Ερωτηματικά για τα κενά ασφαλείας και τις πληροφορίες που αγνοήθηκαν
AP Photo/Ebrahim Noroozi
AP Photo/Ebrahim Noroozi
Επίθεση στο Μαγδεμβούργο

Ερωτηματικά για τα κενά ασφαλείας και τις πληροφορίες που αγνοήθηκαν

Ποιες υπηρεσίες διέθεταν πληροφορίες για τον Σαουδάραβα Ταλέμπ Α. που σκόρπισε την Παρασκευή, τον θάνατο στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Μαγδεμβούργου, από πότε και πώς τις διαχειρίστηκαν; Όσο γίνονται γνωστές οι λεπτομέρειες της ζωής και της δράσης του 50χρονου ψυχιάτρου στη Γερμανία τόσο αυξάνονται τα ερωτηματικά σχετικά με τους χειρισμούς των αρμόδιων υπηρεσιών.

Η ομοσπονδιακή υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ ανακοίνωσε την Κυριακή ότι έχει ζητήσει επιπλέον έρευνα προκειμένου «να διευκρινιστούν όλες οι βασικές πληροφορίες, ενώ θα εξεταστούν λεπτομερώς οι ενδείξεις οι οποίες πιθανόν υπήρξαν από το παρελθόν και ο τρόπος με τον οποίο τις παρακολούθησαν οι αρμόδιες αρχές». Ενδεικτικά, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης και Προσφύγων (BAMF) δήλωσε ότι στο τέλος του περασμένου καλοκαιριού είχε λάβει μια πληροφορία για τον φερόμενο ως δράστη της επίθεσης στο Μαγδεμβούργο μέσω καναλιού σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης. «Αυτή η πληροφορία, όπως και κάθε άλλη, ελήφθη σοβαρά υπ' όψιν», διαβεβαίωσε η BAMF, διευκρινίζοντας ταυτόχρονα ότι η Υπηρεσία δεν έχει ανακριτικές αρμοδιότητες και για αυτό παρέπεμψε το πρόσωπο που παρείχε τις πληροφορίες στις αρμόδιες αρχές, όπως γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις.

Ο αρχηγός της Υπηρεσίας κατά του Εγκλήματος (BKA) Χόλγκερ Μουνχ έκανε και πάλι λόγο για «εντελώς μη-τυπικό μοτίβο», αναφερόμενος στην πληροφορία που έφτασε στην υπηρεσία του από τη Σαουδική Αραβία τον Νοέμβριο του 2023. «Η αστυνομία στη Σαξονία-Άνχαλτ έλαβε τότε τα κατάλληλα ανακριτικά μέτρα. Αλλά το θέμα ήταν συγκεχυμένο. Ο Ταλέμπ Α. είχε διάφορες επαφές με τις αρχές, ήταν γνωστός για προσβολές και απειλές, αλλά όχι για βίαιες πράξεις», δήλωσε ο κ. Μουνχ στο ZDF. Το περιοδικό Der Spiegel μετέδωσε πάντως ότι ο Σαουδάραβας είχε σε αναρτήσεις του στην πλατφόρμα «Χ» απειλήσει ότι «η Γερμανία θα πληρώσει το τίμημα για τη μεταχείριση των προσφύγων που έρχονται από τη Σαουδική Αραβία». Όλα αυτά ωστόσο, τόνισε ο αρχηγός της ΒΚΑ, πρέπει να ελεγχθούν εκ νέου, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν οι αρχές είχαν παραλείψει κάτι. «Έχουμε να κάνουμε με ένα εντελώς μη-τυπικό μοτίβο και θα πρέπει να το αναλύσουμε πολύ προσεκτικά», πρόσθεσε.

Ερωτηματικά προκαλεί όμως και το γεγονός ότι αν και ο Ταλέμπ Α. είχε απασχολήσει τις αρχές ήδη το 2013, όταν καταδικάστηκε για απειλές διάπραξης εγκλημάτων, το 2016 η καταδίκη δεν επηρέασε το αίτημά του για πολιτικό άσυλο, το οποίο μάλιστα έγινε αποδεκτό εντός τεσσάρων μηνών. Αργότερα, σύμφωνα με το περιοδικό Der Spiegel, καταδικάστηκε εκ νέου για κατάχρηση των κλήσεων έκτακτης ανάγκης: Ενώ βρισκόταν σε αστυνομικό τμήμα του Βερολίνου προκειμένου να κάνει κάποια καταγγελία, τηλεφώνησε στον αριθμό έκτακτης ανάγκης της Πυροσβεστικής και μιλούσε ακατάληπτα. Την ημέρα μάλιστα πριν από την επίθεση στην αγορά του Μαγδεμβούργου έπρεπε να εμφανιστεί στο δικαστήριο για αυτή την υπόθεση.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του ARD, ο 50χρονος ψυχίατρος βρισκόταν «εδώ και χρόνια» σε διαμάχη με το Κεντρικό Συμβούλιο Πρώην Μουσουλμάνων και τη συνδεδεμένη με αυτό οργάνωση «Secular Refugee Aid». Η πρόεδρος της οργάνωσης Μίνα Αχάντι δήλωσε ότι ο Ταλέμπ Α. επέκρινε συνεχώς την κατεύθυνση του Κεντρικού Συμβουλίου σχετικά με την οργάνωση της βοήθειας των προσφύγων και συκοφαντούσε συγκεκριμένους ακτιβιστές. Το 2023 μάλιστα έχασε για αυτό δικαστική διαμάχη μαζί τους. Στην εκδίκαση της έφεσης, μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου, δήλωσε οργισμένος ότι ο ίδιος θα έσωζε την Ευρώπη από τον εξισλαμισμό, αφού δεν μπορούσαν να το κάνουν τα γερμανικά δικαστήρια. Ένας υπάλληλος της οργάνωσης είχε καταθέσει μήνυση σε βάρος του λόγω των αναρτήσεών του στο «Χ», στις οποίες μεταξύ άλλων χαρακτήριζε την αστυνομία «οδηγό του ισλαμισμού στη Γερμανία».

Η υπόθεση του Σαουδάραβα θα απασχολήσει στις 30 Δεκεμβρίου την Επιτροπή Εσωτερικών και την Επιτροπή Ελέγχου της Bundestag. «Δύο ημέρες μετά το τρομερό έγκλημα, έρχονται στο φως όλο και περισσότερες λεπτομέρειες για τον δράστη, οι οποίες δεν ταιριάζουν με το μοτίβο, αλλά εξακολουθούν να εγείρουν ερωτήματα για τις αρχές ασφαλείας σε ομοσπονδιακό και κρατιδιακό επίπεδο στη Σαξονία-Άνχαλτ», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) Ντιρκ Βίζε. Κατά την άποψή του, θα πρέπει μεταξύ άλλων να κληθούν η υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ και οι πρόεδροι της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος και της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Προσφύγων.

Μεγάλη οργή

Καθώς ο Σολτς και οι λοιποί έβγαιναν από την αποκλεισμένη αγορά κατά την επίσκεψή τους το Σάββατο, συναντήθηκαν με οργισμένους πολίτες που τους φώναζαν «χαθείτε».

Μερικοί φάνηκαν εξαγριωμένοι λόγω των κενών στην ασφάλεια που ήρθαν στην επιφάνεια μετά το περιστατικό. Άλλοι εμφανίστηκαν απλώς ενοχλημένοι και εκνευρισμένοι γενικά με τους πολιτικούς ηγέτες της Γερμανίας.

Η ασφάλεια έχει αυξηθεί στις χριστουγεννιάτικες αγορές σε όλη τη Γερμανία μετά από μια παρόμοια επίθεση στο Βερολίνο το 2016, όταν ένας  άνδρας έπεσε με το φορτηγό πάνω στο πλήθος σκοτώνοντας 12 άτομα.

Έκτοτε, οι ανοιχτές χριστουγεννιάτικες αγορές έχουν κάποιο είδος φραγμού γύρω τους - συνήθως μεγάλους τσιμεντόλιθους, όπως στο Μαγδεμβούργο για προστασία. Ωστόσο, το κενό στα εμπόδια ήταν αρκετά μεγάλο ώστε να επιτρέπει τη διέλευση οχημάτων έκτακτης ανάγκης.

Ο αξιωματούχος της πόλης Ρόνι Κρουγκ είπε σε δημοσιογράφους σε συνέντευξη Τύπου το Σάββατο ότι οι ανταποκριτές έκτακτης ανάγκης χρειάζονταν μια διαδρομή εκκένωσης σε περίπτωση «συμβατικής» έκτακτης ανάγκης και όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες ενέκριναν το σχέδιο.

«Μια ιδέα που αφορά την ασφάλεια πρέπει, αφενός, να προστατεύει όσο το δυνατόν περισσότερο όσους επισκέπτονται μια εκδήλωση, αλλά και να διασφαλίζει ότι, εάν συμβεί κάτι, θα μπορούν να εγκαταλείψουν τον χώρο με ασφάλεια και ταχύτητα», είπε.

«Ίσως είναι κάτι που δεν θα μπορούσε να είχε αποτραπεί», πρόσθεσε.

Τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι πριν από την επίθεση, υπήρχαν προειδοποιήσεις για πιθανή απειλή από τον ύποπτο.

Στη συνέντευξη Τύπου του Σαββάτου, ο αρχηγός της αστυνομίας του Μαγδεμβούργου Τομ-Όλιβερ Λάνγκανς είπε ότι η αστυνομία είχε αξιολογήσει για το εάν ο ύποπτος θα μπορούσε να αποτελέσει πιθανή απειλή, «αλλά αυτή η συζήτηση έγινε πριν από έναν χρόνο».

Πρόσθεσε ότι οι έρευνες για το παρελθόν του υπόπτου βρίσκονται σε εξέλιξη και αρνήθηκε να σχολιάσει περαιτέρω.

Πηγή κοντά στη σαουδαραβική κυβέρνηση είπε στο BBC ότι έστειλε τέσσερις επίσημες ειδοποιήσεις γνωστές ως "Notes Verbal" στις γερμανικές αρχές, προειδοποιώντας τις για «τις πολύ ακραίες απόψεις» του 50χρονου υπόπτου.

Ωστόσο, ένας ειδικός στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας είπε στο BBC ότι οι Σαουδάραβες μπορεί να διοργάνωσαν μια εκστρατεία παραπληροφόρησης για να δυσφημήσουν κάποιον που προσπάθησε να βοηθήσει νεαρές Σαουδάραβες γυναίκες να ζητήσουν άσυλο στη Γερμανία.

Το Σάββατο, ο Λανγκάνς είπε ότι δεν είχε πληροφορίες όταν ρωτήθηκε για την έκδοση προειδοποιήσεων από τη Σαουδική Αραβία.

Αργότερα, ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εγκληματικής Αστυνομίας (BKA), Holger Münch, είπε στο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο ZDF ότι το γραφείο του έλαβε μια σχετική ειδοποίηση από τη Σαουδική Αραβία τον Νοέμβριο του 2023. Είπε ότι η τοπική αστυνομία έλαβε τα κατάλληλα μέτρα έρευνας, αλλά το θέμα δεν ήταν συγκεκριμένο.

Πρόσθεσε ότι ο ύποπτος «είχε διάφορες επαφές με τις Αρχές, τις έβριζε και μάλιστα απειλούσε, αλλά δεν ήταν γνωστός για βίαιες πράξεις».

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, BBC