Η κυβέρνηση μαζί με την αντιπολίτευση έχουν καταλήξει από κοινού στο βολικό συμπέρασμα, ότι η βασική αιτία του προβλήματος της στέγης και της έλλειψης οικιστικού αποθέματος είναι η βραχυχρόνια μίσθωση. Δεν είναι ούτε τα δεκάδες χιλιάδες κλειστά διαμερίσματα, ούτε τα ανεκμετάλλευτα ακίνητα του ευρύτερου δημοσίου τομέα, ούτε τα δεκάδες χιλιάδες ακίνητα τα οποία μέσω αποποίησης κληρονομιών έχουν περιέλθει και αυτά στο δημόσιο, ούτε τα προβλήματα με τα σχέδια πόλεων και τις χρήσεις γης. Είναι μόνο οι μισθώσεις τύπου Airbnb.
Έτσι σύσσωμο το πολιτικό προσωπικό της χώρας, αναζητά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο για να κτυπηθεί το Airbnb. Χαρτούρες, γραφειοκρατία, τέλη, πλατφόρμες, περιορισμοί, αύξηση των φορολογικών συντελεστών για τα ενοίκια από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, είναι μερικά μόνο από τα όπλα στη φαρέτρα της κυβέρνησης.
Αλλά και όπου διαβάσει κανείς άρθρα για ακίνητα ή σχετικές κυβερνητικές ανακοινώνεις ή κομματικές δηλώσεις, έρχεται αντιμέτωπος με εκφράσεις όπως «στο στόχαστρο της εφορίας», «νέοι έλεγχοι στα ακίνητα», «νέοι φορολογικοί συντελεστές», «φορολογική εκστρατεία στα νησιά», «πλαφόν στις αυξήσεις των ενοικίων», «περιορισμοί στη χρήση», «νέα πιστοποιητικά», «το ηλεκτρονικό μάτι της ΑΑΔΕ», «αισχροκέρδεια» και πάει λέγοντας. Δηλαδή η προοπτική της επίλυσης των προβλημάτων της στέγης αντί να εμφανίζει αναπτυξιακά χαρακτηριστικά, βρίθει φορολογικών και λοιπών παρεμβάσεων.
Και όλα αυτά συμβαίνουν, ενώ έχουμε μια κυβέρνηση που δηλώνει φιλική προς την οικονομική ελευθερία και τις επενδύσεις. Που υποτίθεται ότι προστατεύει τα δικαιώματα της ιδιοκτησίας και ότι διατηρεί ένα σταθερό φορολογικό και κανονιστικό πλαίσιο.
Ας δούμε όμως τι σχεδιάζει η νέα κυβέρνηση των Εργατικών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μια κυβέρνηση την οποία ουδείς μπορεί να χαρακτηρίσει ως φιλελεύθερη. Μπορεί ωστόσο να τη χαρακτηρίσει ως μια κυβέρνηση που επιχειρεί να προσεγγίσει τα προβλήματα με ρεαλισμό και αποτελεσματικότητα.
Στην πρώτη κιόλας ομιλία της, η υπουργός Ρέιτσελ Ρήβς, ανακοίνωσε ένα νέο πενταετές πλάνο κατασκευής 1,5 εκατ. νέων κατοικιών. Με τη συμμετοχή σε αυτό το φιλόδοξο στόχο και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Σύμφωνα με την υπουργό, η προηγούμενη αποτυχημένη οικιστική πολιτική της 14ετούς διακυβέρνησης των συντηρητικών, είχε εντείνει το οικιστικό πρόβλημα και είχε κοστίσει σε διαφυγούσα ανάπτυξη της τάξεως των £140 δισ.
Πού και πώς θα κατασκευαστούν όμως 300 χιλιάδες νέες κατοικίες σε ετήσια βάση; Με τη συμμετοχή όλων των εξειδικευμένων εταιρειών οικιστικής ανάπτυξης και κατασκευής κατοικιών. Ήδη η Barratt Homes που είναι η μεγαλύτερη κατασκευάστρια κατοικιών στο Ηνωμένο Βασίλειο, μαζί με την Ομοσπονδία των Κατασκευαστών (Builders Merchants Federation) έχουν ανακοινώσει πως θα καθίσουν στο τραπέζι με τη νέα κυβέρνηση για να προγραμματίσουν την υλοποίηση αυτού του μεγάλου πλάνου.
Με τη συμβολή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης θα δοθούν προς οικιστική εκμετάλλευση, παλαιά βιομηχανοστάσια, εγκαταλελειμμένες βιοτεχνίες, κτίρια φαντάσματα, αναξιοποίητες εκτάσεις, κενά κτίρια γραφείων, ανεκμετάλλευτες εγκαταστάσεις στάθμευσης, ακόμα και χώροι που χαρακτηρίζονται ως «brownfield sites». Δηλαδή εκτάσεις που έχουν υποβαθμιστεί λόγω ρύπανσης ή βιομηχανικής χρήσης, και οι οποίες με τα κατάλληλα έργα υποδομής μπορούν να αναβαθμιστούν ως χώροι για την κατασκευή κατοικιών και οικιστικών συγκροτημάτων.
Για να έρθουμε τώρα στα δικά μας. Το λεκανοπέδιο της Αττικής είναι γεμάτο από τέτοιες υποβαθμισμένες ή ανεκμετάλλευτες εκτάσεις.
Για παράδειγμα, τα λεγόμενα «προσφυγικά» στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας που έχουν έκταση περίπου 15 στρεμμάτων θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή νέων σύγχρονων πολυκατοικιών στη θέση των ερειπίων που σήμερα βρίσκονται εκεί. Ωστόσο, ο χώρος αυτός παραμένει ανεκμετάλλευτος διότι αποτελεί «ιστορικό τοπόσημο», «αρχιτεκτονικό σύμβολο», «προστατευόμενο παραδοσιακό οικισμό», «αγωνιστικό μνημείο του Δεκέμβρη του 1944». Δηλαδή μιλάμε για ένα χώρο που βρίσκεται σε πλήρη ομηρία στα χέρια ιδεοληπτικών αντιλήψεων και οπισθοδρομικών πρακτικών. Στη θέση αυτού του «ρημαδιού» θα μπορούσε να κτισθεί ένα πρότυπο και σύγχρονο συγκρότημα κατοικιών, με αποτέλεσμα τη συνολική αναβάθμιση της περιοχής.
Το ίδιο συμβαίνει και με την αξιοποίηση του ακινήτου των πρώην αποθηκών του ΕΟΜΜΕΧ, που είχε εξαγοραστεί από την Ολλανδικών συμφερόντων εταιρεία MRP, με σκοπό την ανέγερση οικιστικού συγκροτήματος και εμπορικού κέντρου. Η MRP είναι εξειδικευμένη στο χώρο της οικιστικής ανάπτυξης, με πιο γνωστά έργα αυτό του «Hub Amsterdam» που περιλαμβάνει την κατασκευή συνολικά 80 κατοικιών και γραφείων, του «Amstel Station» που περιλαμβάνει την κατασκευή 252 κατοικιών στο κέντρο του Άμστερνταμ, του «Amsterdam New West» που περιλαμβάνει την ανάπτυξη κτιρίων μεικτών χρήσεων (κατοικίες, εμπορικές χρήσεις, parking, χώρους εστίασης και αναψυχή) κ.α.
Όμως ο Δήμος Μοσχάτου – Ταύρου, είχε διαφορετική άποψη. Κι έτσι αποφάσισε εκ των υστέρων να τροποποιήσει το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο στο οικοδομικό τετράγωνο που βρίσκεται το ακίνητο, καθώς και τις χρήσεις γης, ώστε να αποτρέψει την ολλανδική επένδυση. Και το επέτυχε. Οι Ολλανδοί επενδυτές αποχώρησαν. Και τώρα ο χώρος θα μετατραπεί σε μια «θερμοκοιτίδα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και σε μουσείο της εθνικής αντίστασης».
Διότι σύμφωνα με τον Δήμο, στον χώρο αυτόν κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, λειτουργούσαν συσσίτια της Εθνικής Αλληλεγγύης που υπήρξε ο ιδρυτικός φορέας του ΕΑΜ και ακολούθως μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1960 στεγάζονταν οι υπηρεσίες συσσιτίου για τους πρόσφυγες οι οποίοι έμεναν στην περιοχή.
Να αναφερθούμε για παράδειγμα, στα δεκάδες ενεργά και ανενεργά στρατόπεδα συνολικής έκτασης εκατοντάδων στρεμμάτων που βρίσκονται διάσπαρτα στην Αττική, εντός του αστικού ιστού καλύπτοντας ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα; Δεν θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν μέσω της ανέγερσης νέων σύγχρονων κατοικιών;
Να αναφερθούμε για παράδειγμα στις εκτάσεις του Νοσοκομείου Σωτηρία που είναι περίπου 300 στρέμματα; Δεν θα ήταν μια εξαιρετική ιδέα, ή η πώληση της συγκεκριμένης έκτασης για οικιστική ανάπτυξη, ή η ανταλλαγή της με την κατασκευή ενός νέου υπερσύγχρονου νοσοκομείου; Το ίδιο δεν θα μπορούσε να συμβεί με κάποια παλαιά και ξεπερασμένα διώροφα δημόσια νοσοκομεία, που βρίσκονται στο κέντρο των Αθηνών;
Μήπως η κυβέρνηση θα πρέπει να αντικρίσει το πρόβλημα στα μάτια; Μήπως θα πρέπει να αντιγράψει κάποια σχέδια από το εξωτερικό; Μήπως θα πρέπει αντί να επιλέγει το εύκολο, που στην περίπτωση μας είναι η φορολογική συντριβή των μισθώσεων τύπου Airbnb και γενικότερα της ακίνητης περιουσίας, να σκεφθεί κάποιες από τις «δύσκολες» ιδέες που προαναφέραμε; Ιδέες που απαιτούν όραμα, αποφασιστικότητα και συγκρούσεις με στερεότυπα και εμμονές.
