Του Βασίλη Γεώργα
Στον ΣΥΡΙΖΑ ανακάλυψαν το καινούριο χάπι της ευτυχίας ενόψει των ισχυρών πονοκεφάλων που προκαλεί η κρίσιμη 3η αξιολόγηση. Τα τρία «μυστικά» που διακινούνται από στόμα σε στόμα μεταξύ στελεχών και βουλευτών της συγκυβέρνησης υπόσχονται θετικές εξελίξεις για τη χώρα και νικηφόρες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές από τον ερχόμενο μήνα. Θα βγουν αληθινά ή θα αποδειχθούν πολιτικά hoaxes ; Είναι μια ακόμη προσπάθεια να καλλιεργηθούν αυταπάτες για να γίνουν τα πικρά γλυκά μέχρι να καταλάβουμε τι μας συμβαίνει; Αποτελούν ευσεβείς πόθους που απλώς ανακυκλώνονται; Θα μας το δείξει το τέλος αυτής της ιστορίας που μπορεί να μην είναι ούτε τόσο κοντά, ούτε τόσο καλό όσο θέλουν κάποιοι να πιστεύουμε.
Το πρώτο από αυτά είναι ότι ο Wolfgang Schauble δεν θα είναι πλέον υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου... Η πιστή σύμμαχος του Αλέξη, Angela Merkel που στο παρελθόν ακύρωσε τα σχέδια του υπουργού της να πετάξει την Ελλάδα έξω από το ευρώ, έχει αποφασίσει – λένε – να στείλει τον δημοφιλέστερο και πιο δικτυωμένο γερμανό πολιτικό στο σπίτι του, ή τέλος πάντως σε κάποιο άλλο πόστο που δεν θα επηρεάζει αρνητικά τις εξελίξεις στην Ελλάδα και την ευρωζώνη.
Αυτό, σύμφωνα με τους (συριζαίους) διακινητές της «πληροφορίας», θα το κάνει για δύο λόγους:
Πρώτον επειδή ο εμμονή του Schauble στις πολιτικές λιτότητας και την άρνηση διαγραφής του ελληνικού χρέους, έχει… σπείρει την δυστυχία και τη διχόνοια στην Γηραιά Ήπειρο και η Merkel θέλει έτσι να δείξει έμπρακτα ότι έχει λάβει το μήνυμα για τις ανάγκες μιας νέας Ευρώπης με κοινωνικό πρόσωπο όπου τα πλεονάσματα της Γερμανίας θα μοιράζονται δίκαια στις πιο αδύναμες χώρες…
Δεύτερον επειδή οι σοσιαλιστές θα θέσουν ως όρο μετεκλογικής συνεργασίας με το CDU, την ανάληψη του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών από το SPD, και κατά συνέπεια θα πάρουν στα χέρια τους και τον άτυπο έλεγχο χάραξης της οικονομικής πολιτικής στην ευρωζώνη.
Δεν μπορεί φυσικά κανείς να ξέρει τι θα γίνει μιας και όλα θα εξαρτηθούν από το αποτέλεσμα της κάλπης και τις μετεκλογικές ισορροπίες που θα διαμορφωθούν στη συνέχεια. Για παράδειγμα υπάρχει το ενδεχόμενο η Merkel να συμμαχήσει με τους φιλελεύθερους που έχουν εντελώς διαφορετική αντίληψη για την μεταχείριση της Ελλάδας ή να αντικαταστήσει τον Schauble με κάποιο από τα πολιτικά του τέκνα εφόσον ο ίδιος το θελήσει. Όμως το να πιστεύει κανείς ότι ο Schauble όχι μόνο θα αφήσει το νευραλγικό πόστο του υπουργού Οικονομικών, αλλά επιπλέον θα το παραχωρήσει στους σοσιαλδημοκράτες οι οποίοι με τη σειρά τους θα βοηθήσουν με όλες τις δυνάμεις τους την Ελλάδα, απαιτεί μεγάλη δόση φαντασίας.
Ευσεβής πόθος είναι και το άλλο σενάριο που διακινείται από στελέχη της κυβέρνησης. Σύμφωνα με αυτό το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα φύγει οριστικά από την Ελλάδα και την Ευρώπη με παρότρυνση των ευρωπαίων δανειστών.
Το ότι αυτό κάποια στιγμή θα συμβεί, το ξέρουμε. Δεν ξέρουμε, όμως, πότε. Η στιγμή αυτή θα έρθει εκ των πραγμάτων μετά το τέλος του ελληνικού προγράμματος τον Αύγουστο του 2018 και ενδεχομένως ακόμη πιο αργά, όταν πλέον θα έχουν αποκρυσταλλωθεί οι δομές με βάση τις οποίες ο ESM θα λειτουργήσει ως Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο και θα μπορεί να τρέξει τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Παρότι το Ταμείο δεν συμμετέχει καν ως χρηματοδότης, απέχουμε σημαντικά από το σημείο της πλήρους αποδέσμευσής του από το ελληνικό Μνημόνιο. Και όσο κι αν επιθυμία της κυβέρνησης είναι να μην καθίσει στο ίδιο τραπέζι της διαπραγμάτευσης μαζί του στην επικείμενη αξιολόγηση, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Η συζήτηση περί αποχώρησης του Ταμείου ηχεί και αυτή τη φορά περισσότερο ως μια θολή και αόριστη υπόσχεση για το μέλλον, αλλά κυρίως απηχεί την ανησυχία του Μεγάρου Μαξίμου ότι το ΔΝΤ θα μπει σε μια επικίνδυνη συζήτηση την οποία θα σιγοντάρει το Βερολίνο, με αιτήματα για νέα ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, σκληρότερες μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό ή την αγορά εργασίας, και λήψη πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων ήδη από το 2018.
Συνεπώς αν δεν θέλουμε να κοροϊδευόμαστε, θα πρέπει να αποδεχθούμε πως είναι πιο πιθανό η χώρα μας να αποδεχθεί όλα τα παραπάνω ως αντάλλαγμα για μια μελλοντική ρύθμιση χρέους, παρά ότι οι ευρωπαίοι θα δεχτούν να αποχωρήσει ο «χωροφύλακας» τους από το γήπεδο της ελληνικής κρίσης.
Το τρίτο «μυστικό» είναι ότι η Ευρώπη αλλάζει στάση και φρασεολογία προς την Ελλάδα, γίνεται πιο «καταδεκτική» και πρόθυμη να μας ακούσει. Το μήνυμα είναι πως η ευρωζώνη δεν επιθυμεί να έχει τον ρόλο του «τιμωρού» αλλά του αρωγού της ανάκαμψης και αυτό θα αρχίσει να αποτυπώνεται ήδη στη διάρκεια της 3ης αξιολόγησης.
Δεν ξέρουμε αν η σκόνη που σήκωσε η επίσκεψη του Macron στην Αθήνα δεν μας αφήνει να δούμε μπροστά μας, αλλά από πουθενά δεν προκύπτει ότι οι δανειστές είναι πρόθυμοι να κάνουν πίσω από τα συμπεφωνημένα. Έτσι, και ο «κόφτης» είναι παρόν στο ενδεχόμενο που τα πλεονάσματα δεν πιαστούν, και τα μέτρα περικοπής συντάξεων και αφορολογήτου έτοιμα να επιβληθούν νωρίτερα, και η υπόθεση χρέος έχει μετατεθεί για το απώτερο μέλλον, και τα στραβά μάτια δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν για τις λεγόμενες «μεταρρυθμίσεις» και η εποπτεία προς την Ελλάδα θα κρατήσει τουλάχιστον για ακόμη μισό αιώνα.
Ίσα-ίσα αν προκύπτει κάτι από τα ραβασάκια που μας στέλνουν και οι Γάλλοι και οι Γερμανοί είναι η επαναλαμβανόμενη προειδοποίηση πως τα πράγματα πρέπει να προχωρήσουν γρήγορα γιατί οποιοδήποτε άλλο πισωγύρισμα ή καθυστέρηση, θα κοστίσει ακριβά. Όχι επειδή θέλει κανείς να μας τιμωρήσει, αλλά επειδή ο χρόνος στην κλεψύδρα της προσαρμογής που πρέπει να πραγματοποιήσει η Ελλάδα για να επαναπροσεγγίσει την ευρωζώνη τελειώνει, και αρχίζει πλέον να μετρά αντίστροφα το ρολόι για την οικοδόμηση της νέας Ευρώπης η οποία είναι ήδη προδιαγεγραμμένο ότι θα απαρτίζεται και επίσημα από παραπάνω από μία ταχύτητες.