Ο κλάδος που έχει δεχτεί μακράν το ισχυρότερο και πιο άμεσο πλήγμα από τη μάχη κατά του κορονοϊού διεθνώς, δεν είναι άλλος από την αεροπορική βιομηχανία, που βιώνει τη δυσκολότερη περίοδο στην ιστορία της, καθώς ουδέποτε στα χρονικά υπήρξε τέτοιο «κλείδωμα» χωρών και συνόρων.
Διεθνώς οι επιπτώσεις είναι τεράστιες και στο άμεσο μέλλον είναι πιθανόν να λάβουν πιο δραματική διάσταση, με χρεοκοπίες εταιρειών, αναστολές λειτουργίας, απολύσεις και γενικευμένη συρρίκνωση ολόκληρης της αεροπορικής βιομηχανίας.
Δεδομένου ότι ο κλάδος την τελευταία 20ετία είχε αναπτυχθεί με εξαιρετικούς ρυθμούς, δεκάδες ήταν οι νέες εταιρείες που είχαν μπει στο χώρο ειδικά την τελευταία 10ετία, εκμεταλλευόμενες το momentum του τουρισμού σε διεθνές επίπεδο.
Λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού, αρκετές εταιρείες – πρωτίστως από τις λεγόμενες low cost - «δούλευαν» με εξαιρετικά περιορισμένα περιθώρια κέρδους, «σκοτώνοντας» τις τιμές στα εισιτήρια για να κερδίσουν μερίδια αγοράς.
Τέτοιες εταιρείες, που δεν ανήκουν σε μεγάλους ομίλους και εκ των πραγμάτων δεν διέθεταν ισχυρή κεφαλαιακή βάση, είναι σαφές ότι θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα επιβίωσης, μολονότι τα κράτη είναι διατεθειμένα να παράξουν στήριξη.
Η ματαίωση κάθε μεγάλης διοργάνωσης, έκθεσης, event σ’ όλο τον κόσμο και το ευρύτερο «κλείδωμα» των συνόρων μεταξύ των χωρών, κύρια και πρώτιστα χτυπά τον αεροπορικό κλάδο. Η ματαίωση του Euro 2020, αλλά και η μετάθεση για το 2021 των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο, είναι μόνο δύο από τα πολύ μεγάλα events που θα φέρουν απώλειες δισ. δολάρια σ’ όλη την τουριστική βιομηχανία και φυσικά και στις αερομεταφορές.
Όμως, είναι νομοτελειακό ότι η κρίση στις αερομεταφορές ήρθε για να μείνει, δεδομένου ότι δε θα σταματήσει όταν (έτσι κι αλλιώς άγνωστο το πότε) πάψουν τα μέτρα καραντίνας μεταξύ των κρατών. Η κρίση του κορονοϊού θα αλλάξει – για ένα μεγάλο διάστημα όχι μηνών αλλά ετών – και τις ταξιδιωτικές συνήθειες, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για ολόκληρη την τουριστική βιομηχανία και φυσικά τις αερομεταφορές.
Ήδη, πολλές εταιρείες στο εξωτερικό έχουν αρχίσει τις προσαρμογές στη νέα εποχή, με απολύσεις, μειώσεις μισθών και αναγκαστικές άδειες άνευ αποδοχών. Δεν είναι τυχαίο ότι προ ημερών το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC) εκτίμησε ότι ο κορονοϊός θα στοιχίσει 50 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε ολόκληρο τον κλάδο του τουρισμού.
Καθήλωση αεροσκαφών, αναγκαστικές άδειες και απολύσεις
Η Emirates, μία από τις μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρείες παγκοσμίως, ζήτησε από πιλότους της να πάρουν άδεια άνευ αποδοχών για ένα μήνα, δεδομένου ότι από τις 25 Μαρτίου έχουν διακοπεί οι επιβατικές πτήσεις της, ενώ συνεχίζονται μόνο οι πτήσεις μεταφοράς φορτίων.
Η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της Ευρώπης Lufthansa προ ελάχιστων ημερών κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ανακοινώνοντας ότι ακινητοποιεί τα 700 από τα 763 αεροσκάφη της, ακυρώνοντας δεκάδες χιλιάδες πτήσεις! Ο εκτελεστικός διευθυντής της εταιρείας, Carsten Spohr δήλωσε πως «κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις συνέπειες. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτήν την εξαιρετική κατάσταση με δραστικά και μερικές φορές επώδυνα μέτρα».
Η Qatar Airways προχώρησε στην απόλυση περίπου 200 Φιλιππινέζων εργαζομένων της στο Κατάρ, καθώς και αυτή έχει μειώσει κατακόρυφα τις πτήσεις της, ενώ η British Airways επίσης ανακοίνωσε ότι θα κάνει απολύσεις.
H South African Airways ανακοίνωσε τη διακοπή των διεθνών πτήσεων έως τις 31 Μαΐου και θα κάνει μόνο εσωτερικές πτήσεις το επόμενο δίμηνο, ενώ η Αυστραλιανή, Qantas, ζήτησε από τους 30.000 υπαλλήλους της να πάρουν άδεια, καθώς σταματάει τις πτήσεις έως τα τέλη Μαΐου.
Η KLM, ο ολλανδικός βραχίονας του ομίλου της Air France-KLM, σχεδιάζει να απολύσει 1.500 με 2.000 εργαζομένους, ενώ αποφάσισε να μειώσει το ωράριο εργασίας κατά το ένα τρίτο για το σύνολο των περίπου 35.000 εργαζομένων της. Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι ματαιώνει πρόγραμμα επενδύσεων ύψους 200 εκατ. ευρώ.
Η Turkish Airlines το τελευταίο 10ήμερο του Μαρτίου έχει καθηλώσει πάνω από το 85% των επιβατικών αεροπλάνων, ύστερα από την απαγόρευση από την Τουρκία των πτήσεων από περισσότερες από 60 χώρες λόγω του ξεσπάσματος του κορονοϊού.
Η Ryanair ανακοίνωσε την ακύρωση όλων των πτήσεων μεταξύ χωρών της Ε.Ε. και γενικώς την ακύρωση άνω του 80% του πτητικού της έργου, ενώ η Delta Air Lines καθηλώνει στο έδαφος πάνω από 600 αεροπλάνα, ενώ ανακοίνωσε μείωση μισθών έως και κατά 50% και μείωση πτήσεων κατά 70% έως ότου επανακάμψει η ζήτηση.
Από χθες 30 Μαρτίου, η EasyJet αποφάσισε την καθήλωση όλων των αεροσκαφών της, επικαλούμενη τους περιορισμούς στις μετακινήσεις που έχουν επιβληθεί από πολλές κυβερνήσεις. Σε ενημέρωσή της προς το Χρηματιστήριο του Λονδίνου, η EasyJet ανέφερε πως από χθες έχει θέσει το προσωπικό πτήσεων σε δίμηνη άδεια.
Απολύσεις και στην Ελλάδα – Οριακή η κατάσταση στις… μικρές εταιρείες
Εξαιρετικά δύσκολη είναι η κατάσταση και στην Ελλάδα, όπου ήδη έχουν ξεκινήσει απολύσεις ή διακοπές συμβάσεων έργου από εταιρείες που κάνουν handling. Oι εταιρείες Swissport και Skyserv που αμφότερες ανήκουν στον επιχειρηματικό όμιλο AVIAREPS (Sky Express, Terra Creta κ.α.), ανακοίνωσαν την περασμένη Παρασκευή την αναστολή της λειτουργίας τους στα αεροδρόμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης.
Παράλληλα, διακόπτοντας και τις συμβάσεις έργου που είχαν με περίπου 300 εργαζόμενους στα δύο αυτά αεροδρόμια.
Στην ανακοίνωσή της η Swissport τόνισε πως «οι αεροπορικές εταιρείες βιώνουν σήμερα τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία τους» ενώ έκανε λόγο για «μία δύσκολη, αλλά αναγκαία απόφαση», προκειμένου να αντέξει σε αυτή την δύσκολη περίοδο.
Παράλληλα, σε κοινή τους ανακοίνωση την περασμένη Παρασκευή ελληνικές αεροπορικές εταιρείες γνωστοποίησαν ότι βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, μετρώντας απώλειες και ζημιές πολλών εκατομμυρίων ευρώ.
Με επιστολή που εστάλη στο Υπουργείο Οικονομικών και στα υπόλοιπα συναρμόδια Υπουργεία, εκφράστηκε η έντονη ανησυχία για τις Ελληνικές Αεροπορικές Εταιρείες, οι οποίες χωρίς την άμεση παροχή κρατικής βοήθειας θα καταρρεύσουν πλήρως και θα χαθούν πάρα πολλές θέσεις εργασίας.
Η επιστολή συνυπογράφηκε από τις εταιρείες Air Mediterranean, Blue Bird, Ellinair, GainJet, Lumiwings, και Orange2Fly.
Οι εν λόγω εταιρείες κάνουν έκκληση προς την Κυβέρνηση για άμεση οικονομική στήριξη «λόγω των χωρίς προηγούμενο επιπτώσεων της πανδημίας» όπως σημειώνουν. Στην επιστολή τονίζουν πως «η ρευστότητα των αεροπορικών εταιρειών έχει πλέον εξαντληθεί. Οι στόλοι τους έχουν καθηλωθεί, καθώς έχει ακυρωθεί το σύνολο των κρατήσεων και των συμβολαίων τους, η επιβατική κίνηση έχει μηδενιστεί και τα έσοδα έχουν εντελώς εξανεμιστεί.
Επίσης τονίζουν ότι τα έξοδα ενοικίασης αεροσκαφών, ασφάλιστρα, έξοδα συντήρησης αεροσκαφών, μισθοδοσίες, τέλη στάθμευσης και πολλά άλλα παραμένουν, με αποτέλεσμα εάν δεν παρθούν άμεσα μέτρα, να αναμένονται τις επόμενες ημέρες μαζικές καταρρεύσεις των Ελληνικών Αεροπορικών Εταιρειών.
Ενδεικτικά κάθε αεροσκάφος που είναι καθηλωμένο στο έδαφος κοστίζει 10.000 – 15.000 ευρώ την ημέρα χωρίς τα μισθολογικά κόστη.
Aegean: Στοπ στα δρομολόγια εξωτερικού έως 30 Απριλίου
Την αναστολή όλων των δρομολογίων εξωτερικού από 26 Μαρτίου έως και 30 Απριλίου αποφάσισε η μεγαλύτερη ελληνική αεροπορική εταιρεία Aegean Airlines, με φόντο όλες τις δυσμενείς εξελίξεις, τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς από την Ελλάδα και την Ε.Ε., αλλά και την ενεργοποίηση των επιπλέον έκτακτων μέτρων καραντίνας από την ελληνική πολιτεία.
Πιο συγκεκριμένα, αναστέλλονται όλες οι πτήσεις του δικτύου εξωτερικού από όλες τις βάσεις της εταιρείας. Θα εκτελείται μόνο μικρός αριθμός εβδομαδιαίων πτήσεων από Αθηνά και προς Βρυξέλες, για λόγους διατήρησης της συνδεσιμότητας της χώρας με το διοικητικό κέντρο της Ε.Ε..
Βεβαίως, η Aegean σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και το Υπουργείο Εξωτερικών θα συνεχίζει, εφόσον της ζητηθεί από τις αρχές, να εκτελεί ειδικές πτήσεις για τον επαναπατρισμό των Ελλήνων πολιτών ή και για άλλες έκτακτες ανάγκες που μπορεί να προκύψουν.
Η Aegean, γνωστοποιεί ότι προς το παρόν διατηρείται ένα μικρό σε συχνότητες πτητικό πρόγραμμα εσωτερικού σε όλους τους προορισμούς του δικτύου της, με μοναδικό σκοπό τη συνδρομή στην ειδική μετακίνηση προσώπων και αναγκαίων υλικών για κάλυψη των βασικών αναγκών.