Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Στον περίεργο και παράλογο κόσμο των κρατικών χρεών, όπου όλα μοιάζουν με μία διογκωμένη φούσκα έτοιμη να σκάσει και να προκαλέσει μια νέα παγκόσμια κρίση, οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης δανείζονται με αρνητικό επιτόκιο και η Ελλάδα εμφανίζει περίπου το ίδιο κόστος δανεισμού με τις ΗΠΑ (2,11% - 2,04%). Οι προσδοκίες των επενδυτών ότι οι κεντρικές τράπεζες θα συνεχίσουν να τυπώνουν χρήμα διαμορφώνουν μία κατάσταση που δεν έχει προηγούμενο. Μάλιστα η ΕΚΤ αναμένεται να ενισχύσει την ερχόμενη Πέμπτη τις προσδοκίες δίνοντας guidance για το πότε θα επαναφέρει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Είναι τέτοια η… παράκρουση στις αγορές ομολόγων που η Γερμανία έφτασε στο σημείο να... χρεώνει – και όχι να πληρώνει - για να δανειστεί όσο χρεώνει και η ΕΚΤ όταν δέχεται καταθέσεις, αφού η απόδοση του 10ετούς ξεπέρασε το -0,4% που είναι το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων της κεντρικής τράπεζας. Μέχρι και η Βουλγαρία δανείζεται με αρνητικό επιτόκιο για 1 έτος και με 0,5% για 10 χρόνια, ενώ η Ελβετία κοντεύει να δανείζεται με αρνητικό επιτόκιο για 50 χρόνια!
Και αφού δεν υπάρχουν ικανοποιητικές αποδόσεις σε «ποιοτικά» ομόλογα, οι επενδυτές αλλάζουν κατεύθυνση και τοποθετούνται ακόμη και στα ελληνικά ομόλογα τα οποία από την εποχή του «κουρέματος» του 2012 θεωρούνταν απαγορευμένη επένδυση. Βέβαια, η εξέλιξη που άνοιξε την πόρτα των ελληνικών ομολόγων ήταν η πολιτική αλλαγή και η βελτίωση των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας γιατί δίψα για αποδόσεις υπήρξε και στο παρελθόν αλλά δεν οδήγησε σε τόσο ραγδαία πτώση στις αποδόσεις των ομολόγων.
Στη μεθαυριανή συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αναμένεται να μπουν οι βάσεις για νέα διοχέτευση ρευστότητας στο σύστημα. Βάσει του επικρατέστερου σεναρίου ο Ντράγκι, λίγο πριν αποχωρήσει και δώσει τη σκυτάλη στη Λαγκάρντ, θα αλλάξει το guidance λέγοντας ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν στα τρέχοντα ή χαμηλότερα επίπεδα τουλάχιστον έως το καλοκαίρι του 2020 και ότι η ΕΚΤ είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμη να πατήσει το κουμπί του QE.
Η μεγάλη έκπληξη του Ντράγκι θα είναι να ανακοινώσει τον δεύτερο γύρο του QE τη στιγμή που κανείς δεν το περιμένει. Σήμερα οι αγορές δίνουν 50% πιθανότητες να ανακοινώσει η ΕΚΤ τη μείωση των επιτοκίων κατά 10 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση του Ιουλίου. Πάντως, πληροφορίες του liberal.gr αναφέρουν ότι ο Ιταλός δεν θα βιαστεί να προχωρήσει σε ανακοινώσεις και θα περιμένει έως τον Σεπτέμβριο. Είτε μειώσει το επιτόκιο καταθέσεων είτε ενεργοποιήσει το QE, το πιθανότερο είναι ότι ο Ντράγκι δεν θα φύγει από την ΕΚΤ χωρίς να αφήσει τη δική του «κληρονομιά». Άλλωστε τον περιμένουν άλλες προκλήσεις στις οποίες η ΕΚΤ θα παίξει σημαντικό ρόλο…
Στο μεταξύ, οι αγορές ομολόγων έχουν γεμίσει «τουρίστες αποδόσεων», επενδυτές δηλαδή που δεν έχουν πλέον συγκεκριμένη στρατηγική – αφού στις ανεπτυγμένες αγορές δεν βρίσκουν αυτά που θέλουν - και έχουν καταντήσει γυρολόγοι αναζητώντας επιτόκια που για τα δικά τους πρότυπα θεωρούνται ικανοποιητικά. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Ρωσίας που ενώ το 6ετές εμφανίζει απόδοση 7,3% το αντίστοιχο ομόλογο σε ευρώ έχει υποχωρήσει στο ιστορικό χαμηλό του 1,5%. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με την Τσεχία όπου το ομόλογο σε ευρώ δίνει αρνητικό επιτόκιο. Οι επενδυτές αγοράζουν ομόλογα όλων των κατηγοριών ενώ πολλοί «μετακομίζουν» στα εταιρικά ομόλογα για να απολαύσουν υψηλότερες αποδόσεις. Αποτέλεσμα είναι να βλέπουμε αρνητικά επιτόκια και στα ομόλογα μεγάλων εταιρειών.
Οι κεντρικές τράπεζες υπόσχονται με τον τρόπο τους ότι θα συνεχίσουν να κατακλύζουν με ρευστότητα τις αγορές και αναλυτές εκτιμούν ότι το κυνήγι των αποδόσεων θα συνεχιστεί και θα ωφελήσει τις χώρες με τα υψηλότερα επιτόκια που σημαίνει ότι το ελληνικό δημόσιο θα έχει μία τεράστια ευκαιρία να ρίξει το κόστος δανεισμού πολύ χαμηλότερα από το 2% που βρίσκεται σήμερα το 10ετές αρκεί να μην αλλάξει κατεύθυνση η οικονομική πολιτική που ακολουθεί η σημερινή κυβέρνηση.
