Η Ρωσία έχει μια περίοδο χάριτος 30 ημερών προκειμένου να σκεφθεί αν θα χρησιμοποιήσει τα εναπομείναντα πολύτιμα αποθέματά της σε δολάρια προκειμένου να προχωρήσει στις πληρωμές του χρέους της ή να κηρύξει στάση πληρωμών προκειμένου να μην «ροκανίσει» τα δολάρια που χρησιμοποιεί για την υποστήριξη της πολεμικής της προσπάθειας.
Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ αποφάσισε να σφίξει με μια κίνηση τη θηλιά, τη στιγμή μάλιστα που ανακοινώνεται νέος κύκλος κυρώσεων από την Ευρώπη.
Στο πλαίσιο των κυρώσεων που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, τα συναλλαγματικά αποθέματα που διατηρούσε η ρωσική κεντρική τράπεζα σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των ΗΠΑ πάγωσαν.
Αυτό που δεν είναι όμως ευρέως γνωστό είναι ότι τo υπουργείο Οικονομικών επέτρεπε στη ρωσική κυβέρνηση να χρησιμοποιεί αυτά τα κεφάλαια κατά περίπτωση, προκειμένου να πραγματοποιεί πληρωμές τοκοχρεολυσίων του δημόσιου χρέους της σε δολάρια.
Για παράδειγμα, την προηγούμενη Πέμπτη της επετράπη να καταβάλει τοκομερίδιο 447 εκατ. δολ. για ομόλογο λήξης του 2030. Ήταν η πέμπτη πληρωμή τέτοιου τύπου από την έναρξη του πολέμου.
Όμως από αυτή τη Δευτέρα το σκηνικό άλλαξε. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του υπουργείου Οικονομικών, η κυβέρνηση των ΗΠΑ αποφάσισε να διακόψει εντελώς την πρόσβαση της Μόσχας στα δεσμευμένα αυτά κεφάλαια, εμποδίζοντας τη ρωσική κυβέρνηση να πληρώσει τους κατόχους του κρατικού της χρέους από τα αποθεματικά που διατηρούνται σε αμερικανικές τράπεζες.
Εν ολίγοις δεν θα διεκπεραιώνεται οποιαδήποτε πληρωμή σε δολάρια από ρωσικούς κυβερνητικούς λογαριασμούς σε αμερικανικούς χρηματοπιστωτικούς θεσμούς για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους της Ρωσίας (σ.σ Μια από τις ανταποκρίτριες τράπεζες που επεξεργαζόταν τις πληρωμές ήταν η JPMorgan Chase & Co).
Η απόφαση μάλιστα πάρθηκε την ημέρα που έληγε ομόλογο και άρα έπρεπε να καταβληθεί κεφάλαιο 552,4 εκατ. δολ. συν η πληρωμή κουπονιού 84 εκατ. δολ. για κρατικό ομόλογο με λήξη το 2042.
Η κίνηση αυτή προφανώς και έχει σκοπό να αναγκάσει τη Μόσχα να πάρει μια απόφαση ανάμεσα σε δύο επιλογές: Ή να χρησιμοποιήσει τα εναπομείναντα πολύτιμα της αποθέματα σε δολάρια προκειμένου να προχωρήσει στις πληρωμές του χρέους της σε ξένο νόμισμα ή να κηρύξει στάση πληρωμών προκειμένου να μην «ροκανίσει» τα δολάρια που χρησιμοποιεί για την υποστήριξη της πολεμικής της προσπάθειας.
Η Ρωσία έχει μια περίοδο χάριτος 30 ημερών προκειμένου να σκεφθεί την απόφαση της και στην περίπτωση που επιλέξει το δεύτερο μονοπάτι, τότε θα βρεθεί για άλλη μια φορά αντιμέτωπη με μια ιστορική χρεοκοπία.
Η Ρωσία διαθέτει συνολικά 15 διεθνή ομόλογα σε κυκλοφορία με ονομαστική αξία πέριξ των 40 δισ. δολ. Μέχρι στιγμής και παρά τις δυτικές κυρώσεις έχει καταφέρει να αποφύγει την αθέτηση του διεθνούς χρέους της. Όμως σιγά σιγά το εγχείρημα αυτό γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο.
Μετά την απόφαση των ΗΠΑ τη Δευτέρα, η πίεση αυξάνεται συνεχώς γύρω από τη Ρωσία. Επιπλέον, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη σχεδιάζουν νέες κυρώσεις αυτή την εβδομάδα ως ανταπάντηση στις δολοφονίες αμάχων στην Ουκρανία.
Το πέμπτο πλέον πακέτο κυρώσεων περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την απαγόρευση εισαγωγών άνθρακα από τη Ρωσία, την πλήρη απαγόρευση συναλλαγών για τέσσερις τράπεζες, περαιτέρω απαγορεύσεις εξαγωγών αξίας 10 δισ. ευρώ σε κρίσιμους τομείς όπως οι προηγμένοι ημιαγωγοί, μηχανήματα και εξοπλισμός μεταφορών, απαγόρευση πρόσβασης στα λιμάνια της ΕΕ στα ρωσικά πλοία ή στα πλοία υπό ρωσική διαχείριση και απαγόρευση οδικών μεταφορών σε διαχειριστές από Ρωσία και Λευκορωσία.
Τι σημαίνει μια ρωσική χρεοκοπία
Εάν η Ρωσία δεν πραγματοποιήσει κάποια από τις επερχόμενες πληρωμές ομολόγων εντός των προκαθορισμένων χρονικών πλαισίων της ή πληρώσει σε ρούβλια όπου απαιτούνται δολάρια, ευρώ ή άλλο νόμισμα, θα συνιστά αθέτηση υποχρέωσης.
Θα σκεφτεί κανείς: «Και τι έγινε; Η Ρωσία ούτως ή άλλως δεν έχει πρόσβαση στις διεθνείς αγορές δανεισμού λόγω των κυρώσεων της Δύσης».
Όμως υπάρχει και η «επόμενη μέρα». Μια αθέτηση υποχρεώσεων θα της απαγορεύσει την πρόσβαση σε αυτές τις αγορές όχι μόνο μέχρι να αποκατασταθούν οι σχέσεις με τη Δύση κάποια στιγμή μετά τη λήξη του πολέμου, αλλά έως ότου εξοφληθούν πλήρως οι πιστωτές της και διευθετηθούν τυχόν νομικές υποθέσεις που προκύπτουν από τη χρεοκοπία.
Αν και η χρεοκοπία αυτή, αν συμβεί, θα είναι μια «τεχνητή» χρεοκοπία καθώς θα οφείλεται στο πάγωμα των ρωσικών λογαριασμών σε συνάλλαγμα, εντούτοις η ζημιά για τη Ρωσία παραμένει μεγάλη και γυρνάει τη χώρα πολλά χρόνια πίσω, διαγράφοντας όλη την πρόοδο των τελευταίων ετών.
Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, η Ρωσία κληρονόμησε 70 δισεκατομμύρια δολάρια των χρεών της «αυτοκρατορίας». Χρειάστηκαν 25 ολόκληρα χρόνια να πετάξει η χώρα αυτό το βαρύ φορτίο από πάνω της, καθώς το 2017 έγινε η τελική πληρωμή του σοβιετικού χρέους.
Εικοσιπέντε δύσκολα χρόνια καθώς η οικονομία της Ρωσίας βυθίστηκε σε βαθιά ύφεση μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990 λόγω των αποτυχημένων προσπαθειών μεταρρύθμισης και των χαμηλών τιμών των εμπορευμάτων παγκοσμίως, ενώ στη συνέχεια χτυπήθηκε περαιτέρω από την οικονομική κρίση του 1998 λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Ασία και του κολοσσιαίου κόστους του πρώτου πολέμου της Τσετσενίας.
Η οδυνηρή και χαώδης δεκαετία του 1990 λοιπόν τελείωσε με τη στάση πληρωμών επί του ρωσικού χρέους το 1998.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η Ρωσία επωφελείται από την εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, γεγονός που της επέτρεψε να αρχίσει να χτίζει αποθέματα. Χρειάστηκαν δώδεκα «καλά» χρόνια για να μπορέσει η χώρα να ξαναχτίσει από την αρχή το προφίλ του αξιόχρεου συμβαλλόμενου και να επιστρέψει στις διεθνείς αγορές με νέα έκδοση ομολόγου το 2011.
Έκτοτε η Μόσχα και παρά την κρίση του 2014 μπόρεσε να εξασφαλίσει προοδευτικά ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια και συναλλαγματικά αποθέματα 600 και πλέον δισ. δολ., χάρη στις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Όλη αυτή η πρόοδος των δύο τελευταίων δεκαετιών κινδυνεύει να γίνει κενό γράμμα εξαιτίας της επίθεσης κατά της Ουκρανίας και το πάγωμα μεγάλου μέρους των ρωσικών αποθεμάτων συναλλάγματος στο πλαίσιο των κυρώσεων της Δύσης.
Κάτω από αυτό το πρίσμα, επαληθεύεται για άλλη μια φορά η αφοπλιστική αλήθεια ότι σε έναν πόλεμο, κανείς στο τέλος της ημέρας δεν μπορεί να είναι κερδισμένος.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
