του John Hardy, Επικεφαλής Στρατηγικής Συναλλάγματος της Saxo Bank
Το USD αντέδρασε έντονα στην προσοχή και κατέγραψε ισχυρό ράλι κατά το κλείσιμο της διαπραγμάτευσης την περασμένη εβδομάδα, αφότου η Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), Janet Yellen, μίλησε στο πλαίσιο του συνεδρίου της κεντρικής τράπεζας, στο Jackson Hole του Γουαϊόμινγκ. Στην πραγματικότητα, η κινητικότητα στην αγορά ήταν μεγαλύτερη από αυτό που δικαιολογούσαν όσα ανέφερε τελικά η επικεφαλής της Fed στην ομιλία της. Προκάλεσε έκπληξη το γεγονός ότι η Janet Yellen μπήκε στον κόπο να ξεκινήσει την ομιλία της με ορισμένα σχόλια για την τρέχουσα κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας και την πιθανότητα νέων αυξήσεων επιτοκίων, δεδομένων των προσδοκιών ότι η ομιλία της, με τίτλο "Designing Resilient Monetary Policy Frameworks for the Future" (Σχεδιάζοντας ανθεκτικά πλαίσια νομισματικής πολιτικής για το Μέλλον), θα αφορούσε αποκλειστικά την μακροπρόθεσμη στάση της Fed.
Όταν η ομιλία βγήκε στη δημοσιότητα, το USD αρχικά ενισχύθηκε από τις μάλλον επιθετικές πρώτες δηλώσεις της Janet Yellen, ωστόσο στη συνέχεια αποδυναμώθηκε εκ νέου, αφού τα σχόλιά της ήταν λιγότερο δεικτικά από όσο είχε αφήσει να εννοηθεί ο πρόλογος, και καθώς δεν ήταν δυνατόν να βγουν άμεσα σημαντικά συμπεράσματα σχετικά με την πολιτική που πρόκειται να ακολουθηθεί μακροπρόθεσμα. Αργότερα, ωστόσο, το USD ενισχύθηκε ξανά έντονα και έκλεισε την ημέρα και την εβδομάδα στο υψηλότερο σχεδόν επίπεδο των τελευταίων δύο εβδομάδων. Σε μεγάλο βαθμό, τα εύσημα για την κίνηση αυτή ανήκουν στον Αντιπρόεδρο της Fed, Stanley Fischer, ο οποίος σε συνέντευξή του την Παρασκευή υπογράμμισε ότι τα σχόλια της Janet Yellen υποδεικνύουν δύο αυξήσεις επιτοκίων φέτος, εφόσον τα επόμενα οικονομικά στοιχεία της χώρας είναι επαρκώς ισχυρά.
Αν, όμως, οι συζητήσεις περί άμεσης αύξησης επιτοκίων παραμείνουν, οι οποίες αποτελούν τον μοναδικό παράγοντα πίσω από την ενίσχυση του δολαρίου, η δύναμη αυτή σύντομα θα εξανεμιστεί. Το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας της Janet Yellen, εξάλλου, επανέλαβε έμμεσα πολλά από τα σχόλια που έκαναν πρόσφατα αρκετοί συνάδελφοί της από τη Fed. Ειδικότερα, η Janet Yellen τόνισε ότι ένας αριθμός παραγόντων έχουν οδηγήσει το αποκαλούμενο «ουδέτερο επιτόκιο» της νομισματικής πολιτικής της Fed κοντά στο μηδέν, υποδεικνύοντας ότι το υψηλό επιτόκιο του τρέχοντος κύκλου ενδέχεται να διαμορφωθεί τελικά σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τους προηγούμενους κύκλους.
Επομένως, οποιαδήποτε κάπως πιο επιθετική στάση της Fed θα είναι αναπόφευκτα βραχυπρόθεσμη, αφού η κεντρική τράπεζα δεν διακρίνει υψηλό κίνδυνο στην υπερφόρτιση της οικονομίας ή στα ανεπιθύμητα άλματα στον πληθωρισμό. Και η ειρωνεία είναι ότι η ίδια η πολιτική της Fed είναι αυτή που συμβάλει στα προβλήματα της οικονομικής ανάπτυξης, ειδικά σε ό,τι αφορά τη χαμηλή παραγωγικότητα. Τα χαμηλά και τα μηδενικά επιτόκια δεν επιτρέπουν την εκκαθάριση των επισφαλών δανείων και την εξώθηση των μη παραγωγικών μελών στη χρεωκοπία, όπου και ανήκουν.
Επιπλέον, το γεγονός ότι η Janet Yellen εξέφρασε την άποψη ότι η μελλοντική καθοδήγηση και η ποσοτική χαλάρωση –πιθανόν με εκτεταμένες αγορές αξιογράφων– αποτελούν ιδανικά εργαλεία για την αντιμετώπιση μελλοντικών φαινομένων οικονομικής επιβράδυνσης ήταν κουραστικό. Η εν λόγω ομιλία στο Jackson Hole ήταν μια μοναδική ευκαιρία για τη Fed να παραδεχθεί την αποτυχία των πολιτικών της – κάτι που η Janet Yellen απέφυγε σχεδόν απόλυτα να πράξει, ενώ παράλληλα υποβίβασε τον ρόλο του πιο σημαντικού, ίσως, παράγοντα πολιτικής στο εξής: τα μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης.
Αν η αγορά ξεκίνησε να αγοράζει USD και να πουλά περιουσιακά στοιχεία με κίνδυνο με αφορμή αυτή τη βραχυπρόθεσμη επιθετικότητα της Fed, η κίνηση αυτή θα ατονήσει εντός της τρέχουσας εβδομάδας, εφόσον τα στοιχεία από τις ΗΠΑ μέχρι την Παρασκευή είναι αδύναμα, και εντός του τρέχοντος μήνα αν είναι ισχυρά.
Όμως ίσως η αντίδραση στην ομιλία της Janet Yellen να είναι κάτι τελείως το διαφορετικό και να καμουφλάρεται πίσω από την άνευ ουσίας εμμονή στο αν και πότε η Fed θα προβεί σε ένα-δυο αυξήσεις επιτοκίων. Η άνοδος του USD και η πτώση των προϊόντων με κίνδυνο θα μπορούσε, αντίθετα, να οφείλεται στην εξάντληση της μακρόχρονης στάσης «αναζήτησης απόδοσης» στις συναλλαγές, η οποία καθοδηγεί τις αγορές μετά την τρομακτική κατάρρευση που βίωσαν νωρίτερα φέτος – μια κατάρρευση που προκάλεσε την αντίδραση των κεντρικών τραπεζών (ΕΚΤ, Τράπεζα της Ιαπωνίας, Τράπεζα της Αγγλίας/Brexit), η οποία με τη σειρά της προκάλεσε πτώση των αποδόσεων στα 10ετή γερμανικά ομόλογα κατά 7 μονάδες βάσης, οδηγώντας τους απελπισμένους για αποδόσεις επενδυτές στις μετοχές, και κατ'' επέκταση τους δείκτες USD σε ιστορικά υψηλά.
Εάν στην πραγματικότητα συμβαίνει αυτό, στο εξής ενδέχεται να δούμε μια μακρά υποχώρηση στις αγορές αξιογράφων και μια κατακόρυφη άνοδο διαρκείας στο USD, ειδικά έναντι των νομισμάτων των αναδυόμενων και των αναπτυγμένων αγορών με μεγαλύτερο κίνδυνο. Με άλλα λόγια, η αντίδραση θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι κεντρικές τράπεζες χάνουν ακόμα και αυτή τη λίγη δύναμη που τους είχε απομείνει.
