Του Γιώργου Φιντικάκη
Επιπτώσεις σοβαρότερες των αρχικών εκτιμήσεων μπορεί να έχει για την παγκόσμια οικονομία -και φυσικά για την Ελλάδα- το νέο ράλι στις τιμές του πετρελαίου στον απόηχο του χτυπήματος στη Σαουδική Αραβία.
Τη νέα χθεσινοβραδινή εκτίναξη του μπρεντ, κατά 15% στα 69 δολάρια, συντηρεί η αβεβαιότητα για το πως θα αντιδράσει η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοι της στο χτύπημα, αλλά και η απουσία ενημέρωσης για το μέγεθος της ζημιάς. Τρία εικοσιτετράωρα μετά, το Ριάντ αποφεύγει να δώσει μια ξεκάθαρη εικόνα για την έκταση της βλάβης στις εγκαταστάσεις της Aramco και πότε ακριβώς αυτή θα αποκατασταθεί, τροφοδοτώντας έτσι ποικίλα σενάρια.
Στην ελληνική αγορά, οι οδηγοί θα πάρουν από σήμερα μια πρώτη γεύση των επιβαρύνσεων, με μονοψήφιες αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων, της τάξης του 4%-5%, δηλαδή γύρω στα 5-6 λεπτά, που θα περάσουν σταδιακά στις αντλίες μέχρι και την Παρασκευή.
Κανονικά η βενζίνη θα φτάσει έως το τέλος της εβδομάδας να πωλείται πανελλαδικά κατά μέσον όρο στα 1,65 ευρώ, ενώ σε απομακρυσμένες περιοχές και σε κάποια νησιά, όπως στις παραδοσιακά ακριβές Κυκλάδες μπορεί να πλησιάσει και τα 1,90 ευρώ. Ανάλογες θα είναι και οι αυξήσεις στο ντίζελ κίνησης, που από 1,35 θα φτάσει σταδιακά στα επίπεδα των 1,40 ευρώ.
Σε περιοχές όμως όπου δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός ή εφόσον εκδηλωθούν στην αγορά κρούσματα κερδοσκοπίας, τότε δεν αποκλείεται οι παραπάνω αυξήσεις να περάσουν άμεσα από σήμερα, ολόκληρες στις αντλίες, και όχι σταδιακά, όπως προβλέπει η φόρμουλα τιμολόγησης που χρησιμοποιούν τα διυλιστήρια.
"Το υπουργείο Ενέργειας παρακολουθεί στενά τις τιμές του πετρελαίου και της βενζίνης στην αγορά και εάν παραστεί λόγος θα επέμβει, ωστόσο δεν υπάρχει λόγος πανικού", ανέφερε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης.
Σε παρόμοιο μήκος κύματος και η δήλωση του προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων Γιώργος Ασμάτογλου, που διευκρινίζει ότι οι ανατιμήσεις θα γίνουν σταδιακά, και όχι άμεσα, στέλνοντας ταυτόχρονα μήνυμα αυτοσυγκράτησης άλλων παραγόντων της αγοράς, που με δηλώσεις τους προνήγγειλαν πολύ μεγάλες αυξήσεις.
Στην ελληνική αγορά, ο πρώτος λογαριασμός από το ράλι του πετρελαίου, εκτιμάται σε τουλάχιστον ένα επιπλέον εκατομμύριο ευρω την ημέρα, με βάση τις καταναλισκόμενες ποσότητες. Το νούμερο προκύπτει από τις τρέχουσες τιμές, και από το γεγονός ότι κάθε ημέρα πωλούνται στην Ελλάδα 6.273 τόνοι αμόλυβδης βενζίνης (8.477 κυβικά), και 7.164 τόνοι ντίζελ κίνησης (9.681 κυβικά), σύμφωνα με τα περυσινά ετήσια στατιστικά του κλαδικού φορέα των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών.
Στο καλό σενάριο, που τις επόμενες ημέρες αποκλιμακωθεί η ένταση στον Περσικό, που η Σαουδική Αραβία ανακοινώσει ότι αποκατέστησε την ζημιά ή επιλέξει να ρίξει στην αγορά κάποια από τα μεγάλα της στρατηγικά αποθέματα, προκειμένου να συγκρατήσει τις τιμές, χώρες όπως η Ελλάδα θα την έχουν γλιτώσει με μερικές ανατιμήσεις στη βενζίνη και στο ντίζελ.
Στην περίπτωση, όπου επιβεβαιωθούν τα πιο ακραία σενάρια σαν της Goldman Sachs ότι η διακοπή της παραγωγής θα πάρει πολλές εβδομάδες ή και μήνες, και το πετρέλαιο θα ξεπεράσει τα 70 δολάρια το βαρέλι ή πολύ χειρότερα κινηθεί προς τα 75 δολάρια, εννοείται ότι η παγκόσμια οικονομία, όπως και η ελληνική, δεν θα μείνουν αλώβητες.
Τυχόν διατήρηση του πετρελαίου επί μακρόν σε επίπεδα κοντά στα 70 δολάρια, θα απειλήσει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας, η οποία είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τις εισαγωγές μαύρου χρυσού. Κάθε φορά άλλωστε που συμβαίνει παρόμοια κρίση, η Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη που πλήττονται περισσότερο, καθώς η συμμετοχή φυσικού αερίου, βιοκαυσίμων, και άλλων μορφών ενέργειας στο ενεργειακό της ισοζύγιο, παραμένει μικρή. Ακόμη και σήμερα, πάνω από το 50% της ετήσιας ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας καλύπτεται από εισαγόμενο πετρέλαιο, καθιστώντας την μια από τις πιο ευάλωτες στην Ευρώπη ως προς την ασφάλεια του εφοδιασμού.
