Του Γιώργου Φιντικάκη
Ξεπαγώνει, όπως όλα δείχνουν, η αποκρατικοποίηση - σίριαλ του 66% του ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου), αφού οι Θεσμοί πιέζουν να κλείσει η υπόθεση το συντομότερο δυνατό, ενώ η κυβέρνηση συζητά μαζί τους σειρά από εναλλακτικά σενάρια για τη μετοχική του σύνθεση.
Σε ένα ζήτημα που ούτως ή άλλως έχει προσλάβει διακρατικές διαστάσεις, θεωρείται ότι η ολοκλήρωση της συμφωνίας θα δώσει το στίγμα πως το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων προχωρά, ενώ δεν πρέπει να υποτιμά κανείς και τη στάση του αμερικανικού παράγοντα.
Τι επιθυμούν οι ΗΠΑ, τι θέλουν οι Θεσμοί
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι ΗΠΑ παρακολουθούν με όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον τις εξελίξεις και φέρεται να έχουν εκφράσει στην ελληνική πλευρά την επιθυμία οι Αζέροι της Socar να είναι μέσα στη νέα μετοχική σύνθεση του ΔΕΣΦΑ. Όσο για τους Θεσμούς, αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να κλείσει η αποκρατικοποίηση, ανεξαρτήτως του ποσοστού που θα έχουν οι Αζέροι.
Η διαπραγμάτευση που δεν έχει ακόμα ξεκινήσει...
Ακόμη πάντως διαπραγμάτευση μεταξύ των δύο πλευρών δεν έχει ξεκινήσει επίσημα, ενώ ήδη με σειρά δηλώσεων η αζέρικη πλευρά έχει αμφισβητήσει την αξία του ΔΕΣΦΑ, υποστηρίζοντας ότι έχει υποτιμηθεί κατά το ήμισυ, μετά και το ψαλίδισμα των ανακτήσιμων εσόδων από το παρελθόν.
...και τα σενάρια για τη μετοχική του σύνθεση
Σε αυτό το κλίμα, ένα από τα θέματα που κυριάρχησαν στη χθεσινή συνάντηση του υπουργού Περιβάλλοντος και 
Ενέργειας, Πάνου Σκουρλέτη, με τους Θεσμούς ήταν και η υπόθεση ΔΕΣΦΑ. Σύμφωνα με αρμόδιο παράγοντα του υπουργείου, έγινε αναλυτική ενημέρωση προς τους Θεσμούς για τα επόμενα βήματα της αποκρατικοποίησης και υπό τις παρούσες συνθήκες εξετάζονται διάφορα σενάρια για τη μετοχική σύνθεση του ΔΕΣΦΑ.
Στο επίκεντρο των σεναρίων, σύμφωνα πάντα με κυβερνητικές πηγές, βρίσκεται αφενός το ποσοστό με το οποίο θα συμμετάσχουν οι Αζέροι στο ΔΕΣΦΑ και αφετέρου ο βαθμός μετοχικής παρουσίας του ευρωπαϊκού τους εταίρου, που φαίνεται ότι θα είναι ο ιταλικός διαχειριστής φυσικού αερίου Snam.
Οι Ιταλοί καλοβλέπουν τη πιθανότητα να μπουν στην ελληνική εταιρεία (σ.σ. συζητείται ένα ποσοστό 31%), ενώ η παρουσία τους φαίνεται ότι βρίσκει σύμφωνους και τους δανειστές. Είναι άλλωστε η Κομισιόν που είχε θέσει από το 2014 ως απαράβατο όρο για να προχωρήσει η συμφωνία να πέσει η συμμετοχή των Αζέρων από το 66% σε κάτω του 49%, προκειμένου να δώσει το πράσινο φως.
Όσο για τη κυβέρνηση θα ήθελε στη μετοχική σύνθεση του ΔΕΣΦΑ να παραμείνουν και τα ΕΛΠΕ, που ούτως ή άλλως κατέχουν το 35% της εταιρείας.
Παράλληλα όμως ελληνική πλευρά επιμένει ότι τρία σημεία της αποκρατικοποίησης δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξουν:
1. Το τίμημα ύψους 400 εκατ. ευρώ που είχαν προσφέρει οι Αζέροι το 2013.
2. Η ρύθμιση που αφορά τη μείωση των τελών διέλευσης, προκειμένου να μην επιβαρυνθούν με μεγάλες αυξήσεις οι καταναλωτές φυσικού αερίου.
3. Ο περιορισμός της μετοχικής συμμετοχής της SOCAR στο 49% σύμφωνα με τις επιταγές της Κομισιόν.
Κρίσιμος παράγοντας οι ταρίφες
Σε αυτήν την κατεύθυνση, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) πρόκειται να εκδώσει ίσως και την επόμενη εβδομάδα απόφαση για τον τρόπο καθορισμού των τελών διέλευσης του ΔΕΣΦΑ, δηλαδή τις ταρίφες που ούτως ή άλλως θα είναι χαμηλότερες απ' ότι πριν την απόφαση Σκουρλέτη.
Επί τη βάσει αυτής της απόφασης, ενδεχομένως να επανεκκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με τη Socar. Τότε θα φανεί και αν οι Αζέροι ενδιαφέρονται για το ντιλ ή όχι. Αν πάλι ναυαγήσει ο διαγωνισμός, τότε, σύμφωνα πάντα με κυβερνητικές πηγές, το Δημόσιο θα εγείρει νομικά απαιτήσεις από την αζέρικη εταιρεία.
Πώς θα κινηθούν οι Αζέροι
Τα παραπάνω βέβαια εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό πως βλέπει η ελληνική πλευρά τα πράγματα. Μένει να φανεί αν συμφωνούν και οι Αζέροι, που λογικά θα πρέπει να πάρουν κάτι σαν αντάλλαγμα, για να ενεργοποιηθούν εκ νέου.
Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι αν τεθεί θέμα επαναδιαπραγμάτευσης όρων του διαγωνισμού, η Socar έχει κάθε δικαίωμα να ακολουθήσει τη νομική οδό και να ζητήσει μείωση του τιμήματος ή και αποζημίωση.
Δύσκολο επίσης εκτιμάται ότι είναι και το σενάριο ενός «βελούδινου διαζυγίου» μεταξύ κυβέρνησης - Socar, ενώ νομικά εμπόδια μπορεί να συναντήσει και τυχόν απαίτηση των Αζέρων να τους επιστραφεί η εγγυητική επιστολή.
Μικρό καλάθι κρατούν τα ίδια στελέχη για την ευόδωση των διαπραγματεύσεων, επισημαίνοντας ότι σε ένα διαγωνισμό που έχει ολοκληρωθεί δύσκολα μπορούν να εισέλθουν στο παιχνίδι νέοι παίκτες δίχως να προκύψουν νομικά εμπόδια.
Ούτως ή άλλως, πάντως, ο χρόνος μετρά αντίστροφα μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου, οπότε και εκπνέει η εγγυητική επιστολή της Socar.
