Στις αρχές του έτους οι εντάσεις μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ καταλάγιαζαν έπειτα από την φάση Ι της εμπορικής τους συμφωνίας, ενώ η Ουάσινγκτον, οι Βρυξέλλες και το Τόκιο συμφώνησαν σε νέους κανονισμούς για το διεθνές εμπόριο προκειμένου να περιοριστούν οι επιδοτήσεις. Επικρατούσε σχετική ηρεμία. Και μετά ήρθε ο κορονοϊός, αναφέρει σε δημοσίευμά του το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, χώρες επέβαλαν 222 περιορισμούς εξαγωγών ιατρικών υλικών και φαρμάκων, σε κάποιες περιπτώσεις και τροφίμων, σύμφωνα με την ελβετική ομάδα παρακολούθησης Global Trade Alert, αναφέρει το Reuters. Για τα ιατρικά προϊόντα, οι περιορισμοί ήταν 20 φορές πάνω από το συνηθισμένο.
Αυτοί οι περιορισμοί αρχίζουν τώρα να αίρονται, η πανδημία όμως ενίσχυσε τα επιχειρήματα υπέρ του προστατευτισμού τονίζοντας πώς οι διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού μπορούν να στερήσουν από λαούς βασική ιατρική προστασία και να προκαλέσουν προβλήματα στον εφοδιασμό τροφίμων, αλλά και να απειλήσουν θέσεις εργασίας.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι θέλει να διακόψει τους δεσμούς με την Κίνα, η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει φραγμούς για επενδύσεις με κρατική υποστήριξη από την Κϊνα και αλλού και η Κίνα απαιτεί βεβαιώσεις ότι οι εισαγωγές τροφίμων δεν ενέχουν κινδύνους μόλυνσης από τον νέο κορονοϊό.
Η πρώην Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ Σεσίλια Μάλμστρομ δήλωσε ότι υπάρχει μια «ανησυχητική» τάση προς τον προστατευτισμό παγκοσμίως καθώς και αναζωπύρωση των εμπορικών εντάσεων που είχαν προσωρινά παύσει εν μέσω κρίσης.
«Θα πρέπει να ανησυχούμε για το εμπόριο» σημείωσε σε ένα σεμινάριο όπου συμμετείχε.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι το παγκόσμιο εμπόριο αγαθών θα σημειώσει πτώση-ρεκόρ αυτό το έτος και η διεύρυνση των περιορισμών θα σημαίνει πως η ανάκαμψη το 2021 θα είναι περιορισμένη.
Μέσα στις δύο προηγούμενες εβδομάδες οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρθηκαν από τις διαπραγματεύσεις με ευρωπαϊκές χώρες για τον ψηφιακό φόρο και ανακοίνωσαν μια «ευρεία αναθεώρηση» των δασμών που έχουν συμφωνήσει με τους εταίρους τους στο ΠΟΕ.
Έχουν επίσης απειλήσει με δασμούς σε μία νέα γκάμα ευρωπαϊκών προϊόντων που περιλαμβάνει τις φρέσκες ελιές, προϊόντα ζαχαροπλαστικής και το τζιν, προκειμένου να διατηρήσει την πίεση σε μια διαμάχη 16 ετών σχετικά με τις επιδοτήσεις αεροσκαφών.
Ρητορική εναντίον πραγματικότητας
Σε κάποιο βαθμό η πολιτική ρητορική κινείται πιο γρήγορα από την πραγματικότητα: Το εμπόριο μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ παρουσίαση αύξηση τον Απρίλιο μετά την σχετιζόμενη με την πανδημία πτώση και Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η Κίνα έχει δεσμευτεί να αγοράζει περισσότερα αμερικανικά αγαθά, ευθυγραμμιζόμενη με τη φάση Ι της εμπορικής συμφωνίας.
Οι ηγέτες της Κίνας και της ΕΕ είχαν διαδικτυακή συνάντηση την προηγούμενη εβδομάδα, αν και οι Βρυξέλλες διεμήνυσαν στην Κίνα να τιμήσει την υπόσχεσή της να παραχωρήσει μεγαλύτερη πρόσβαση στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και επέκριναν τις κινεζικές ενέργειες σχετικά με τη διαχείριση του κορονοϊού και το Χονγκ Κονγκ.
Η Κίνα πρόσφερε μεγαλύτερη συνεργασία για την αντιμετώπιση της Covid-19 και κάλεσε την ΕΕ να χαλαρώσει τους ελέγχους των εξαγωγών. Την Τετάρτη το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι ανοίγει επτά ακόμη κλάδους σε ξένους επενδυτές.
Το Πεκίνο και οι Βρυξέλλες διατηρούν τις επαφές με την Ουάσινγκτον και έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος στις συνομιλίες ΕΕ-ΗΠΑ για τις προδιαγραφές τροφίμων και την τεχνολογική συνεργασία.
Ο ανώτατος διπλωμάτης της Κίνας Γιανγκ Τζιέτσι επίσης συναντήθηκε με τον Υπουργό Εσωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στη Χαβάη, παρόλο που ο Αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε την απειλή του να διακόψει τους δεσμούς με το Πεκίνο την επόμενη μέρα.
Τζο Μπάιντεν
Το εμπόριο αποτελεί βαρόμετρο για τη συνεργασία και την εμπιστοσύνη που απαιτείται για την ανάκαμψη των οικονομιών, ιδιαίτερα των οικονομιών μικρότερων χωρών, δήλωσε ο Ρόιντον Μεντόρα, πρόεδρος του think tank Cantre for International Governance Innovation.
Τόσο η Κίνα όσο και η Ευρώπη προετοιμάζονται για ταραχώδεις σχέσεις όσο πλησιάζουμε στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, αλλά διαβλέπουν κάποιες ελπίδες στην περίπτωση που επικρατήσει ο αντίπαλος του Ντόναλντ Τραμπ, ο Δημοκρατικός Τζο Μπάιντεν.
«Ο Μπάιντεν ως πρόεδρος είναι η μόνη πιθανότητα να επανέλθουν στη λογική οι σχέσεις Κίνας-ΗΠΑ», δήλωσε ο Τσου Φενγκ, πρύτανης του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών του πανεπιστημίου Φουντάν της Σανγκάης.
Δεν περιμένει όμως να αλλάξουν δραματικά οι σχέσεις σύντομα. Υπάρχει ευρεία υποστήριξη στο Κογκρέσο, και από τα δύο κόμματα, για μια σκληρή στάση απέναντι στην Κίνα, ενώ και η ευρωπαϊκή αισιοδοξία για μεγαλύτερη συνεργασία με την Ουάσινγκτον έχει μειωθεί.
Ο ειδικός σε θέματα εμπορίου του κόμματος των Πρασίνων του Ευρωπαϊκού Κουνοβουλίου δήλωσε στο Reuters ότι δεν περιμένει μια επιστροφή στη «χρυσή εποχή» της διακυβέρνησης Κλίντον και Ομπάμα αν νικήσει ο Μπάιντεν.
«Δεν περιμένω να είναι ο Μπάιντεν ελαστικός απέναντι στην Ευρώπη... Η διάθεση έχει αλλάξει σε τεράστιο βαθμό, όχι μόνο στην Ουάσινγκτον», είπε, αν και αναμένει μια προσέγγιση περισσότερο προσανατολισμένη προς τη δημιουργία συμμαχιών.
Τα αμερικανικά στοιχεία δείχνουν εμπορικό έλλειμμα στα ευρωπαϊκά προϊόντα και υπηρεσίες 109 δισ. δολαρίων το 2018.
Η εξισορρόπηση της σχέσης με την Ευρώπη, που περιλαμβάνει το εμπόριο, αποτελεί βασικό εθνικό συμφέρον για τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Χοσούκ Λι-Μακιγιάμα, διευθυντή του εμπορικού think tank ECIPE.
«Η διαφορά ανάμεσα στην τωρινή κυβέρνηση και την επόμενη ή την προηγούμενη είναι στην πραγματικότητα περισσότερο ζήτημα καλών τρόπων», είπε.
