Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Ένα νέο, πιο αυστηρό θεσμικό πλαίσιο που έχει στόχο να θωρακίσει την ασφαλιστική αγορά και να ενισχύσει το αίσθημα της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης των καταναλωτών είναι πλέον νόμος του κράτους. Ωστόσο, για να αξιολογηθεί η εφαρμογή του, απαιτείται, όπως σημειώνεται αρμοδίως, περίπου ένας χρόνος.
Ο λόγος για το Solvency II, για το οποίο χρειάστηκαν 13 ολόκληρα χρόνια, άπειρες ώρες διαβούλευσης και μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για να «οικοδομηθεί» και να καταγραφεί σε 3.200 σελίδες το νέο κανονιστικό πλαίσιο, μέσω του οποίου οι ευρωπαϊκές Αρχές ευελπιστούν να... βάλουν τάξη στον ασφαλιστικό κλάδο.
Η κοινοτική Οδηγία «Φερεγγυότητα ΙΙ» βρίσκεται από την 1η Ιανουαρίου 2016 σε ισχύ, ενώ πέρασε από τη Βουλή για να ενσωματωθεί και στην ελληνική νομοθεσία. Το πλαίσιο είναι δαιδαλώδες, οι απαιτήσεις πολλές και οι διατάξεις που ορίζουν τον τρόπο εφαρμογής της, ακόμη περισσότερες. Κάποιοι την χαρακτηρίζουν «Βασιλεία III του ασφαλιστικού κλάδου», ενώ άλλοι βλέπουν μία τεράστια ευκαιρία για την έναρξη ενός νέου κύκλου εξαγορών και συγχωνεύσεων.
Για την ελληνική αγορά, το Solvency II αποτελεί την «αφορμή» για ξεκαθάρισμα, όπως δηλώνουν στο liberal.gr στελέχη ελληνικών εταιρειών. Όσοι καταφέρουν να «συμμορφωθούν» σε θέματα κεφαλαιακής επάρκειας, διαχείρισης κινδύνων, λειτουργιών, διακυβέρνησης και διαφάνειας, θα έχουν μία καλύτερη θέση στην επόμενη ημέρα του εγχώριου κλάδου ιδιωτικής ασφάλισης.
Στον αντίποδα, εκτιμάται ότι σε βάθος χρόνου, πολλές μικρότερες εταιρείες θα αναγκαστούν είτε να ενσωματωθούν σε νέα μεγαλύτερα σχήματα, είτε να αποχωρήσουν από την αγορά. Πρόκειται για μία διαδικασία που έχει ήδη ξεκινήσει και αναμένεται να επιταχυνθεί μέσα στο 2016, ενώ κρίσιμο ρόλο θα διαδραματίσει και η… διάθεση των μεγάλων πολυεθνικών ασφαλιστικών για ενίσχυση των μεριδίων αγοράς.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, κ. Αλέξανδρο Σαρρηγεωργίου, οι εγχώριες ασφαλιστικές έχουν προετοιμαστεί για το Solvency II, ωστόσο το πως και το κατά πόσο θα επηρεαστούν από το νέο πλαίσιο είναι κάτι που θα φανεί σε ένα έτος από σήμερα.
Όπως σημειώνεται αρμοδίως, οι συνεχείς έλεγχοι και οι υποχρεώσεις αναφοράς περιορίζουν την πιθανότητα να υπάρξουν κρούσματα χρεοκοπιών του παρελθόντος που στοιχειώνουν ακόμη την αγορά, καθώς δημιουργείται ένα πλέγμα προστασίας το οποίο θα προσαρμόζεται ανάλογα με τις συνθήκες.
Το Solvency II θέτει το πλαίσιο για τα κεφάλαια που πρέπει να διαθέτουν οι ασφαλιστικές για να θεωρούνται φερέγγυες, τις τεχνικές προβλέψεις που πρέπει να λαμβάνουν, ενώ παράλληλα βάζει όρια σε διαδικασίες και πολιτικές για τη διαχείριση κινδύνων. Επιπλέον, περιγράφει τους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης και τις απαιτήσεις για τη διασφάλιση της διαφάνειας σε θέματα αναφοράς και δημοσιεύσεων.
Για τους καταναλωτές οι επιπτώσεις έχουν δύο «όψεις». Από τη μία, το γεγονός ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες γίνονται σε όλα πιο «στιβαρές» περιορίζει σημαντικά τους κινδύνους και τις... δυσάρεστες εκπλήξεις για τους καταναλωτές. Από την άλλη, αναμένεται να υπάρξουν προσαρμογές συμβολαίων, με λιγότερες παροχές αλλά και αλλαγές στο καθεστώς εγγυημένων αποδόσεων, ακριβώς λόγω του αυστηρότερου πλαισίου.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες προετοιμάζονται εδώ και δύο χρόνια και δηλώνουν έτοιμες να προσαρμοστούν σταδιακά και να αντεπεξέλθουν στο νέο ρυθμιστικό περιβάλλον. Αυτά, βέβαια, για όσο διάστημα διατηρηθεί σε ισχύ, αφού πληροφορίες από την Κομισιόν, θέλουν τις αρμόδιες Αρχές να επανεξετάζουν την Οδηγία το 2018, με στόχο να προβούν στις απαραίτητες προσαρμογές.
Στην πράξη, ειδικοί του κλάδου υποστηρίζουν ότι οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο Ζωής θα αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες και ενδέχεται να αλλάξουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο, ως αποτέλεσμα των αυξημένων και πιο αυστηρών απαιτήσεων.
Πόσο άμεσες θα είναι οι αλλαγές;
Από σήμερα, λοιπόν, η ασφαλιστική αγορά κινείται πιο... επίσημα στο ρυθμό του Solvency II, όμως η αναδιάρθρωση του κλάδου δεν αναμένεται να γίνει απότομα, αλλά με σταθερά βήματα και σε βάθος χρόνου. Η «συμμόρφωση» των ασφαλιστικών εταιρειών με το νέο κανονιστικό πλαίσιο θεωρείται μία επίπονη διαδικασία, καθώς εκτός από χρόνο θα χρειαστούν και πόροι.
To 2016 εκτιμάται ότι θα είναι έτος μεγάλων ανατροπών. Στελέχη του κλάδου εκτιμούν ότι το 2017 θα έχουμε ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο με λιγότερες μικρές εταιρείες και περισσότερα μεγαλύτερα σχήματα τα οποία θα προκύψουν είτε μέσω εξαγορών χαρτοφυλακίων, είτε συγχωνεύσεων και συνεργασιών.
Μέσα στους επόμενους μήνες, οι ασφαλιστικές εταιρείες θα έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους, να αναζητήσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια και να προβούν στις απαραίτητες λειτουργικές προσαρμογές. Ωστόσο, η πολυπλοκότητα των διατάξεων θα έχει ως αποτέλεσμα να χρειαστεί πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να εφαρμοστεί πλήρως το Solvency II και να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Επιπλέον, το 2015 ήταν μία εξαιρετικά δύσκολη χρονιά για τις ασφαλιστικές, καθώς μειώθηκαν αισθητά παραγωγή (-5,5%) και τζίρος (3,7 δισ. ευρώ) και δέχτηκαν ισχυρό πλήγμα από τα capital controls και το «πάγωμα» των προϊόντων Ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις. Έτσι, θεωρείται βέβαιο ότι θα υπάρξουν εταιρείες που λόγω «κόπωσης» θα δυσκολευτούν να συνεχίσουν αυτόνομα στην εποχή του Solvency II.
