Με μία έξυπνη κίνηση, η Κριστίν Λαγκάρντ κατάφερε να καλύψει το κενό της Ελλάδας, η οποία από τον Μάρτιο θα έμενε εκτός στήριξης του QE γιατί δεν έχει την επενδυτική βαθμίδα, και παράλληλα να διατηρήσει τις ισορροπίες στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Στην ουσία, η Γαλλίδα ξεκίνησε το tapering χωρίς να το ξεκινήσει επισήμως και ταυτόχρονα έδωσε στην Ελλάδα το απολύτως απαραίτητο waiver, χωρίς να το δώσει επισήμως, κάτι που θα απαιτούσε να αλλάξουν οι κανόνες του QE ή να εφαρμοστεί ένα νέο έκτακτο και προσωρινό πρόγραμμα.
Σε μεγάλο βαθμό οι αποφάσεις της ΕΚΤ ήταν αναμενόμενες αφού ήταν δεδομένο ότι το PEPP θα έληγε τον Μάρτιο, δεν υπήρχε καμία προσδοκία για αύξηση των επιτοκίων μέσα στο 2022, ενώ οι αγορές είχαν προεξοφλήσει ακόμη και τον διπλασιασμό του QE στα 40 δισ. ευρώ το μήνα από τον Απρίλιο.
Η «έκπληξη» που έκρυβε η ανακοίνωση της ΕΚΤ σχετίζεται με τις ευελιξίες του PEPP και αφορά κατά κύριο λόγο την Ελλάδα. Η συζήτηση για την Ελλάδα έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετό καιρό και στη Φρανκφούρτη υπήρχε συναίνεση στο ότι θα έπρεπε να συνεχίζει να δέχεται στήριξη από την ΕΚΤ παρά το γεγονός ότι δεν έχει την επενδυτική βαθμίδα. Εξάλλου, οι κίνδυνοι θα ήταν μεγάλοι στην περίπτωση που τα ελληνικά ομόλογα έμεναν εκτός, κάτι που αναγνώριζαν όλοι.
Όμως, οι πολιτικοί συσχετισμοί είναι τέτοιοι που η Λαγκάρντ έπρεπε να βρει μία μέση λύση, την οποία βρήκε... από την πίσω πόρτα. Η ΕΚΤ θα συνεχίσει να προσφέρει στήριξη με ευέλικτο τρόπο, δηλαδή να αγοράζει ελληνικά ομόλογα αλλά και να διαχειρίζεται κατά το δοκούν τις επανεπενδύσεις του PEPP, αφού αυτό θα έχει λήξει. Πρόκειται για μία πολύ σημαντική απόφαση, η οποία ουσιαστικά αποτελεί ένα άλλο «whatever it takes», πολύ διαφορετικό σε χαρακτηριστικά γιατί είναι πολύ διαφορετικές οι συνθήκες σε σύγκριση με το 2012, αλλά ικανό να εμποδίσει τη μεγάλη αύξηση των spreads.
Αντί να αλλάξει τους κανόνες του QE ή να εφαρμόσει ένα νέο πρόγραμμα με την Ελλάδα εντός, η ΕΚΤ κάνει πιο ευέλικτες τις επανεπενδύσεις του PEPP και ταυτόχρονα διατηρεί διαθέσιμο το PEPP για περίπτωση ανάγκης. Το εργαλείο αυτό της δίνει τη δυνατότητα να αγνοεί για περισσότερο καιρό τις κλείδες κεφαλαίου, να διαχειρίζεται δηλαδή τις επανεπενδύσεις με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται ότι τα spreads των χωρών της περιφέρειας δεν θα αυξηθούν μετά τον Μάρτιο. Επίσης, η επιμήκυνση του ορίζοντα των επανεπενδύσεων κατά ένα έτος δίνει τον απαιτούμενο χρόνο μέχρι να βελτιωθούν οι συνθήκες.
Πηγές με γνώση των διεργασιών στη Φρανκφούρτη αναφέρουν στο Liberal.gr, ότι η Λαγκάρντ πέτυχε κάτι ιδιαίτερα σημαντικό. Φαινομενικά επικράτησε η άποψη των «γερακιών» ή των χωρών του Βορρά, αφού και το PEPP λήγει και το APP αυξάνεται στα 40 δισ. μηνιαίως μόνο για ένα τρίμηνο και δεν δίνεται waiver στην Ελλάδα. Όμως ουσιαστικά, έχει περάσει πλήρως η θέση των «περιστεριών» ήτοι των χωρών του Νότου, καθώς η στήριξη θα συνεχιστεί για όσο χρειαστεί και η ΕΚΤ θα συνεχίσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα.
Σύμφωνα με τον Ιταλό οικονομολόγο, Λορέντσο Κοντόνιο, η ΕΚΤ κάλυψε πλήρως το κενό της Ελλάδας και το διοικητικό συμβούλιο προσέφερε «κλαδί ελιάς» στην Ελλάδα για τις αγορές ομολόγων. Σύμφωνα με τον ίδιο, η απόφαση της ΕΚΤ να επιτρέψει μεγαλύτερη ευελιξία στις επανεπενδύσεις του PEPP, αγοράζοντας ελληνικά ομόλογα πάνω και πέρα από τις μετακυλίσεις των ωριμάνσεων, δίνει στην Ελλάδα επιπλέον χρόνο να πετύχει την αναβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας στην επενδυτική βαθμίδα και να συμπεριληφθεί κανονικά στο QE.
