Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Κολλημένοι στις οθόνες των υπολογιστών, της τηλεόρασης και των έξυπνων συσκευών, είναι οι traders σε ολόκληρο τον κόσμο καθώς ο βασικός παράγοντας που προκαλεί την ακραία μεταβλητότητα στις αγορές είναι οι καθημερινές ειδήσεις για τις οικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις. Δίνει τα χέρια ο Τραμπ με τον Σι;
Τα χρηματιστήρια χτυπάνε… limit up. Μειώνεται επικίνδυνα η διαφορά της απόδοσης των αμερικανικών επιτοκίων; Οι προβλέψεις για αλλαγή πολιτικής από την Fed, νέα οικονομική επιβράδυνση, ακόμη και ύφεση στις ΗΠΑ, δίνουν και παίρνουν, προκαλώντας σεισμό στις αγορές.
Κάθε μέρα και κάτι καινούριο. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια εξέλιξη θα δώσει τον τόνο των επόμενων εβδομάδων και πάντα κάτι «απρόβλεπτο» και «δραματικό» συμβαίνει που πυροδοτεί μεταβολές σε μετοχές, ομολόγα και εμπορεύματα, οι οποίες μοιάζουν με… καρδιογράφημα. Μέχρι και το φαινόμενο του Άη Βασίλη ορισμένοι προειδοποιούν ότι μπορεί να μην εκδηλωθεί φέτος.
Η εικόνα των απρόβλεπτων διακυμάνσεων και των συνεχών μεταβαλλόμενων προοπτικών όχι για τα επόμενα χρόνια αλλά για τις προσεχείς εβδομάδες, κυριαρχεί παντού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το πετρέλαιο, τα ιταλικά ομόλογα και οι τιμές διαφόρων εμπορευμάτων.
Η Ελλάδα, από την πλευρά της, έχει βγει από τα μνημόνια και έχει επιστρέψει μετά από σωρευτική ύφεση άνω του 25% σε έστω αναιμική ανάπτυξη, ενώ μεγάλοι ξένοι επενδυτές, όπως ο Πρεμ Γουάτσα της Eurobank και της Fairfax, βλέπουν σημαντική ανάκαμψη μέσα στην επόμενη τετραετία. Προσοχή, όμως! Η Ελλάδα συνεχίζει να θεωρείται επενδυτικός προορισμός υψηλού κινδύνου, που σημαίνει ότι σε περιόδους αναταράξεων – όπως η εποχή που ζούμε - βγαίνει από τα ραντάρ ακόμη και των πιο… ριψοκίνδυνων επενδυτών.
Αυτός είναι ο λόγος που από την επίσημη λήξη του μνημονίου έως σήμερα, οι κερδοσκοπικές κινήσεις είναι αυτές που έχουν δώσει τον τόνο στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, όσο και στην αγορά ομολόγων. Οι διακυμάνσεις στα ομόλογα είναι πολύ σημαντικές καθώς είναι δεδομένη η επιθυμία της κυβέρνησης να κάνει τα πρώτα της βήματα στις αγορές στη μεταμνημονιακή εποχή, για να αποδείξει ότι ενδιαφέρεται για την αποκατάσταση των σχέσεων της χώρας με την επενδυτική κοινότητα.
Το κόστος δανεισμού του ελληνικού δημοσίου παραμένει πάνω από το 4,2% με αναλυτές της αγοράς ομολόγων να εκτιμούν ότι ανεξάρτητα με το αν θα συνεχιστεί η διεθνείς «κατρακύλα», οι αποδόσεις των ελληνικών τίτλων θα πάρουν την ανιούσα μέσα στους επόμενους μήνες, λόγω της γενικότερης τάσης αύξησης των επιτοκίων. Οι προβλέψεις γίνονται ακόμη πιο ζοφερές στο σενάριο που η ένταση μεταξύ ιταλικής κυβέρνησης και Βρυξελλών κλιμακωθεί περαιτέρω, ενώ η πιθανότητα «σκληρού» Brexit αυξάνει σε υπερβολικό βαθμό την αβεβαιότητα.
Παρά το γεγονός ότι ο αποδόσεις των ελληνικών δεκαετών έχουν υποχωρήσει τελευταία από το 4,7% στο 4,25%, το spread με τα αντίστοιχα ιταλικά παραμένει πάνω από τις 100 μονάδες βάσεις και με τα πορτογαλικά συνεχίζει να ξεπερνά τις 200 μονάδες βάσης.
Πως, λοιπόν, θα καταφέρει το ελληνικό δημόσιο να βγει στις αγορές έτσι ώστε να αφήσει άθικτο το κεφαλαιακό απόθεμα των 24 δισ. ευρώ; Στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εκτιμούν ότι τα επιτόκια θα αποκλιμακωθούν περαιτέρω μέσα στις επόμενες εβδομάδες λόγω της γενικότερης ευφορίας που καταλαμβάνει τις αγορές την περίοδο των Χριστουγέννων. Έτσι, πιστεύουν ότι θα έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε έκδοση 5ετούς ομολόγου αν όχι στα τέλη Ιανουαρίου, μέσα στον Φεβρουάριο.
Μετά την… κακή εμπειρία με το επταετές, η κυβέρνηση θα επιδιώξει μία «καλή» έξοδο που θα αλλάξει το κλίμα. Όμως τα ίδια έλεγαν κυβερνητικά στελέχη και πριν 4 μήνες. Ότι οι αγορές μας περιμένουν και ότι σε λίγο καιρό θα δανειζόμαστε με επιτόκια θα οποία θα μας κάνουν να… τρίβουμε τα μάτια μας. Οι συνθήκες, ωστόσο, μεταβάλλονται με ιλιγγιώδη ρυθμό και η Ελλάδα παραμένει στην εντατική, αφού κάθε νέα αναταραχή αντανακλάται με τον χειρότερο δυνατό τρόπο στους ελληνικούς τίτλους.
Αρκεί να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που έχει επηρεαστεί τόσο πολύ από το ιταλικό ζήτημα. Αν η Ελλάδα δεν καταφέρει να βγει στις αγορές σταδιακά με στόχο την έκδοση 10ετούς μέσα στο α' εξάμηνο του 2019, τότε θα το κλίμα θα επιδεινωθεί αφού όσο θα ροκανίζεται το «μαξιλάρι» του δημοσίου τόσο θα ενισχύονται οι φόβοι για επιστροφή στα παλιά.
Αποδεικνύεται επομένως η τεράστια ζημιά που έχει ήδη γίνει για την Ελλάδα λόγω των παλινωδιών του 2015 και της στρατηγικής των καθυστερήσεων που κυριάρχησε την τελευταία τετραετία.
