Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Έντονα είναι τα παράπονα των τραπεζικών διοικήσεων για τον υπερβολικό, όπως τον χαρακτηρίζουν, όγκο στοιχείων που καλούνται να συλλέξουν, τόσο για την ενημέρωση των φορολογικών και άλλων υπηρεσιών του δημοσίου, όσο και στο πλαίσιο των εποπτικών απαιτήσεων των αρμόδιων ευρωπαϊκών Αρχών.
Το λειτουργικό κόστος για την συλλογή των ζητούμενων στοιχείων θεωρείται ιδιαίτερα υψηλό, για μία διαδικασία που σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη έχει λάβει διαστάσεις «βασικής λειτουργίας», με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις οι τράπεζες να υποκαθιστούν, κατά κάποιο τρόπο, δημόσιες υπηρεσίες.
Η δυσαρέσκεια στα ανώτατα – και όχι μόνο - κλιμάκια των πιστωτικών ομίλων είναι έκδηλη, ενώ τις τελευταίες ημέρες εκφράστηκε από τα πλέον αρμόδια χείλη. Την αρχή έκανε ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank, κ. Δημήτρης Μαντζούνης, και ακολούθησε ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, κ. Σταύρος Ιωάννου. Οι δύο άνδρες αναφέρθηκαν στον διαφορετικό ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν οι τράπεζες, ένα ρόλο που απέχει... παρασάγγας από την πραγματική τους στόχευση που είναι η χρηματοδότηση της οικονομίας.
«Έχει χαθεί η ωραία αίσθηση της δημιουργίας, καθώς γίνεται απλώς συλλογή στοιχείων που δίνονται στους διάφορους επόπτες», δήλωσε ο κ. Μαντζούνης κάνοντας παράλληλα λόγο για «αλλοίωση της δουλειάς» των τραπεζών, ενώ ο κ. Ιωάννου, από την πλευρά του, είπε ότι «ο ρόλος του τραπεζικού συστήματος και η συμβολή του στην προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής και ελέγχου της παραοικονομίας είναι σημαντικός, όμως οι τράπεζες δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τις εποπτικές και ελεγκτικές Αρχές».
Τα στοιχεία που συλλέγουν οι τράπεζες μπορούν να χωριστούν σε δύο «κατηγορίες»:
1. Εποπτεία και έλεγχοι
Η πρώτη αφορά, όπως έχει αναφέρει το liberal.gr, στις πρακτικές που υιοθετούν σε διάφορες λειτουργίες τους και εξυπηρετεί τον εποπτικό έλεγχο του Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας (SSM) που έχει συστήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Από τη χορήγηση δανείων και τις αμοιβές συμβούλων και στελεχών μέχρι τις διαφημιστικές δαπάνες και τα προγράμματα χορηγιών, η ελεγκτική... τανάλια της ΕΚΤ και της Κομισιόν σφίγγει και δημιουργεί έναν ασφυκτικό κλοιό αναφοράς και λογοδοσίας. Όπως σημειώνουν στο liberal.gr, αρμόδια τραπεζικά στελέχη, το «reporting», ήτοι η σύνταξη αναφορών για το σύνολο, σχεδόν, των τραπεζικών λειτουργιών έχει γίνει καθημερινή συνήθεια, γεγονός που κάνει τις τράπεζες να μοιάζουν με… data centers.
2. Φοροδιαφυγή
Η δεύτερη σχετίζεται με την προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής, όπου οι τράπεζες διευκολύνουν τις δημόσιες υπηρεσίες στη διασταύρωση στοιχείων. Είναι γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν αρχίσει εδώ και μία διετία να «ανακρίνουν» τους πελάτες τους, με στόχο την συνεχή επικαιροποίηση των αρχείων που τηρούν για φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, ακολουθώντας σχετική οδηγία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Η συλλογή στοιχείων αναγκάζει τις τράπεζες να... ξοδέψουν πόρους, χρόνο και ενέργεια, σε μία διαδικασία που δεν συνάδει με την παραδοσιακή τους λειτουργία. Την ίδια ώρα, η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων αποτελεί την άλλη βασική τους δραστηριότητα αφού έχουν «παγώσει» οι νέες χορηγήσεις ενώ οι καταθέσεις παραμένουν εγκλωβισμένες στην εποχή των capital controls.
Δεν κάνουν τραπεζική
Σύμφωνα με τον κ. Μαντζούνη, οι τράπεζες δεν κάνουν πια τραπεζική. Αυτό που κάνουν από… το πρωί έως το βράδυ, όπως είπε με νόημα ο ίδιος, είναι να μαζεύουν και να στέλνουν στοιχεία στους επόπτες, στην εφορία και σε… όποιον άλλον το ζητήσει, εντός και εκτός Ελλάδος.
«Και βέβαια, το να σε ελέγχουν έχει και το θετικό του διότι συνηθίζεις σε μια αυτοπειθαρχία, στο να προσέχεις τα πράγματα περισσότερο. Αλλά αν κάνεις μόνο αυτό, δεν ήρθες στον κόσμο γι'' αυτό και δεν είσαι Τράπεζα για να κάνεις μόνο αυτό», συμπλήρωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank.
Ο αναπληρωτής CEO της Eurobank κ. Σταύρος Ιωάννου, έκανε λόγο για υπερφόρτωση των τραπεζών, σημειώνοντας παράλληλα πως δεν μπορούν να ασκήσουν τον πραγματικό τους ρόλο.
«Ασφαλώς ο ρόλος του τραπεζικού συστήματος και η συμβολή του στην προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής και ελέγχου της παραοικονομίας είναι σημαντικός, όμως οι τράπεζες δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τις εποπτικές και ελεγκτικές αρχές του κράτους, επωμιζόμενες μάλιστα πλήρως το μεγάλο λειτουργικό κόστος που αυτό συνεπάγεται. Νομίζω μπορεί να γίνει αντιληπτό, ότι αν οι τράπεζες παίξουν αυτό το ρόλο, τότε ποιος θα παίξει το ρόλο του τραπεζικού συστήματος, που είναι να χρηματοδοτεί την ανάπτυξη, να δημιουργεί προοπτικές για τις επιχειρήσεις, να δίνει ευκαιρίες στη νεανική εξωστρεφή και καινοτόμο επιχειρηματικότητα;», πρόσθεσε.
