Το μεγάλο μέγεθος της βρετανικής οικονομίας και η ισχυρή διασύνδεση που έχει αναπτύξει η Ελλάδα μαζί της σχετικά με τις εξαγωγές, το χρηματοπιστωτικό της σύστημα, τη δραστηριοποίηση εφοπλιστικών και επενδυτικών κεφαλαίων, αλλά και τη μεγάλη παρουσία φοιτητών στα Πανεπιστήμιά της, δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης για τις επιπτώσεις που τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα θα μπορούσε να έχει η απόφαση εξόδου της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
*Η μεγαλύτερη ανησυχία βραχυπρόθεσμα εστιάζεται στη συνολική αναταραχή που προκαλεί στις αγορές το Brexit και κυρίως στην ανατιμολόγηση του ρίσκου που έχει δρομολογηθεί με την εκτίναξη των αποδόσεων των ομολόγων στην Ελλάδα και συνολικά στον ευρω-Νότο. Η Ελλάδα μπορεί να μην δανείζεται απευθείας από τις αγορές, εντούτοις τα επιτόκια δανεισμού της χώρας στο πλαίσιο των μνημονίων δεν είναι «κλειδωμένα», αλλά διακυμαίνονται ανάλογα με το Euribor, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος να είναι η περαιτέρω αύξηση του κόστους ανάλογα με τις εξελίξεις. Αν η αναστάτωση διατηρηθεί, οι επιπτώσεις ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα αρνητικές συνολικά για την ανάπτυξη στην ευρωπαϊκή οικονομία, όσο κυρίως στην ελληνική που είναι δεσμευμένη σε υπερβολικούς στόχους παραγωγής πρωτογενών πλεονασμάτων εν μέσω ύφεσης, χωρίς καθαρή λύση για τη διαχείριση του χρέους και με φιλόδοξες υποθέσεις για καταγραφή ρυθμών ανάπτυξης άνω του 3-3,5% την επόμενη διετία σε ένα εξαιρετικά δυσχερές οικονομικό περιβάλλον.
*Βραχυπρόθεσμα οι Έλληνες εξαγωγείς βρίσκονται μπροστά στη διπλή πρόκληση να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις από την απότομη αύξηση της αξίας του ευρώ έναντι της στερλίνας, που ζημιώνει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων, και τη διαχείριση των δασμολογικών περιορισμών, που πιθανόν θα τεθούν σε ισχύ προκειμένου να προστατευτούν οι Βρετανοί παραγωγοί. Η Μεγάλη Βρετανία είναι, με βάση τα στοιχεία της προηγούμενης χρονιάς, ο τέταρτος μεγαλύτερος προορισμός των ελληνικών εξαγωγών με πάνω από 1,065 δισ. ευρώ. Στο τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου οι ελληνικές εξαγωγές ήταν πάνω από 313 εκατ. ευρώ. Ανάλογα με το μοντέλο εξόδου που θα επιλέξει η Μεγάλη Βρετανία, θα εξαρτηθούν και οι μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις στο διμερές εμπόριο. Από την άλλη το κόστος των εισαγωγών από τη Μεγάλη Βρετανία θα μειωθεί λόγω της υποτίμησης της στερλίνας.
* Ο εισερχόμενος τουρισμός από τη Μεγάλη Βρετανία είναι επίσης ένας τομέας, για τον οποίο εκφράζονται ανησυχίες. Η Ελλάδα φιλοξενεί περίπου 2,5 εκατομμύρια Βρετανούς τουρίστες ετησίως που κατά μέσο όρο «αφήνουν» 800 ευρώ έκαστος. Τα έσοδα υπολογίζονται σε 2 δισ. ευρώ και αντιστοιχούν στο 10% των ετήσιων τουριστικών εσόδων. Η υποχώρηση της στερλίνας έναντι του ευρώ καθιστά αισθητά ακριβότερα τα τουριστικά πακέτα, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να καλούνται να καλύψουν το κόστος για να διατηρήσουν ελκυστικά τα πακέτα που προσφέρουν.
* Για τους Έλληνες εφοπλιστές, που χρησιμοποιούν το City ως κέντρο των διεθνών δραστηριοτήτων τους, το Brexit πιθανόν θα δρομολογήσει ταχύτερα αποφάσεις, οι οποίες θα έρχονταν μετά το 2017, με την αλλαγή του ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος στη Μεγάλη Βρετανία. Παράγοντες του εφοπλιστικού κλάδου σημειώνουν πως υπάρχει έντονος προβληματισμός για το κατά πόσο το Λονδίνο θα μπορέσει πλέον να διατηρήσει το ρόλο του ως ναυτιλιακού κέντρο. Άλλοι υποστηρίζουν πως οι εξελίξεις αυτές συνιστούν μια δυνητική ευκαιρία για την Ελλάδα, εφόσον καταφέρει να πείσει πως αποτελεί πόλο σταθερότητας για το ναυτιλιακό κεφάλαιο.
*Η Ελλάδα είναι ευάλωτη και χρηματιστηριακά λόγω της μεγάλης έκθεσης, που έχουν οι επενδυτές που κινούν κεφάλαια μέσω του City του Λονδίνου. Παραδοσιακά οι μεγαλύτερες συναλλαγές ξένων επενδυτών γίνονται μέσω Μεγάλης Βρετανίας, η οποία σε επίπεδο χώρας είναι σήμερα ο τέταρτος μεγαλύτερος επενδυτής στην Ελλάδα με χαρτοφυλάκιο μετοχών αξίας 2,9 δισ. ευρώ.
Βασίλης Γεώργας
