Το τρίμηνο Απριλίου – Ιουνίου θα είναι τρίμηνο σοβαρής συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρωζώνη, ενώ το μέγεθος της πτώσης του Μαρτίου θα κρίνει το κατά πόσο η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται ήδη σε ύφεση. Επενδυτικοί οίκοι όπως η Goldman Sachs και η Capital Economics συμφωνούν ότι η οικονομία της Ευρωζώνης βρίσκεται σίγουρα στα πρόθυρα της ύφεσης και το β’ τρίμηνο του 2020 θα είναι αυτό στο οποίο το ΑΕΠ θα δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα από τις επιπτώσεις της εξάπλωσης του κορονοϊού.
Και επειδή οι προβλέψεις υποβαθμίζονται σχεδόν σε καθημερινή βάση, εκτιμάται ότι η μεγέθυνση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης στους μήνες που διανύουμε θα είναι μηδενική έως αρνητική που σημαίνει ότι ήδη η Ευρώπη βρίσκεται σε ύφεση. Αυτός είναι ο λόγος που, σε συνδυασμό με τον γενικευμένο πανικό για την εξάπλωση του κορονοϊού, την καραντίνα της Ιταλίας και τα σοβαρά προβλήματα των ευρωπαϊκών τραπεζών, εκτιμάται ότι θα αναγκάσει την Κριστίν Λαγκάρντ να ανακοινώσει μία πρώτη δέσμη μέτρων ενίσχυσης της οικονομίας την ερχόμενη Πέμπτη.
Υπάρχει και το σενάριο να παρουσιαστεί η ΕΚΤ αποφασισμένη να κάνει τα πάντα για να αντιμετωπίσει την απειλή της επιδημίας και της ύφεσης και οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης να πάρουν τη σκυτάλη και να ανακοινώσουν πρωτοφανή μέτρα την ερχόμενη εβδομάδα. Μέτρα που θα είναι τόσο δραστικά που θα μπορούν να δώσουν λύση στις ιστορικές στιγμές που ζει η Ευρώπη και ολόκληρος ο κόσμος.
Η Ιταλία είναι η μοναδική χώρα στον πλανήτη που βρίσκεται ολόκληρη σε καραντίνα και τυχαίνει να είναι η οικονομία που αντιμετώπιζε ήδη τα περισσότερα προβλήματα. Η Γερμανία βρισκόταν και αυτή σε περιβάλλον έντονης επιβράδυνσης πριν την έξαρση της επιδημίας και σήμερα μάχεται με την ύφεση.
Η Capital Economics εκτιμά ότι η ευρωπαϊκή οικονομία θα εμφανίσει μικρή συρρίκνωση στο α’ τρίμηνο γιατί οι επιπτώσεις της επιδημίας δεν επηρέασαν σημαντικά τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο και θα φανούν κυρίως τον Μάρτιο. Στο β’ τρίμηνο ωστόσο, «βλέπει» μεγάλη οικονομική πτώση της τάξης του 3% σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο. Αν επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο τότε βιώνουμε τις χειρότερες συνθήκες των τελευταίων 12 ετών και τα πράγματα ίσως ξεφύγουν εντελώς από κάθε έλεγχο αν δούμε και άλλες χώρες να μπαίνουν σε καραντίνα.
Για όλους αυτούς τους λόγους η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει δράση. Τι θα κάνει η Λαγκάρντ και πόσο έτοιμοι είναι αυτή τη φορά οι ηγέτες της Ευρώπης να ξεπεράσουν τα σύνδρομα που τους καταδιώκουν και να εφαρμόσουν μέτρα που θα αποτρέψουν την ύφεση;
Στην πλειονότητά τους, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα προβεί σε μία συμβολική κίνηση την Πέμπτη – ενδεχομένως θα αφορά μείωση των επιτοκίων – και θα αφήσει στις Βρυξέλλες τις «μεγαλύτερες» αποφάσεις. Η Λαγκάρντ θα μπορούσε επίσης να ανακοινώσει ένα νέο γύρο φθηνών δανείων TLTROs, όμως το συγκεκριμένο μέτρο ήταν έως ένα βαθμό αποτελεσματικό όταν η κρίση ήταν καθαρά οικονομική. Στην τρέχουσα συγκυρία χρειάζεται κάτι πολύ πιο δραστικό. Μία ακόμη επιλογή είναι η διεύρυνση του QE, όμως και αυτό το μέτρο είναι λίγο όταν η περιρρέουσα ατμόσφαιρα θέλει την ΕΚΤ να αγοράσει απευθείας μετοχές.
Με την Ιταλία στον «πάγο» και την υπόλοιπη Ευρώπη σε σοκ, οι εισηγήσεις προς την Λαγκάρντ είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, για μέτρα πραγματικά πρωτοφανή: Όπως η μεγαλύτερη ευελιξία ως προς τα «κόκκινα» δάνεια νοικοκυριών και κυρίως επιχειρήσεων, ακόμη και η αναβολή των stress tests. Διότι μπορεί οι ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων να γίνονται με στοιχεία Δεκεμβρίου 2019 όμως τι νόημα έχουν όταν οι συνθήκες έχουν επιδεινωθεί σημαντικά τον τελευταίο μήνα και οι τράπεζες δεν ευθύνονται για την εξέλιξη αυτή;
Όσο για τις αποφάσεις των ηγετών της Ευρώπης, ο σκληρός πυρήνας συνεχίζει να εμφανίζεται αρνητικός σε ό,τι αφορά αλλαγές, όπως για παράδειγμα στο δημοσιονομικό σύμφωνο, όμως η Goldman Sachs υπολογίζει σε 30 δισ. ευρώ το πλήγμα για τα κέρδη των ευρωπαϊκών τραπεζών την τριετία 2020-2023, γεγονός που θα έχει σοβαρές επιπτώσεις, ενώ χώρες όπως η Ιταλία είναι προφανές ότι δεν μπορούν να πετύχουν κανένα στόχο όταν βρίσκονται σε πλήρη οικονομική απραξία λόγω της καραντίνας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι Ευρωπαίοι καλούνται μέσα στις επόμενες ημέρες να πάρουν αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον της Ευρώπης και να δείξουν πραγματική αλληλεγγύη, αποφασίζοντας για καταστάσεις που ακόμη και στην κρίση χρέους δεν είχαν σκεφτεί ότι θα αντιμετωπίσουν.
