Διαβάζοντας τις ανταποκρίσεις του διεθνούς Τύπου, αντιλαμβανόμαστε πως τα σχέδια για την κατασκευή του νέου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου, ο οποίος θα δώσει στη Ρωσία να στέλνει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου προς την Κίνα, πρόκειται να προχωρήσουν ταχύτερα από ότι προβλέπει το αρχικό χρονοδιάγραμμα. Ο νέος αγωγός, η κατασκευή του οποίου είναι υπό μελέτη εδώ και μερικά χρόνια, έχει την κωδική ονομασία «Power of Siberia 2» και πρόκειται να συνδέσει το πυκνό δίκτυο αγωγών που βρίσκεται στη Δυτική Σιβηρία με τον υφιστάμενο αγωγό «Power of Siberia», ο οποίος στέλνει στην Κίνα φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Ρωσικής Άπω Ανατολής.
Εφόσον γίνει αυτό, η Gazprom θα μπορεί να στείλει προς την Κίνα μεγάλο μέρος του αερίου που αυτή τη στιγμή πηγαίνει προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Όπως λέει συχνά το Κρεμλίνο, υπάρχουν αρκετοί πελάτες για τις ενεργειακές πρώτες ύλες της εφόσον δεν τις θέλει η Ευρώπη. Αυτό όμως αποτελεί μάλλον υπεραπλούστευση, τουλάχιστον στην περίπτωση του φυσικού αερίου, αφού στο αργό πετρέλαιο έχουμε ήδη δει την Ινδία και την Κίνα να απορροφούν μεγάλο μέρος των ποσοτήτων που κατευθύνονταν προς την Ευρώπη μέχρι τον χειμώνα που μας πέρασε.
Από τις διαθέσιμες σε εμάς πληροφορίες βλέπουμε πως η Ρωσία έστειλε το 2021 στην Ευρώπη (συμπεριλαμβανόμενης και της Τουρκίας) κοντά στο 74% των εξαγωγών φυσικού αερίου, μέσω αγωγών ή με φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Αν το κοιτάξουμε λίγο διαφορετικά, οι ευρωπαϊκές εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου ήταν περίπου 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Οι κινεζικές εισαγωγές ήταν περίπου 16,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, τα 10 μέσω του αγωγού Power of Siberia και το υπόλοιπο από φορτία LNG από τις εγκαταστάσεις στη νήσο Σαχαλίνη. Αυτή τη στιγμή, η Ρωσία δεν μπορεί να στείλει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες, όσο και να θέλει, αφού η δυναμικότητα του αγωγού, αλλά και των εγκαταστάσεων της Σαχαλίνης δεν είναι τόσο μεγάλη. Εδώ υπενθυμίζουμε πως αυτός ο αγωγός δεν είναι συνδεδεμένος με το σύστημα αγωγών που μεταφέρει το αέριο προς την Ευρώπη, πράγμα που σημαίνει πως το «ευρωπαϊκό αέριο» δεν είναι καθόλου εύκολο να οδηγηθεί προς την Κίνα.
Αν δούμε και όλες τις ανακοινωμένες συμφωνίες μεταξύ της Κίνας και της Ρωσίας, βλέπουμε πως ο μεγάλος στόχος της Gazprom, όπως ανακοινώθηκε τον Φεβρουάριο κατά τη συνάντηση των προέδρων Πούτιν και Xi, είναι να μπορεί να στέλνει κοντά στα 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου προς την Κίνα κάποια στιγμή πριν το 2030. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσει γρήγορα το σχέδιο του Power of Siberia 2, ο οποίος θα συνδέσει το σύστημα αγωγών της δυτικής Ρωσίας με αυτό της Άπω Ανατολής, δηλαδή τον υφιστάμενο Power of Siberia. Ένα ρεπορτάζ των Financial Times πριν περίπου μία εβδομάδα ασχολήθηκε με το θέμα του νέου αγωγού.
Οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας μίλησαν με τον πρωθυπουργό της Μογγολίας, από το έδαφος της οποίας προβλέπεται να περάσει ο νέος αγωγός. Ο πρωθυπουργός δήλωσε πως τα σχέδια κατασκευής του Power of Siberia 2 δεν έχουν αλλάξει λόγω του πολέμου. Υπολογίζει πως η κατασκευή του θα ξεκινήσει το 2024, ενώ η μελέτη βιωσιμότητας έχει ήδη ολοκληρωθεί. Η απόφαση της Ρωσίας να σχεδιάσει τη διαδρομή του PoS 2 μέσα από τη Μογγολία έχει ένα ιδιαίτερο γεωπολιτικό ενδιαφέρον.
Σύμφωνα με παρατηρητές, η Ρωσία θέλει να βεβαιωθεί πως η Μογγολία θα πάρει το μέρος της σε περίπτωση που οι σχέσεις της με την Κίνα χαλάσουν κάποια στιγμή, καθώς η αχανής και αραιοκατοικημένη χώρα που βρίσκεται ανάμεσα από την Κίνα και τη Ρωσία θα έχει ένα πολύ καλό ετήσιο εισόδημα λόγω των «διοδίων» που θα εισπράττει από το αέριο που θα πηγαίνει προς την Κίνα. Αν ο αγωγός πήγαινε απ’ ευθείας στην Κίνα, τότε η Ρωσία θα ήταν σε λιγότερο ισχυρή θέση, αφού η Κίνα προβλέπεται να εξελιχθεί στον μεγαλύτερο πελάτη της Ρωσίας κάποια στιγμή μετά το 2025.
Από τους αριθμούς που αναφέραμε νωρίτερα γίνεται φανερό πως αν οι πωλήσεις ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη διακοπούν πλήρως, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να αναπληρωθούν από αντίστοιχες προς την Κίνα. Εκτός από το γεγονός πως ο υπάρχων αγωγός δεν μπορεί να μεταφέρει ούτε ένα κυβικό μέτρο αυτών των ποσοτήτων αφού δεν συνδέεται με το δυτικό δίκτυο αγωγών, είναι βέβαιο πως δεν μπορεί γίνει κάτι αντίστοιχο ούτε με τη μετατροπή του αερίου σε LNG.
Αυτή την εποχή, η Ρωσία διαθέτει στην ουσία μόνο δύο μεγάλους σταθμούς υγροποίησης φυσικού αερίου, αυτόν της Σαχαλίνης και αυτόν του Yamal στη Βόρεια Σιβηρία, οι οποίοι ήδη λειτουργούν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους και στέλνουν πάνω από το 50% των φορτίων LNG προς την Ασία. Εδώ πρέπει να προσθέσουμε και κάτι άλλο. Ακόμα και να μπορούσε η Ρωσία να στείλει όλο το αέριο στην Κίνα, η Κίνα δεν θα ήξερε τι να το κάνει. Αυτή την περίοδο, δεν έχει την υποδομή για να το χρησιμοποιήσει, ούτε για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος ούτε για την τροφοδοσία βιομηχανικών εγκαταστάσεων.
Όλα τα παραπάνω τα αναφέρουμε για να δείξουμε πως όσο και να επισπευσθούν οι μεγάλες επενδύσεις σε αγωγούς φυσικού αερίου προς την Κίνα, δεν είναι δυνατόν για τη Ρωσία να πουλήσει σε άλλους το αέριο που μέχρι προ ολίγου έστελνε στην Ευρώπη. Φυσικά, αυτό δεν αποτελεί παρηγοριά για τους Ευρωπαίους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις που βλέπουν την τιμή του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου να ανεβαίνει συνεχώς, παρασύροντας και την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Η επιβάρυνση των προϋπολογισμών των πολιτών, των επιχειρήσεων και των κρατικών προϋπολογισμών είναι τεράστια, οπότε η πιθανότητα να δούμε κάποια στιγμή τη Ρωσία να μην ξέρει τι να κάνει το αέριο της δεν αποτελεί, ούτε θα αποτελέσει παρηγοριά για την Ευρώπη. Παρ’ όλα αυτά όμως, δεν μας κάνει κακό να ξέρουμε πως και η Ρωσία μπορεί να μην βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση από εμάς. Αυτή τη στιγμή βέβαια αυτό μπορεί να ακούγεται σαν ανέκδοτο, με την τιμή του φυσικού αερίου τόσο ψηλά. Αν όμως αυτό αλλάξει για κάποιον λόγο, η απώλεια σημαντικού μέρους των εσόδων από τις εξαγωγές του φυσικού αερίου δεν θα είναι και πολύ ευχάριστη για τη Ρωσία.
