Για το νέο νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε από τον Κωστή Χατζηδάκη την Τετάρτη μίλησε στην ΕΡΤ ο εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών Όμηρος Τσάπαλος.
Αυτό προβλέπει μεταξύ άλλων αυστηρές κυρώσεις έως 500.000 ευρώ στους servicers καθώς και ανάκληση αδείας σε περίπτωση παραβίασης των ισχυουσών διατάξεων.
Σχετικά με τον εξωδικαστικό ο κ. Τσάπαλος ανέφερε ότι φέρνουμε νέο αλγόριθμο ούτως ώστε να διευρύνουμε τα κριτήρια επιλεξιμότητας και «σε όσους έχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις να έχουν και μεγαλύτερο κούρεμα έως 28%». Επίσης, τόνισε ότι μειώνεται το επιτόκιο στο 3% για τους ευάλωτους δανειολήπτες. Συγκεκριμένα τα κυμαινόμενα επιτόκια (Euribor συν 2,5% ή 3% ανάλογα με το εάν υπάρχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις ή μη) αντικαθίστανται από σταθερό επιτόκιο 3% για τρία χρόνια.
Όπως είπε ο κ. Τσάπαλος πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά νομοσχέδια που φέρνει η κυβέρνηση και το φέρνει στην αρχή της νέας θητείας της.
Συγκεκριμένα, ανέφερε:
«Ουσιαστικά, με την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής οδηγίας που θα φέρουμε προς ψήφιση στη Βουλή τον επόμενο μήνα, οι servicers, δηλαδή οι εταιρείες που διαχειρίζονται τα κόκκινα δάνεια των δανειοληπτών, θα λειτουργούν με τους ίδιους κανόνες και με τους ίδιους τρόπους επικοινωνίας και συμπεριφοράς με αυτούς των τραπεζών.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Σημαίνει ότι από εδώ και στο εξής ο δανειολήπτης που έχει ένα κόκκινο δάνειο και είναι στον servicer το δάνειό του και είναι ένα βήμα ενδεχομένως και πριν τον πλειστηριασμό το δάνειό του και η κατοικία του, θα έχει δικαιώματα ενημέρωσης, θα έχει δικαιώματα πληροφόρησης, θα ξέρει μέσα από μια πλατφόρμα που υποχρεούται ο κάθε servicer να φτιάξει, ποιο είναι το ύψος του δανείου του, το δοσολόγιό του, το επιτόκιο του.
Κάθε φορά που θα θέλει να ενημερωθεί από αυτές τις εταιρείες θα μπορεί να το κάνει είτε τηλεφωνικά είτε ψηφιακά. Και αν δεν τα κάνουν όλα αυτά οι servicers, ερχόμαστε και τους επιβάλλουμε πρόστιμο έως 500.000 ευρώ. Αλλά ακόμα κι αν υποτροπιάσουν, μέχρι και δυνατότητα να κλείσει, να αρθεί η άδεια λειτουργίας τους, στην ουσία είναι οι πλέον αυστηρές ποινές που μπορούν να επιβληθούν σε αυτές τις επιχειρήσεις, αυτές τις εταιρείες. Και ερχόμαστε με αυτόν τον νόμο να το κάνουμε πράξη.
Θα λειτουργεί σαν τράπεζα, δεν θα είναι ακριβώς όπως η τράπεζα, θα έχει όμως τους κανόνες λειτουργίας των τραπεζών. Δηλαδή δεν γίνεται εν έτει 2023 και ενώ έχουν μεταφερθεί όλα αυτά τα δάνεια από τις τράπεζες στους servicers, οι servicers να μην παρέχουν έστω την ελάχιστη πληροφόρηση σε σχέση με τις δανειακές μου υποχρεώσεις.
Υπάρχουν άνθρωποι αυτή τη στιγμή οι οποίοι αγωνιούν και αγανακτούν γιατί δεν μπορούν να μάθουν τη δόση του δανείου τους, δεν μπορούν να μάθουν το ύψος του δανείου τους, να τρέχουν οι μέρες, να τρέχουν οι τόκοι και στο τέλος να φτάνουν και να ενημερώνονται καθυστερημένα ότι χρωστούν ένα τεράστιο ποσό που δεν μπορούν να αποπληρώσουν. Όλο αυτό προσπαθούμε να θεραπεύσουμε, κάτι το οποίο δεν είχε γίνει τα προηγούμενα χρόνια, γίνεται τώρα και θα γίνει με τους πλέον αυστηρούς όρους».
Στην ερώτηση σχετικά με το αν θα μπορούν να δίνουν και δάνεια οι servicers o κ. Τσάπαλος δήλωσε πως υπάρχει μία πρόβλεψη και μια δυνατότητα σε μια τέτοια επιχείρηση να δίνει δάνεια προκειμένου να αναχρηματοδοτηθούν παλαιότερα με ελκυστικά επιτόκια για κάποιον προκειμένου να πάρει αυτό το δάνειο από την εταιρεία αυτή.
«Επειδή δεν θέλουμε να βρεθεί εγκλωβισμένος ο δανειολήπτης μέσα στο ίδιο νομοσχέδιο, φέρνουμε μια ακόμα πρόβλεψη που είναι η ίδρυση μη τραπεζικών ιδρυμάτων, ούτως ώστε να παρέχουν κι αυτοί πιστώσεις σε επιχειρήσεις ή φυσικά πρόσωπα. Να μπορούν δηλαδή κάποιες εταιρείες ειδικού σκοπού που κάνουν αυτή τη δουλειά παρέχουν πιστώσεις να παρέχουν και σε φυσικά και σε νομικά πρόσωπα δάνεια με ευνοϊκό επιτόκιο προφανώς γιατί διαφορετικά δεν θα έχουν κέρδος και δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά σε σχέση με τις τράπεζες. Αυτό θα δώσει μια διέξοδο σε πολίτες οι οποίοι αντικειμενικά σήμερα δεν μπορούν να έχουν χρηματοδότηση και δανειοδότηση από το τραπεζικό σύστημα για να μπορούν μεταξύ άλλων να αναχρηματοδοτήσουν και το δάνειο που είχαν στο παρελθόν».
Αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό
Όσον αφορά τις αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό ο κ. Τσάπαλος ανέφερε πως «ένα μεγάλο κομμάτι συμπολιτών μας δεν μπορούσε να μπει στην ουσία. Απορρίπτονταν. Με την αίτηση στον εξωδικαστικό φέρνουμε νέο αλγόριθμο ούτως ώστε να διευρύνουμε τα κριτήρια επιλεξιμότητας και επίσης σε όσους έχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις, δηλαδή σε όσους έχουν υποθήκη ένα σπίτι για παράδειγμα και έχουν ένα δάνειο και θέλουν να το εντάξουν τον εξωδικαστικό, να έχουν και μεγαλύτερο κούρεμα έως 28% από την υφιστάμενη κατάσταση».
Επίσης, τόνισε ότι «πάρα πάρα πολύ σημαντικό και αφορά τους ευάλωτους δανειολήπτες και εκείνους φυσικά που έχουν πρώτη κατοικία και κινδυνεύει το σπίτι τους να πάει σε πλειστηριασμό από εδώ και στο εξής υποχρεώνουμε τους servicers, τις τράπεζες, την εφορία και το ΚΕΑΟ του ΕΦΚΑ να δέχονται το αποτέλεσμα του εξωδικαστικού. Να καθίσταται υποχρεωτικό δηλαδή το αποτέλεσμα του εξωδικαστικού για ευάλωτους δανειολήπτες».
Και συνέχισε: «Ποιοι είναι οι ευάλωτοι δανειολήπτες σήμερα στη χώρα μας; Είναι εκείνοι οι οποίοι έχουν εισοδήματα από 7.000 ευρώ, αν μιλάμε για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και αυτό μπορεί να αυξάνεται κατά 3,5 χιλιάδες ευρώ για κάθε νέο μέλος του νοικοκυριού, με ανώτατο όριο τις 21.000 ευρώ. Επίσης, υπάρχουν και κάποια περιουσιακά κριτήρια ακίνητης περιουσίας, όπου η ακίνητη περιουσία δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και επίσης προστίθενται επιπλέον ποσά σε περίπτωση που υπάρχουν επιπλέον εξαρτώμενα μέλη. Είναι ο βασικός πάγιος κανόνας του ποιος είναι ευάλωτος δανειολήπτης στη χώρα μας. Είναι πολλοί άνθρωποι αυτοί οι οποίοι θεωρούνται ευάλωτοι δανειολήπτες και είναι και πολλοί αυτοί οι άνθρωποι που θα ευνοηθούν από τον νέο εξωδικαστικό μηχανισμό. Αίρουμε εμπόδια, μειώνουμε επιτόκιο επίσης πολύ σημαντικό για τον εξωδικαστικό. Μειώνουμε το επιτόκιο της δόσης που θα πληρώνει ο πολίτης από το 5,5% στο 3% και υπάρχει και η διαγραφή. Επιπλέον διαγραφή έως 28% από αυτήν, η οποία ήδη ισχύει μέχρι σήμερα σε περιπτώσεις δανείων με εμπράγματη εξασφάλιση».
Ακόμα, ο κ. Τσάπαλος διευκρίνησε: «Καταρχήν να πούμε ότι όποιος ενταχθεί στον εξωδικαστικό δικαιούται κούρεμα. Δηλαδή ο αλγόριθμος στις περισσότερες περιπτώσεις βγάζει ένα κούρεμα που μπορεί να φτάσει μέχρι και 50%. Υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις για οφειλές που έχει στην ΑΑΔΕ για οφειλές που έχει στο ΚΕΑΟ και στα τραπεζικά δάνεια. Ειδικά τώρα για τα τραπεζικά δάνεια, μέσα από μια βελτίωση που φέρνουμε στον αλγόριθμο, προσφέρουμε επιπλέον κούρεμα του ήδη υπάρχοντος έως 28% για εκείνα τα δάνεια τα οποία έχουν εμπράγματη εξασφάλιση, δηλαδή για εκείνα τα δάνεια που έχουν υποθήκη ένα σπίτι. Γιατί το κάνουμε αυτό; Γιατί θέλουμε προφανώς να προστατεύσουμε περαιτέρω τον δανειολήπτη, εκείνον που κινδυνεύει η πρώτη του κατοικία ενδεχομένως και ο οποίος δεν θα μπορεί να αντεπεξέλθει σε μια πολύ υψηλή δόση. Το ύψος του αν θα είναι 10, 15 ή 28% προκύπτει από τον αλγόριθμο και είναι πολλές οι παράμετροι εκείνες που συμβάλλουν ούτως ώστε να καρπωθεί κάποιος το ανώτατο ύψος. Προφανώς παίζουν ρόλο στα εισοδηματικά του κριτήρια, παίζει ρόλο αν έχει άλλη ακίνητη περιουσία, παίζουν ρόλο όλες εκείνες οι παράμετροι προκειμένου να καταστεί κάποιος πιο ευάλωτος από καποιον άλλον».
Σχετικά με το IRIS ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι: «Δίνουμε τη δυνατότητα ενός άμεσου εναλλακτικού τρόπου πληρωμής μέσω τραπέζης. Ξέρετε, όταν πάμε να κάνουμε μια μεταφορά από μια τράπεζα σε μια άλλη εντός της χώρας, πληρώνουμε και πολλές προμήθειες. Πολλές φορές μπορεί αυτές οι προμήθειες να είναι και 5 και 6 και 7 ευρώ. Πληρώνει και ο εντολέας, πληρώνει και αυτός ο οποίος λαμβάνει την προμήθεια.
Εμείς αυτό θέλουμε να το παρακάμψουμε. Για πληρωμές έως 500 ευρώ να μπορεί κάποιος μέσα από αυτό το σύστημα να κάνει μεταφορά χρημάτων από τράπεζα σε άλλη τράπεζα χωρίς να πληρώνει καμία απολύτως προμήθεια. Αυτό ήδη ισχύει, αλλά μόνο για συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών και περιορισμένες συναλλαγές με επιχειρήσεις. Θέλουμε να το επεκτείνουμε σε όλες τις εμπορικές συναλλαγές και σε όλες τις συναλλαγές των ιδιωτών με τις επιχειρήσεις. Φέρνουμε λοιπόν νόμο που το ψηφίζουμε για να δημιουργήσουμε έναν εναλλακτικό τρόπο πληρωμής χωρίς προμήθειες μας».
Τρόποι προστασίας της κατοικίας
Ο Όμηρος Τσάπαλος αναφέρθηκε στους τρόπους με τους οποίους μπορεί ένας ευάλωτος να προστατεύσει την κατοικία του και να μην πάει η κατοικία του σε πλειστηριασμό γιατί αυτό είναι ο βασικός στόχος της κυβέρνησης.
Ο πρώτος είναι «ο εξωδικαστικός που περιγράψαμε με τον τρόπο που είπαμε και με τις βελτιώσεις που έρχονται. Ο δεύτερος τρόπος είναι οι διμερείς ρυθμίσεις του πολίτη με τους servicers με το νέο πλαίσιο που περιγράψαμε, το πιο αυστηρό και το πιο διαφανές.
Ο τρίτος τρόπος έχει να κάνει με τον Κώδικα Δεοντολογίας των τραπεζών. Θέσαμε σε λειτουργία πριν από δύο μέρες μια πλατφόρμα όπου μπορεί ηλεκτρονικά κάποιος δανειολήπτης να ρυθμίσει εκ νέου το δάνειό του με τις τράπεζες ή με τους servicers. Και στη συνέχεια υπάρχουν κάποιοι επιπλέον τρόποι, όπως για παράδειγμα το ενδιάμεσο πρόγραμμα στήριξης της πρώτης κατοικίας για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Είναι ένα ειδικό πρόγραμμα που τρέχουμε τώρα μέχρι να τεθεί σε λειτουργία ο ειδικός φορέας για την επαναμίσθωση των ακινήτων, όπου μπορεί ο πολίτης να παραχωρήσει το ακίνητό του σε αυτόν τον φορέα, να πληρώνει ένα ενοίκιο κάθε τέλος του μήνα σε αυτό το φορέα και να μετά από λίγα χρόνια να μπορεί να το επαναγοράσει. Με αυτό τον τρόπο δεν πηγαίνει το σπίτι του σε πλειστηριασμό και ερχόμαστε με αυτό το νομοσχέδιο και δίνουμε κάποιες επιπλέον ευνοϊκές ρυθμίσεις για όποιον θέλει να επενδύσει και να αποκτήσει αυτόν τον φορέα για να μπορέσει να τρέξει γρηγορότερα. Και επίσης υπάρχει και το επίδομα, το στεγαστικό του ΟΠΕΚΑ που ευνοεί πολλούς ευάλωτους συμπολίτες μας 280.000 κάθε χρόνο - 400 εκατομμύρια είναι το μπάτζετ- και φυσικά κάποια ειδικότερα πιο στοχευμένα προγράμματα για άστεγους συμπολίτες μας, που είναι πολλοί και πάρα πολλοί από αυτούς μέσα στο τελευταίο χρόνο είδαν να βρίσκουν και στέγη αλλά και εργασία από ένα ειδικό πρόγραμμα που έχει η ΔΥΠΑ».
