Στο σφυρί θα μπορούν να βγουν πλέον όλα τα ενήμερα και κόκκινα δάνεια επιχειρήσεων και νοικοκυριών σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου θεσμικού πλαισίου που απελευθερώνει πλήρως την αγορά. Το νομοσχέδιο εξαιρεί από τις μεταβιβάσεις μόνο τα δάνεια πρώτης κατοικίας με αντικειμενική αξία έως 140.000 ευρώ έως τις 31/12/2017 καθώς και επ' αόριστον τα δάνεια με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου.
Για τη λειτουργία των εταιρειών μεταβίβασης και των εταιρειών διαχείρισης τίθενται αυστηρές προϋποθέσεις, δίνονται όμως και ισχυρά εργαλεία είσπραξης, όπως η δυνατότητα άρσης του τραπεζικού απόρρητου των δανειοληπτών. Η ανάθεση διαχείρισης μπορεί να γίνεται τόσο προς εταιρείες με έδρα την Ελλάδα όσο και από εταιρείες των οποίων η λειτουργία επιτρέπεται εντός του Ενιαίου Οικονομικού Χώρου υπό την προϋπόθεση ότι έχουν υποκατάστημα στην Ελλάδα.
Για την πώληση δανείων οι εταιρείες δεν υποχρεώνονται να έχουν έδρα την Ελλάδα.Απαγορεύεται ρητώς η αγορά απαιτήσεων από εταιρείες που εδρεύουν σε μη συνεργάσιμα κράτη και σε κράτη με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς όπως αυτό ορίζεται στις αποφάσεις του υπουργού Οικονομικών. Οι εταιρείες που αγοράζουν δάνεια πρέπει να έχουν μετοχικό κεφάλαιο τουλάχιστον 100.000 ευρώ. Προβλέπεται ρητά πως ένα χρόνο πριν η τράπεζα πουλήσει δάνειο, θα πρέπει να έχει προτείνει στον οφειλέτη τη ρύθμισή του.
Οι εταιρείες αυτές προβλέπεται πλέον ότι θα μπορούν να χορηγούν δάνεια ή πιστώσεις με σκοπό την αναχρηματοδότηση οφειλών, μεταξύ άλλων υπό τον όρο ότι έχουν καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο 4,5 εκατ. ευρώ. Τα δάνεια αυτά θα λογίζονται ως τραπεζικά. Πώληση δανείων μπορεί να γίνει μόνο εφόσον έχει υπογραφεί συμφωνία ανάθεσης διαχείρισης μεταξύ εταιρείας απόκτησης απαιτήσεων και εταιρείας διαχείρισης απαιτήσεων.
Για την αδειοδότηση εταιρειών που θα διαχειρίζονται δάνεια είναι απαραίτητη η πιστοποίηση της ταυτότητας των φυσικών και νομικών προσώπων που έχουν πάνω από 10% των μετοχών όσων ασκούν έλεγχο στην εταιρεία, ασκούν διοίκηση κλπ. Οι εταιρείες θα πρέπει να προσκομίζουν επιχειρηματικό πλάνο με τις μεθόδους αναδιάρθρωσης των δανείων, οι οποίες δεν θα πρέπει να περιορίζεται μόνο στην είσπραξη των οφειλών με αναγκαστική εκτέλεση, και να παρουσιάζουν την εμπειρία τους σε επιτυχείς αναδιαρθρώσεις δανείων κατά το παρελθόν.
Παρέχεται το δικαίωμα άρσης του τραπεζικού απορρήτου από τις εταιρείες για τους σκοπούς της διαχείρισης.
Προβλέπεται ότι το πλαίσιο προστασίας για τους δανειολήπτες και η ειδική μέριμνα για τις ευπαθείς ομάδες θα συνεχίσει να εφαρμόζεται και στην περίπτωση μεταβίβασης ή ανάθεσης διαχείρισης των δανείων. Οι εταιρείες διαχείρισης νομιμοποιούνται να προβαίνουν σε κάθε δικαστική ενέργεια για την είσπραξη των οφειλών, καθώς και να κινούν πτωχευτικές διαδικασίες, διαδικασίες ειδικής διαχείρισης κ.λπ. Μπορούν επίσης να προσλαμβάνουν εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών.
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι απαγορεύεται η χειροτέρευση της θέσης του οφειλέτη και του εγγυητή ως αποτέλεσμα της πώλησης ή της μεταβίβασης των απαιτήσεων, ενώ σε ό,τι αφορά τα ενήμερα δάνεια απαγορεύεται να αυξηθεί το επιτόκιο που έχει συμφωνηθεί.
Φορολογικές ρυθμίσεις για τις μεταβιβάσεις δανείων
Σε ότι αφορά το φορολογικό πλαίσιο που θα διέπει τις μεταβιβάσεις απαιτήσεων, το σχέδιο νόμου αναφέρει τα εξής:
-Η υπεραξία από τη μεταβίβαση απαιτήσεων σε εταιρεία διαχείρισης υπόκειται σε φορολογία εισοδήματος με βάση τις γενικές διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
-Για τις συμβάσεις μεταβίβασης απαιτήσεων, για τις συμβάσεις ανάθεσης διαχείρισης καθώς και για τη διαχείριση απαιτήσεων εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα ΦΠΑ.
-Οι συμβάσεις δανείων ή πιστώσεων που καταρτίζουν οι Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων απαλλάσσονται από τέλη χαρτοσήμου.
-Για κάθε καταχώρηση ή εγγραφή πράξεων σε οποιοδήποτε δημόσιο βιβλίο, μητρώο ή κτηματολόγιο που αγορά στην πώληση και μεταβίβαση απαιτήσεων καταβάλλεται αναλογικό δικαίωμα ύψους ένα τοις χιλίοις επί της αξίας της αντιπαροχής που έλαβε ο μεταβιβάζων, αποκλειόμενης οποιασδήποτε άλλης επιβάρυνσης ή τέλους.
-Για τις συμβάσεις μεταβίβασης απαιτήσεων, για τις συμβάσεις ανάθεσης διαχείρισης καθώς και για τη διαχείριση απαιτήσεων εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα ΦΠΑ.
-Σε περίπτωση καταχώρισης σε δημόσιο βιβλίο μεταβολής του δικαιούχου απαίτησης εξασφαλισμένης με ενέχυρο ή εμπραγμάτως εξασφαλισμένης επί ακινήτου καταβάλλεται αναλογικό δικαίωμα ύψους ένα επί τοις χιλίοις επί του ποσού της αντιπαροχής που έλαβε ο μεταβιβάζων με ανώτατο ποσό κατά περίπτωση τις 2.500 ευρώ, αποκλειόμενης αποιασδήποτε άλλης επιβάρυνσης ή τέλους.
ΚΕΠ Δανειοληπτών και Συμβούλιο χρέους
Με την απελευθέρωση της αγοράς, το βάρος θα πέσει στην ενημέρωση των δανειοληπτών, όπως προβλέπουν οι διατάξεις που αφορούν τη σύσταση Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Ειδικότερα, δημιουργούνται 30 Κέντρα Ενημέρωσης-Υποστήριξης Δανειοληπτών σε όλη την Ελλάδα (ΚΕΥΔ) με στόχο την πληροφόρηση και υποστήριξη νοικοκυριών και μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Θα παρέχουν οικονομικές και νομικές συμβουλές για ζητήματα σύναψης δανείων, διαχείρισης ενήμερων ή ληξιπρόθεσμων οφειλών καθώς και εν γένει για θέματα χρηματοοικονομικής διαχείρισης.
Στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΚΥΣΔΙΧ), θα συμμετέχουν οι υπουργοί Οικονομίας, που θα προεδρεύει, Οικονομικών, Δικαιοσύνης και Εργασίας. Το συμβούλιο, που θα ενεργεί στο πλαίσιο των αποφάσεων και κατευθύνσεων του υπουργικού συμβουλίου και του πρωθυπουργού, είναι αρμόδιο για:
- τη διαμόρφωση στρατηγικής και πολιτικών σχετικά με την οργάνωση ολοκληρωμένου μηχανισμού διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, καθώς και την κατάρτιση και επικαιροποίηση σχεδίου δράσης με δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση της στρατηγικής
- τη διαπίστωση δυσλειτουργιών και τη διατύπωση προτάσεων για τροποποίηση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στην επίλυση θεμάτων ιδιωτικού χρέους, συμπεριλαμβανομένης της επιτάχυνσης των διαδικασιών αναφορικά με τις καθυστερούμενες αποπληρωμές δανείων, τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την αγορά ακινήτων, στο μέτρο που επιδρά στη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, και την άμεση ενεργοποίηση των αρμόδιων φορέων για τη διοικητική, επιχειρησιακή και νομοθετική υλοποίηση των ως άνω αναφερόμενων προτάσεων
- την κατάρτιση δράσεων ευαισθητοποίησης και την αξιοποίηση όλων των μέσων επικοινωνίας για την άμεση και αποτελεσματική ενημέρωση και υποστήριξη των πολιτών
- τη δημιουργία ενός δικτύου παροχής δωρεάν συμβουλευτικών υπηρεσιών σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για θέματα διαχείρισης οφειλών και τον σχεδιασμό δράσεων ενημέρωσης και επιμόρφωσης νοικοκυριών και μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε θέματα χρηματοοικονομικής διαχείρισης
- τη διαμόρφωση και επίβλεψη τήρησης των αναγκαίων χρονοδιαγραμμάτων για την υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδίου για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους.
Το συμβούλιο θα ορίζει με απόφασή του την έννοια του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και θα προβαίνει ετησίως στην εκτίμηση των «εύλογων δαπανών διαβίωσης», με βάση τα ετήσια στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Επίσης θα υποστηρίζεται από συντονιστική επιτροπή στη οποία πρόεδρος είναι ο ειδικός γραμματέας και μέλη γενικοί και ειδικοί γραμματείς συναρμόδιων υπουργείων που δεν θα αμείβονται. Η Συντονιστική θα εισηγείται προς το συμβούλιο προτάσεις για τροποποίηση του υφιστάμενου νομικού και θεσμικού πλαισίου, θα εξειδικεύει τις λεπτομέρειες για την υλοποίηση του σχεδίου δράσης, θα εισηγείται τροποποιήσεις των βασικών κατευθύνσεων και του σχεδιασμού δράσεων και έργων.
Παράλληλα, ιδρύεται Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους ως αυτοτελής δημόσια υπηρεσία που υπάγεται στο ΚΥΣΔΙΧ.
Έργο της θα είναι η υποστήριξη του έργου του συμβουλίου, ο συντονισμός των εμπλεκόμενων φορέων και θα έχει την άμεση ευθύνη για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση όλων των δράσεων πληροφόρησης, ευαισθητοποίησης των ενδιαφερόμενων φορέων και του κοινού για θέματα αρμοδιότητάς της και προώθησης των συμμετοχικών διαδικασιών.
Θα έχει ακόμη την ευθύνη λειτουργίας τηλεφωνικού κέντρου (help desk) για την καθοδήγηση και ενημέρωση των δανειοληπτών και των εν γένει ενδιαφερομένων για λήψη δανείου, αλλά και λειτουργίας ιστοσελίδας, με διαδικτυακό εργαλείο υπολογισμού των «εύλογων δαπανών», του Κώδικα Δεοντολογίας κ.ά.
Β. Γ.
