Όταν στην Ελλάδα μιλάμε για Startups περισσεύουν τα λόγια και οι μεγαλοστομίες. Όμως αν κάποιος μιλήσει με τους ιδιοκτήτες τους, τότε θα διαπιστώσει πως οι περισσότεροι εξ’ αυτών ουσιαστικά «πνίγονται» από την κατάσταση στη χώρα μας. Την ίδια ώρα η Ρουμανία φέτος αποδεικνύει για άλλη μία φορά ότι είναι με μεγάλη διαφορά η μεγαλύτερη αγορά για χρηματοδότηση startups στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Στην Ελλάδα έχουμε μεγάλα λόγια και 5 – 10 funds τραπεζών, του κράτους και λίγων ιδιωτών. Εκεί υπάρχει κανονική αγορά, με δεκάδες επενδύσεις από ξένους επενδυτές σε ρουμανικές startups, ένα οικοσύστημα πολύ προχωρημένο, πλατφόρμες crowdfunding όπου projects συγκεντρώνουν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, πολίτες εκπαιδευμένους στην ιδέα, φορολογία και υποδομές που διευκολύνουν κάθε νέα προσπάθεια.
Όχι τυχαία, εν έτει 2021 μία Ρουμανική startup θα μπει στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης με κεφαλαιοποίηση 35 δισ. δολάρια*, ενώ ένα Ρουμανικό κρυπτονόμισμα πλέον έχει σε λίγους μήνες 100.000 επενδυτές και αποτιμάται στα 3+ δισ. δολάρια*.
Τι είναι startup
Στην Ελλάδα η πλειοψηφία των ΜΜΕ μας παρουσιάζει ως startup ακόμη και... εταιρεία courier στην Αθήνα, γενικώς κάθε νέα επιχειρηματική προσπάθεια. Αυτό όμως δεν είναι startup, αλλά απλώς μία «νέα εταιρεία». Στο εξωτερικό όταν μιλάει κάποιος για startup αναφέρεται σε εταιρεία (συνήθως τεχνολογίας, αλλά όχι μόνο) που έχει μία καινοτόμο ιδέα, προσπαθεί να τη βάλει σε εφαρμογή και μπορεί να την υλοποιήσει σε μεγάλη κλίμακα. Να αρχίσει πχ από την Ελλάδα και να μπορεί να την εισάγει σε κάθε χώρα του κόσμου. Στόχος μίας startup δεν είναι το κέρδος στην αρχή, αλλά η κατάληψη μερίδιου αγοράς το ταχύτερο δυνατό. Ο,τιδήποτε άλλο είναι «μία νέα εταιρεία».
Uipath + Elrond: Proof of concept, απόδειξη της ιδέας
Η Ρουμανία έχει 10+ χρόνια δυναμικής αγοράς στον χώρο των startups, τεχνολογικές εταιρείες που έχουν πουληθεί σε αμερικανικούς κολοσσούς και δεκάδες ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις κάθε χρόνο, όχι από «κρατικά και τραπεζικά funds». Για αυτό και από όσους ξέρουν, θεωρείται με διαφορά η δυνατότερη αγορά για startups στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, μεγαλύτερη από αυτές τις Ελλάδας και των υπόλοιπων βαλκανικών χωρών μαζί.
Φέτος έχουμε άλλες δύο αποδείξεις ότι η άποψη αυτή για την ηγετική θέση της Ρουμανίας στον κλάδο των Startups είναι απολύτως ακριβής.
- Η Uipath, που είναι η νο. 1 εταιρεία στον κόσμο στον κλάδο του Robotic Processing Automation (RPA). Με απλά λόγια, κατασκευάζει software για ρομπότ και γενικότερα για αυτοματοποίηση εργασιών. Ξεκίνησε στο Βουκουρέστι το 2005, μεγάλωσε στα χρόνια της κρίσης, μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ και σε αυτή επένδυσαν σειρά διεθνών κολοσσών (η Ρουμανία είναι στο στόχαστρο πολλαπλάσιου αριθμού επενδυτών από ότι η Ελλάδα στον κλάδο αυτόν). Πλέον μετά τον 6ο γύρο χρηματοδότησης ύψους 750 εκατ. δολαρίων, έχει συγκεντρώσει 2 δισ δολάρια τα τελευταία 4 χρόνια και η αποτίμησή της ανέρχεται στα 35 δισ δολάρια. Έχει ετοιμάσει και φάκελο για εισαγωγή της στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Αν προλάβει να μπει πριν σκάσει η φούσκα της αγοράς, ίσως και να είναι η επόμενη Zoom...
- Το Elrond είναι ένα ακόμη κρυπτονόμισμα. Ξεκίνησε στη Ρουμανία μόλις τον Ιούλιο του 2020. Υπόσχεται να δημιουργήσει μία επανάσταση στον τρόπο που χρησιμοποιεί κάποιος τα χρήματά του, και οι ιδρυτές του επιμένουν ότι έχει επεξεργασία πιο γρήγορη από το Bitcoin και το Etherium. Μέσα σε λίγους μήνες έφτασε τα 3 δισ δολάρια κεφαλαιοποίηση, ενώ πρόσφατα λανσάρισε τη δικιά του εφαρμογή και κάρτα, τη Maiar, με 100.000 μέλη από τις πρώτες ημέρες. Στην Ρουμανία βρήκε εύκολα μεγάλη αγορά και πλέον έχει ξεφύγει από τα όρια της χώρας, στοχεύοντας την παγκόσμια κοινότητα επενδυτών.
Γιατί στη Ρουμανία το περιβάλλον είναι καλύτερα για τις Startup;
Πολλοί που παραμένουν επηρεασμένοι από τα άδεια, μεγαλόστομα λόγια των πολιτικών δεν καταλαβαίνουν γιατί η χώρα μας έχει μείνει πολύ πίσω (και) στον συγκεκριμένο κλάδο. Ας δούμε μερικά από τα πλεονεκτήματα της Ρουμανίας και καθένας μπορεί να κάνει τη σύγκριση με την Ελλάδα...
- Χαμηλή φορολογία. 1% ή 3% επί του τζίρου για τζίρο ως 1.000.000 Ευρώ, 16% επί των κερδών μετά. Τίποτε άλλο. Μία startup με τζίρο 50.000 ευρώ, δίνει 500 – 1.500 ευρώ και τελειώνει.
- Μη υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές για όποιον είναι μέτοχος σε εταιρεία. Για αυτό και δεν χρειάζεται να φτιάξει κάποιος ΙΚΕ για να αποφύγει τις μεγάλες εισφορές.
- Δυνατότητα της εταιρείας να μη χρεώνει τους πελάτες της με ΦΠΑ, μέχρι να ξεπεράσει τις 60.000 ευρώ τζίρο.
Αυτά τα 3 μέτρα επιτρέπουν σε κάθε startup να ξεκινήσει με χαμηλά κόστη και να μην «πνιγεί» στις υποχρεώσεις από τους πρώτους μήνες λειτουργίας. Για αυτό και αν κερδίσει χρήματα, θα μείνουν σχεδόν όλα στους μετόχους.
- Πλέον εν έτει 2021 στη χώρα υπάρχουν δεκάδες πολυεθνικές εταιρείες (που άλλες απλώς τις έχουμε ακουστά στην Ελλάδα και άλλες όχι), που έχουν εκατοντάδες χιλιάδες καλοπληρωμένους υπαλλήλους, δημιουργήσει το κατάλληλο οικοσύστημα, τόσο για τη δημιουργία στελεχών που θα τρέξουν τις ιδέες των startup, όσο και για τη διαρκή παρακολούθηση της Ρουμανίας από επενδυτές.
- Ταχύτατο ίντερνετ, από τα γρηγορότερα στον κόσμο (ένας από τους λόγους που την προτιμούν και πολλοί προγραμματιστές από όλον τον κόσμο).
- Σύνδεση εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας. Χιλιάδες φοιτητές πληροφορικής στη Ρουμανία είτε δουλεύουν σε κάποια μεσαία εταιρεία, είτε σε startup είτε δοκιμάζουν κάτι δικό τους.
- Περιβάλλον φιλικό για επενδύσεις, νομικά, φορολογικά και για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας
- Διαθέσιμο εισόδημα σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού και επενδυτική κουλτούρα για επενδύσεις σε νέες εταιρείες. Όχι τυχαία εκεί συναντούμε πετυχημένες πλατφόρμες crowdfunding, όπου εταιρείες συλλέγουν εκατοντάδες χιλιάδες ή και πάνω από 1 εκατ. ευρώ
- Πολλά πετυχημένα παραδείγματα Ρουμανικών εταιρειών που εξαγοράστηκαν και συνέχισαν να μεγαλώνουν, δημιουργώντας εμπιστοσύνη στους επενδυτές.
Η Ρουμανία δεν είναι παράδεισος, όμως στο θέμα των startup και γενικότερα των ευκαιριών για νέες εταιρείες μας έχει περάσει. Κατά πολύ.
Κάθε χώρα έχει τα προβλήματά της, το ίδιο και η Ρουμανία. Όμως έχοντας κάποιος στο πλευρό του σωστούς συνεργάτες, έχει την ευκαιρία να κάνει σπουδαία πράγματα στη χώρα αυτή, και στον κλάδο των startups ή κάθε είδους νέων εταιρειών. Καλώς ή κακώς οι Ρουμάνοι μας έχουν περάσει κατά πολύ και συνεχίζουν να ανεβαίνουν, με δεκάδες περιπτώσεις εταιρειών που ξεκίνησαν εκεί και σε λίγα χρόνια στάθηκαν με επιτυχία στην παγκόσμια αγορά, ειδικά στη βιομηχανία λογισμικού (πχ ο κολοσσός Bitdefender, ή η πλατφόρμα λύσεων τεχνητής νοημοσύνης για eshops Morphl που πριν λίγες εβδομάδες εξαγοράστηκε από την αγγλική Algolia).
Αν όντως θέλουμε κάποια στιγμή να ακολουθήσουμε και εμείς, τότε δεν είναι κακό να δούμε τι κάνουν καλά οι άλλοι και να πάρουμε ιδέες. Ο σημερινός μας δρόμος (παρά τις σωστές αλλαγές της σημερινής κυβέρνησης) δεν οδηγεί σε ένα περιβάλλον που να ευνοεί τις startup εταιρείες και τη γιγάντωσή τους. Εκτός και αν μας αρκεί να συζητάμε για μερικές δεκάδες σοβαρές περιπτώσεις startups και όχι να φτάσουμε στις εκατοντάδες ή και περισσότερες, όπως θα μπορούσαμε. Είναι ζήτημα επιλογής.
* Την ώρα που γράφτηκε το άρθρο αυτό.
** Ο Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης είναι διευθύνων σύμβουλος της More στη Ρουμανία. Επίσης είναι σήμερα Πρόεδρος του Ρουμανικού Συνδέσμου Βιομάζας και Βιοαερίου και διετέλεσε επί χρόνια Αντιπρόεδρος της Ρουμανικής Αγροτικής Συνομοσπονδίας ProAgro (αντίστοιχο της ΠΑΣΕΓΕΣ) και εκλεγμένο μέλος δ.σ. του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Βιοενέργειας.
Αποποίηση Ευθύνης: Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
