Κερκόπορτα για να εξισωθεί η φορολόγηση των καινοτόμων προϊόντων θέρμανσης καπνού με τα επιβλαβή παραδοσιακά τσιγάρα ανοίγει η Κροατία. Η κυβέρνηση της χώρας εξετάζει πλέον το σενάριο αύξησης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα συγκεκριμένα προϊόντα ώστε να εξισωθεί με τα προϊόντα της παραδοσιακής καπνοβιομηχανίας επηρεάζοντας αρνητικά όχι μόνο το ανταγωνιστικό περιβάλλον της Κροατίας σε ότι αφορά τις καινοτόμες επενδύσεις στα Heated Tobacco Products, αλλά και τις επικείμενες συζητήσεις που ξεκινούν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αναθεώρηση της Tobacco Excise Directive (TED) το επόμενο διάστημα.
Πληροφορίες θέλουν την κροατική κυβέρνηση να δέχεται ισχυρές πιέσεις από μεγάλη πολυεθνική καπνοβιομηχανία την οποία επιτείνουν τα τοπικά ΜΜΕ για αύξηση στον φόρο κατανάλωσης των προϊόντων θέρμανσης καπνού, με πρόσχημα την διατήρηση επενδύσεων στη χώρα οι οποίες ωστόσο δεν σχετίζονται με τον κλάδο. Οι πιέσεις αυτές οδήγησαν τον τον πρωθυπουργό της Κροατίας Andrej Plenković στο να ο ίδιος στα χέρια του την σχετική απόφαση, προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στις επιχειρηματικές πιέσεις που δέχεται και τις ευρωπαϊκές οδηγίες οι οποίες διαχωρίζουν την φορολόγηση των τσιγάρων από τα καινοτόμα και λιγότερο επιβλαβή προϊόντα θέρμανσης καπνού.
Τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης τα προϊόντα καπνού και χορήγησης νικοτίνης (προϊόντα θέρμανσης καπνού και ηλεκτρονικά τσιγάρα) φορολογούνται σε χαμηλότερο επίπεδο από ότι τα συμβατικά τσιγάρα. Το ίδιο ισχύει μέχρι σήμερα και στην Κροατία όπου όμως αυτή η διαφοροποίηση στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης παρουσιάζεται ως η αιτία για το πιθανό κλείσιμο μιας τοπικής επιχείρησης παραγωγής τσιγάρων. Την εταιρεία αυτή εξαγόρασε προ πενταετίας η πολυεθνική British American Tobacco, αλλά με την πάροδο της πενταετίας άσκησε το δικαίωμα που προέβλεπε το κλείσιμο της μονάδας. Η εν λόγω εταιρεία έχει σχεδόν αποκλειστικά εξαγωγικό χαρακτήρα (εξάγει το 87% της παραγωγής) και κατά συνέπεια ο κροατικός ΕΦΚ δεν μπορεί να συνδεθεί με αυτό.
Πηγές από τις Βρυξέλλες εκφράζουν ανησυχία ότι αν η κροατική κυβέρνηση ενδώσει στις πιέσεις ενδέχεται να υπάρξουν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο επιπλοκές και καθυστερήσεις στη θέση που θα υιοθετήσουν άλλες ευρωπαϊκές αγορές αναφορικά με την φορολόγηση των συγκεκριμένων προϊόντων. Επιπλέον, ενώ οι χώρες-μέλη της ΕΕ έχουν υιοθετήσει την μείωση της προκαλούμενης βλάβης ως πολιτική σε πολλές βιομηχανίες (αυτοκινητοβιομηχανία, ενέργεια κλπ.), αυτό θα αποτελέσει βασικό εμπόδιο όταν η συζήτηση έρθει στην καπνοβιομηχανία και τα καινοτόμα καπνικά προϊόντα της.
Υπό το πρίσμα αυτό οποιαδήποτε συζήτηση για δραστικές αυξήσεις του ειδικού φόρου κατανάλωσης για τα καινοτόμα καπνικά προϊόντα και τα προϊόντα που περιέχουν νικοτίνη θα αποτελέσει κακό προηγούμενο σε σχέση με τις συζητήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με την αναθεώρηση του Tobacco Excise Directive (TED). Επιπρόσθετα, μια τέτοια φορολογική πολιτική ενεργεί ξεκάθαρα υπέρ των συμβατικών τσιγάρων, που αποτελούν εξ ορισμού την πιο επιβλαβή επιλογή για τους καπνιστές.
Είναι πιθανό να δημιουργηθεί έτσι ένα κακό προηγούμενο σε επίπεδο ΕΕ,αναφορικά με τη διαδικασία τροποποίησης του Tobacco Excise Directive, με δεδομένο ότι οι χώρες-μέλη έχουν υιοθετήσει τα συμπεράσματα του Συμβουλίου (στις 2 Ιουνίου του 2020) σε σχέση με την δομή και τους συντελεστές του ειδικού φόρου κατανάλωσης για τα βιομηχανοποιημένα προϊόντα καπνού. Μεταξύ άλλων στα συμπεράσματα επαναλαμβάνεται ότι επείγει και απαραίτητο να αναβαθμιστεί το ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις όσον αφορά τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, εναρμονίζοντας τους ορισμούς και τη φορολογική μεταχείριση καινοτόμων προϊόντων (όπως υγρά για ηλεκτρονικά τσιγάρα και προϊόντα θέρμανσης καπνού), συμπεριλαμβανομένου προϊόντων, είτε αυτά περιέχουν νικοτίνη είτε όχι, που υποκαθιστούν τον καπνό.
Και αυτό προκειμένου να αποφευχθεί η νομική αβεβαιότητα και οι ρυθμιστικές ανισότητες στην ΕΕ και λαμβανομένου υπόψη των σχετικών καλών πρακτικών και της εμπειρίας που έχουν αποκτήσει οι χώρες-μέλη σε αυτό τον τομέα.
