Του Βασίλη Γεώργα
Ανοιχτά παραμένουν όλα τα μεγάλα θέματα της διαπραγμάτευσης για τη δεύτερη αξιολόγηση και τη διευθέτηση του χρέους, με κυριότερα αυτά των εργασιακών, του καθορισμού των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα της διετίας 2019-2020.
Αμφότερα αποτελούν αιχμηρά αγκάθια που τρυπούν αποκλειστικά τα πλευρά της κυβέρνησης καθώς καλείται να λάβει πολιτικά επώδυνες αποφάσεις και νέα μέτρα, με κίνδυνο να εξαντλήσει το πολιτικό της κεφάλαιο πριν αλλάξει η χρονιά.
Παρότι τόσο από το Μέγαρο Μαξίμου και το οικονομικό επιτελείο, όσο και από τους δανειστές, διοχετεύονται πληροφορίες για «πρόοδο» ενόψει της σημερινής συνεδρίασης του Euro Working Group, πολύ καλά πληροφορημένες πηγές και από τις δύο πλευρές παραδέχονται ότι δεν υπάρχει ακόμη τόσο σημαντική σύγκλιση που θα οδηγήσει σε οριστική συμφωνία στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου.
Αποκλίσεις υπάρχουν τόσο στα ανοιχτά θέματα της αξιολόγησης, όσο και στην έκταση των βραχυπρόθεσμων μέτρων (σ.σ υπάρχουν διαφορές για το εύρος των δανείων που θα συμπεριλάβει η αναδιάρθρωση), αλλά και στον τρόπο που θα εξειδικευτούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος τα οποία θα εφαρμοστούν μετά το 2018.
Η ελληνική κυβέρνηση αγωνιά να πετύχει τουλάχιστον «πολιτική συμφωνία» με τους δανειστές διοχετεύοντας πληροφορίες ότι «βρισκόμαστε κοντά». Πηγές της ευρωζώνης εκτιμούν, όμως, μιλώντας στο Liberal ότι με βάση τα σημερινά δεδομένα μια συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο (staff level agreement) είναι πολύ μακριά και στόχος του Eurogroup θα είναι να εξετάσει με λεπτομέρεια την πρόοδο και να καθορίσει ένα χρονοδιάγραμμα για το πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε να κλείσει τελικά η δεύτερη αξιολόγηση.
Αν υπάρξει πολιτική συμφωνία αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να αποφασιστούν συγκεκριμένα προαπαιτούμενα που θα κληθεί να εκπληρώσει η Ελλάδα και να ψηφίσει τα αντίστοιχα νομοσχέδια ως το τέλος του έτους.
Σε κάθε περίπτωση αυτό σημαίνει ότι οι δύο πλευρές αλλά και το ΔΝΤ θα αναλώσουν περισσότερο χρόνο σε διαπραγματεύσεις, ενώ το πιθανότερο είναι πως οι επικεφαλής των δανειστών θα επανέλθουν στην Αθήνα στα μέσα Δεκεμβρίου σε μια προσπάθεια να κλείσει τεχνική συμφωνία που με τη σειρά της απαιτήσει σύγκληση νέου Eurogroup στα τέλη του χρόνου ή τον Ιανουάριο.
Αυτή τη στιγμή το κύριο θέμα διαφωνίας εκτός από τα εργασιακά όπου συνεχίζεται η διελκυστίνδα για την υπερίσχυση των επιχειρησιακών συμβάσεων και τις ομαδικές απολύσεις, συνεχίζει να είναι το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων για την περίοδο μετά το 2018.
Στο τελευταίο πικαιροποιημένο σχέδιο μνημονίου της 22ας Νοεμβρίου που έχει στα χέρια του το Liberal, ο στόχος παραμένει για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% τόσο για το 2019 όσο και για το 2020, παρά την πρόταση του ΔΝΤ να μειωθεί ο στόχος πολύ χαμηλότερα, στο 1,5%.
Μεταξύ άλλων προβλέπεται μείωση των κοινωνικών επιδομάτων, αλλαγές στο σύστημα των οικογενειακών επιδομάτων καθώς και των επιδομάτων αναπηρίας. Στο κείμενο γίνεται αναφορά και σε τροποποιήσεις του κανόνα προσλήψεων-αποχωρήσεων από το Δημόσιο.
Η μεγάλη αυτή διαφορά στους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων που καλείται να επιτύχει η ελληνική οικονομία (3,5% πρωτογενές πλεόνασμα σημαίνει πάνω από 6,3 δισ. ευρώ ετησίως) έχει ανοίξει στο τραπέζι θέμα εκ των προτέρων προσδιορισμού πρόσθετων μέτρων.
Τα μέτρα αυτά ζητείται από την κυβέρνηση να μην είναι αμιγώς φορολογικά, αλλά να αφορούν σε περικοπές δαπανών. Η κατεύθυνση ενός νέου «μνημονίου» μεταρρυθμίσεων που ήδη βρίσκεται στα σκαριά για την Ελλάδα, δείχνει ήδη να είναι στραμμένη στις συντάξεις (κατάργηση του τρικ της προσωπικής διαφοράς), την μισθοδοτική δαπάνη του δημοσίου τομέα και –σε ότι αφορά την φορολογία- τη «διεύρυνση» της βάσης μέσα από την περικοπή του αφορολόγητου ορίου.
Παρά το δημοσιονομικό κενό των περίπου 600 εκατ. ευρώ για το 2018, κυβερνητικές πηγές, δήλωναν πάντως χθες «πολύ αισιόδοξες για την πορεία των δημοσιονομικών» επισημαίνοντας ότι «νέα μέτρα δεν συζητά η ελληνική κυβέρνηση».
Την ίδια αίσθηση αισιοδοξίας για προσέγγιση σε μια συμφωνία κατά το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου μετέδωσε και ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας στη συνέντευξη που έδωσε χθες στο Bloomberg. Με τη διαφορά ότι ο Γ. Στουρνάρας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο λήψης πρόσθετων μέτρων. Αντίθετα εκτίμησε ότι «τα μέτρα που απαιτούνται για την ελάφρυνση του χρέους δεν είναι πολύ έντονα».
Ευρωπαίοι και ΔΝΤ στην Ελλάδα τη Δευτέρα
Με το συμπληρωματικό μνημόνιο να «σβήνεται και να γράφεται», κάποια από τα ανοιχτά θέματα θα επιχειρηθεί να κλείσουν τις επόμενες τρεις ημέρες μέσα από τον πυρετό των ανεπίσημων επαφών που θα γίνουν στην Ελλάδα μεταξύ της κυβέρνησης, ευρωπαίων αξιωματούχων, και εκπροσώπων της ΕΚΤ και του ΔΝΤ που θα βρεθούν τη Δευτέρα στην Αθήνα για το συνέδριο του ελληνοαμερικανικού επιμελητηρίου. Η αρχή θα γίνει μέσα στο Σαββατοκύριακο με την επίσκεψη του μέλους του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ Benoit C?ure, ενώ θα ακολουθήσει τη Δευτέρα ο επίτροπος για τις δημοσιονομικές υποθέσεις Pierre Moscovisi ο οποίος θα έχει συνάντηση τόσο με τον πρωθυπουργό Αλεξη Τσίπρα όσο και με τους υπουργούς Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο και Ανάπτυξης Δημήτρη Παπαδημητρίου.
Στο Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο το «παρών» θα δώσουν ο επικεφαλής της αποστολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη χώρα μας, Declan Costello, ο υπεύθυνος των τεχνικών κλιμακίων της Ε.Ε. στην Αθήνα, Frank Van Driessche και η εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην Ελλάδα, Delia Velculescu, οι οποίοι θα συμμετάσχουν μαζί με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών σε πάνελ που θα έχει ως κεντρικό ερώτημα αν η Ελλάδα χρειάζεται 4ο μνημόνιο.
