την παγκόσμια κρίση του 2008, τρεις είναι οι ιντερνετικοί γίγαντες που χτυπήθηκαν το 2018 και δύο τεχνολογικές από τη φούσκα των dot.com το 2000.
Σύμφωνα με την εταιρεία συλλογής δεδομένων FactSet, τα 119,42 δισ. δολάρια που έχασε σε κεφαλαιοποίηση η Facebook είναι η μεγαλύτερη ημερήσια πτώση στην ιστορία, ξεπερνώντας κατά πολύ την κατάρρευση της Intel στις 22 Σεπτεμβρίου του 2000, όταν έσκασε η φούσκα «dot.com», με αποτέλεσμα να χάσει η αμερικανική εταιρεία 90,73 δισ. δολάρια. Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Απρίλιο του ίδιους έτους, η Microsoft είχε χάσει σε μία ημέρα 80 δισ. δολάρια (3η θέση). Στην 4η θέση της λίστας βρίσκεται η Apple, που το 2013 έχασε 59 δισ. δολάρια λόγω των ανησυχιών για πτώση των πωλήσεων.
Στην πέμπτη και έκτη θέση της σχετικής λίστας βρίσκονται οι Exxon Mobil και General Electric, οι οποίες στον απόηχο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 έχασαν 25 δισ. δολάρια και 46 δισ. δολάρια αντίστοιχα. Η μητρική της Google, Alphabet, έχασε 41 δισ. δολάρια στις 2 Φεβρουαρίου 2018, ενώ στην όγδοη θέση βρίσκεται η Bank of America και τα 38,5 δισ. δολάρια που έχασε το 2008. Τη λίστα συμπληρώνουν οι Amazon, Wells Fargo, Citigroup και JP Morgan Chase.
Όλες οι εταιρείες της λίστας συνεχίζουν να μεσουρανούν και παρά το σοκ της μεγάλης πτώσης σε κεφαλαιοποίηση κατάφεραν να συνέλθουν στην πορεία. Σημειώνεται, επίσης, ότι οι ιντερνετικοί γίγαντες εμφανίζουν πλούσια κέρδη παρά την ημερήσια «κατραπακιά» των μετοχών τους, ενώ ακόμη και οι ρυθμιστικές πιέσεις, τα πρόστιμα από την ΕΕ και η μείωση των χρηστών δεν απειλούν ακόμη τη βιωσιμότητά τους. Το βέβαιο είναι ότι μέχρι χθες οι εν λόγω εταιρείες ένιωθαν άτρωτες ενώ σήμερα γνωρίζουν ότι δεν έχουν δει ακόμη τα χειρότερα...
