Του Νικήτα Παπαντωνίου-Καρτάλη
Οι τράπεζες μέσα σε ένα δύσκολο περιβάλλον δείχνουν σημάδια προσαρμοστικότητας που βελτιώνουν την εικόνα τους τόσο στον τομέα των «κόκκινων δανείων» όσο και στο θέμα της ρευστότητας τους. Προ ολίγων εβδομάδων παρουσίασαν τα τελικά αποτελέσματα τους για το έτος 2018 με την παρουσίαση της οικονομικής θέσης τους καθώς και και την κατάσταση κερδοφορίας τους.
Η εικόνα των συστημικών τραπεζών έχει βελτιωθεί τόσο στο μέτωπο της ρευστότητας ενώ βρίσκονται σε πολύ καλό επίπεδο στο μέτωπο της κεφαλαιακής επάρκειας. Από την άλλη, το πιο σοβαρό πρόβλημά τους, αυτό της μείωσης των «κόκκινων» δανείων, δεν έχει αντιμετωπιστεί ακόμη στο βαθμό που απαιτούν οι συνθήκες και παρά την αισθητά μεγάλη πρόοδο, εξακολουθεί να αποτελεί το σημαντικότερο βαρίδι για το τραπεζικό σύστημα.
Η σημερινή εικόνα των συστημικών τραπεζών είναι το αποτέλεσμα της προσαρμογής τους στα καινούργια δεδομένα της Ελληνικής οικονομίας, καθώς μείωσαν τους ισολογισμούς τους και τα έξοδα τους ώστε να μπορούν να είναι ανταγωνιστικές στο καινούργιο χρηματοοικονομικό περιβάλλον.
Κόκκινα δάνεια
Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες κατά την διάρκεια του 2018 μείωσαν τον δείκτη καθυστέρησης των 90 ημερών (NPLs) κατά 2% ενώ αυτών των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) κατά 4% που αποτελούν το πραγματικό υπερσύνολο των δανείων σε καθυστέρηση.
Το formation δηλαδή η δημιουργία νέων NPEs μειώθηκε κατά 6 φορές δείχνοντας ότι το τραπεζικό σύστημα έχει αρχίσει να διαχειρίζεται σωστά πλέον των βραχνά των κόκκινων δανείων. Από τη μία δημιουργούνται δομές ικανές να δίνουν λύσεις μέσω βιώσιμων ρυθμίσεων στις περιπτώσεις «κοκκινισμένων» δανείων. Εκχωρούν την διαχείριση των προβληματικών δανείων σε funds τα οποία έχουν το know-how για να δώσουν λύσεις αλλά και την ευελιξία από την καταστατική λειτουργία τους ώστε να πάρουν αποφάσεις για διαγραφές δανείων ή μέρους αυτών.
Ρευστότητα και νέα δάνεια
Στο θέμα της ρευστότητας οι τράπεζες μείωσαν μέσα στο 2018 κατά 68% τον δανεισμό από το Ευρωσύστημα με τις περισσότερες να μηδενίζουν από τα μέσα της χρονιάς τον ακριβό δανεισμό ELA από την τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Επιπρόσθετα σε όρους Group οι τράπεζες αύξησαν την καταθετική τους βάση κατά 9% γεγονός που τους έδωσε τον απαραίτητο «αέρα» ώστε να μπορούν να μειώσουν την έκθεσή τους στον δανεισμό μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και της ΤτΕ. Τέλος ένα ακόμη σημαντικό γεγονός, είναι η αύξηση της δανειοδότησης των τεσσάρων τραπεζών από την διατραπεζική αγορά, η οποία προσφέρει μικρός κόστος χρηματοδότησης.
Έσοδα
Στο «μέτωπο» των εσόδων οι τράπεζες μπορεί να περνάνε δύσκολες στιγμές αλλά και πάλι η στρατηγική τους έχει προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Έτσι ενώ το σύνολο των δανείων για τις τέσσερις τράπεζες έχει μειωθεί κατά 8% με αποτέλεσμα τα έσοδα να έχουν μειωθεί κατά 6%, αύξησαν τα έσοδα από προμήθειες γεγονός που μειώνει τις επιπτώσεις της απομόχλευσης που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια της κρίσης στους ισολογισμούς τους.
Το συμπέρασμα είναι ότι το τραπεζικό σύστημα είναι ακόμη όρθιο μετά από μία άνευ προηγουμένου κρίση και ατενίζει το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Οι προκλήσεις είναι πολλές και ο στόχος των διοικήσεων είναι να μειωθεί το βαρύ φορτίο των «κόκκινων» δανείων και παράλληλα να διασφαλιστούν οι συνθήκες ώστε να χρηματοδοτηθεί σωστά η Ελληνική οικονομία και ιδιαίτερα ο επιχειρηματικός τομέας που θα φέρει ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας.
