Του Βασίλη Γεώργα
Πέντε αγκάθια για τις εργασιακές σχέσεις περιλαμβάνει το πόρισμα της «Επιτροπής Σοφών» για τις βέλτιστες πρακτικές στα εργασιακά που η κυβέρνηση σκοπεύει να αξιοποιήσει ως βάση στις διαπραγματεύσεις που ξεκινούν τον Οκτώβριο με τους δανειστές.
Οι συστάσεις πρόκειται να παρουσιαστούν επίσημα σήμερα από την επιτροπή στον υπουργό Εργασίας Γ. Κατρούγκαλο με την κυβέρνηση να καλλιεργεί ήδη την εντύπωση πως το πόρισμα αποτελεί μοχλό υποστήριξης των θέσεων της για τις Συλλογικές Συμβάσεις, τον συνδικαλισμό, την ανταπεργία κλπ, παρότι η πραγματικότητα ίσως αποδειχθεί στο τέλος αρκετά διαφορετική και πιο «βολική» για όλες τις πλευρές.
- Η θέση της Επιτροπής Σοφών για την δυνατότητας μονομερούς προσφυγής στη Διαιτησία ως αποτέλεσμα της αδυναμίας εργοδοτών-εργαζομένων να συμφωνήσουν στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, διαφέρει από εκείνη που επισήμως θα επιθυμούσαν τα συνδικάτα και το υπουργείο Εργασίας. Μπορεί η Επιτροπή να μην εισηγείται κατάργηση όπως επιδιώκει ο ΣΕΒ, εμμέσως όμως ανοίγει θέμα περιορισμού του δικαιώματος μονομερούς προσφυγής. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο πόρισμα, «η μονομερής προσφυγή στη διαιτησία θα πρέπει να θεωρείται έσχατο μέσο, αφού καταδεικνύει έλλειψη εμπιστοσύνης». Εισηγείται δε σε περίπτωση μη συμφωνίας να προτιμάται η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των δύο μερών για προσφυγή στο θεσμό της Διαιτησίας.
- Για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού, η Επιτροπή έχει θετική στάσηαλλά οι απόψεις είναι μοιρασμένες για τον τρόπο που θα μπορούσαν να επανέλθουν. Η πλειοψηφία (5 στους 8) προτείνει τον καθορισμό του κατώτατου μισθού μετά από διαβουλεύσεων με ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες μέσω εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας που θα έχει καθολική εφαρμογή. Οι υπόλοιποι τρεις προτείνουν τον καθορισμό του κατώτατου μισθού από την κυβέρνηση, κατόπιν, όμως, διαβουλεύσεων με τους κοινωνικούς εταίρους και ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες.
- Επίσης οι απόψεις διαφέρουν εντός της Επιτροπής και σε σχέση με τον κατώτατο μισθό των νέων που εισέρχονται στην αγορά εργασίας. Η πλειοψηφία προτείνει την αντικατάσταση του κατώτατου μισθού των νέων από ένα μειωμένο κατώτατο μισθό βάσει εργασιακής εμπειρίας με ανώτατη διάρκεια τα δύο έτη (προτείνεται διετής περίοδος αξιολόγησης του) ενώ οι υπόλοιποι προτείνουν τη διατήρηση του κατώτατου μισθού των νέων με τα ισχύοντα ηλικιακά όρια.
Ένα τέταρτο θέμα που η Επιτροπή φαίνεται να διαφοροποιείται από τις επιδιώξεις της κυβέρνησης, είναι η αντιπροσωπευτικότητα των αποφάσεων για τις συλλογικές συμβάσεις. Το πόρισμα εισηγείται να θεωρούνται αντιπροσωπευτικές οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας μόνον εφόσον καλύπτουν το 50% των εργαζομένων κάθε κλάδου ή επαγγέλματος. Πρόκειται στην ουσία για μια ρύθμιση που αν περάσει, αποδυναμώνει ουσιαστικά την προοπτική υπογραφής συλλογικών συμβάσεων καθώς η συμμετοχή των εργαζομένων στα συνδικάτα είναι σήμερα αριθμητικά ελάχιστη. Στην πράξη αν εφαρμοστεί σύστημα αντιπροσώπευσης με βάση τα εγγεγραμμένα μέλη, οι όποιες συλλογικές συμβάσεις θα αφορούν πολύ μικρό αριθμό εργαζομένων που πιάνουν το όριο του 50%.
Το τρίτο αγκάθι στις προτάσεις της Επιτροπής Σοφών έχει να κάνει με την εισήγηση για μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας ως αντίβαρο στις ομαδικές απολύσεις. Παρότι το θέμα έχει παραπεμφθεί από όλες τις πλευρές προς επίλυση στη βάση της απόφασης που θα λάβει το ευρωπαϊκό δικαστήριο για την υπόθεση της ΑΓΕΤ Ηρακλής, άποψη της επιτροπής είναι ότι οι ομαδικές απολύσεις θα πρέπει να ρυθμιστούν ώστε να υποστηρίζουν την προσαρμογή των επιχειρήσεων σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Έμμεσα η Επιτροπή προτείνει να θεσπιστεί δυνατότητα ώστε αντί οι επιχειρήσεις να προχωρούν σε ομαδικές απολύσεις, να μπορούν να μειώσουν ή ακόμη και να μηδενίσουν το ωράριο εργασίας με βάση τις ανάγκες τους, μετακυλώντας το κόστος για την μισθοδοσία του προσωπικού για τις ώρες ή τις μέρες που δεν θα εργάζεται, στο κράτος μέσα από επιδόματα μερικής απασχόλησης.
*Δείτε ΕΔΩ το πόρισμα με τις προτάσεις της Επιτροπής
