(Φωτ.: Η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, σύμφωνα με τον διοικητή της ΤτΕ, θα ανοίξει τον δρόμο για την ελάφρυνση του δημοσίου χρέους. Η ολοκλήρωση στη συνέχεια της δεύτερης αξιολόγησης αναμένεται, εκτός απροόπτου, να φέρει το δώρο του προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, να συμπεριληφθεί η Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.)
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Μόνο η πολιτική σταθερότητα μπορεί να επιτρέψει στην Ελλάδα να ανακάμψει και να εισέλθει σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης μέσα στο 2016, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο πολιτικής αναταραχής. Αυτό υποστηρίζουν αναλυτές μεγάλων επενδυτικών οίκων, τονίζοντας παράλληλα ότι η χώρα μας είναι τόσο κοντά, αλλά ταυτόχρονα και τόσο μακριά από ένα «θετικό σοκ» που θα μπορούσε να αλλάξει προς το καλύτερο τα δεδομένα.
Από τη Morgan Stanley και την Bank of America Merrill Lynch, μέχρι την Capital Economics, κοινή εκτίμηση πολλών αναλυτών είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να γυρίσει φέτος σελίδα μετά από μια εξαετία δραματικής ύφεσης, όμως η «πραγματική» ανάκαμψη φαντάζει ακόμη ως κάτι μακρινό. Διότι οι πιθανότητες παραμονής στο ευρώ έχουν αυξηθεί σημαντικά, όμως δεν είναι πολύ περισσότερες από τις πιθανότητες εξόδου. Παράλληλα, το κλίμα βελτιώνεται, αν και οι δείκτες της πραγματικής οικονομίας παραμένουν αδύναμοι.
Αυτά στη θεωρία. Γιατί στην πράξη οι προκλήσεις είναι μεγάλες και η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να κερδίσει αρκετές «μάχες», τόσο σε επίπεδο διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές, όσο και στο εσωτερικό.
Γ. Στουρνάρας: Αποφασιστικής σημασίας η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης
Όπως δήλωσε και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιάννης Στουρνάρας, η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης είναι αποφασιστικής σημασίας, καθώς θα σηματοδοτήσει και την έναρξη των συζητήσεων με τους εταίρους για την ανάληψη δράσεων για την περαιτέρω ελάφρυνση του δημόσιου χρέους. Παράλληλα, αποτελεί το κλειδί για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την επιστροφή των καταθέσεων.
Δύσκολος στόχος, αφού θα πρέπει να περάσουν μέτρα με μεγάλο πολιτικό κόστος, όπως το Ασφαλιστικό και η φορολόγηση των αγροτών. Αν η κυβέρνηση τα καταφέρει, θα έχει περάσει το πρώτο από μία σειρά εξαιρετικά επίπονων τεστ.
Το ενδεχόμενο εξόδου στις αγορές πριν το τέλος τους 2016...
Το καλό σενάριο, λοιπόν, βασίζεται στην υπόσχεση του Μάριο Ντράγκι να «δεχτεί» την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στην περίπτωση που ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση και γίνει πραγματικότητα η ελάφρυνση του χρέους. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να μειωθούν τα επιτόκια δανεισμού και να «ξαναδεί» η χώρα μας το ενδεχόμενο εξόδου στις αγορές ακόμη και πριν το τέλος του 2016.
...και τα δημοσιονομικά μέτρα
Είναι με άλλα λόγια, το... καρότο του ελληνικού ζητήματος. Το μαστίγιο είναι τα δημοσιονομικά μέτρα του 2016 και 2017, στα οποία πρέπει να συμφωνήσει η ελληνική κυβέρνηση με τους πιστωτές τόσο για την επιτυχή πρώτη αξιολόγηση (και τη δεύτερη στα μέσα του έτους) όσο και για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για το χρέος.
Σταδιακή άρση των κεφαλαιακών ελέγχων, για αρχή
Αν όλα κυλήσουν ομαλά, τότε οι αναλυτές εκτιμούν πως οι πρώτες θετικές εξελίξεις για την πραγματική οικονομία θα λάβουν χώρα μέσα στους επόμενους μήνες. Η αρχή αναμένεται να γίνει στις τράπεζες με τη σταδιακή άρση των capital controls. Βασική προϋπόθεση είναι η επαναφορά του waiver για τα ενέχυρα των ελληνικών τραπεζών, μία εξέλιξη που θα οδηγήσει σε μείωση του ELA κατά 10 δισ. ευρώ.
Στο καλό σενάριο, η πρώτη αξιολόγηση θα κλείσει χωρίς προβλήματα και η δεύτερη αξιολόγηση θα ξεκινήσει τον Απρίλιο. Σε αυτήν, ενδεχομένως θα περιλαμβάνονται συζητήσεις για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Επιμήκυνση – ανάσα υπό... αυστηρές προϋποθέσεις...
Οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών κάνουν λόγο κυρίως για επιμήκυνση, η οποία θα συμφωνηθεί μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις που θα συνδέονται με την τήρηση του προγράμματος διάσωσης. Ακόμη κι έτσι, η Ελλάδα εκτιμάται ότι μπορεί να πάρει «ανάσα» καθώς θα μετατοπιστούν χρονικά πληρωμές που στο παρελθόν έπνιγαν τη χώρα. Και πάλι ο κίνδυνος σχετίζεται με το αν θα καταφέρει να εφαρμόσει τα προαπαιτούμενα για μία τέτοια συμφωνία.
...και ποσοτική χαλάρωση
Στην περίπτωση που η δεύτερη αξιολόγηση και το θέμα του χρέους «κλείσουν» μέχρι τα μέσα του έτους, η Ελλάδα αναμένεται να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ από τον Σεπτέμβριο.
Η Ελλάδα στο QE θα είναι, σύμφωνα με τους αναλυτές μία... διαφορετική χώρα. Δεν θα λυθούν όλα τα προβλήματα εν μία νυκτί, αλλά θα βελτιωθούν σημαντικά οι προοπτικές της οικονομίας. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι πολίτες θα δουν άμεσα τα εισοδήματά τους να αυξάνονται. Ο κίνδυνος εξόδου από το ευρώ θα υποχωρήσει αισθητά, με αποτέλεσμα να μειωθούν οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων, δίνοντας τεράστια ώθηση στις προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας.
Εύφλεκτο μείγμα
Θα καταφέρει η ελληνική οικονομία να απορροφήσει το εκρηκτικό «κοκτέιλ» των μέτρων λιτότητας, της φορολογικής επιδρομής και των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων για να... απολαύσει τα οφέλη του QE και της ελάφρυνσης χρέους;
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εφαρμογή των μέτρων των προηγούμενων προγραμμάτων διάσωσης δεν έλυσε δομικά προβλήματα της οικονομίας, όπως η έλλειψη ανταγωνιστικότητας και το υψηλό επίπεδο χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ. Άρα κανείς σήμερα δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι η «συμμόρφωση» της Ελλάδας θα έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Το ελληνικό ΑΕΠ εκτιμάται πως θα συνεχίσει να συρρικνώνεται, τουλάχιστον στο πρώτο εξάμηνο του έτους, ενώ η κατανάλωση θα δεχτεί νέο πλήγμα, κυρίως εξαιτίας της φορολογικής επιδρομής. Αν, όπως οι πολιτικές συνθήκες το επιτρέψουν, τότε οι προβλέψεις κάνουν λόγο για επιστροφή στην ανάπτυξη προς το τέλος του 2016. Από ''κει και πέρα ξεκινάει ένας νέος κύκλος δύσκολων αποφάσεων, αλλά θα έχουν γίνει αρκετά βήματα για την αποφυγή του αδιεξόδου.
