Του Γιώργου Φιντικάκη
Τον γόρδιο δεσμό πως δεν θα χαθούν κοινοτικοί πόροι 335 εκατ. ευρώ για το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης- Αττικής ως μέρος του ευρύτερου διευρωπαϊκού project Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, επιχειρεί να επιλύσει η κυβέρνηση, με το ζήτημα να βρίσκεται στο επίκεντρο της σημερινής συνάντησης Χατζηδάκη-Λακκοτρύπη στη Λευκωσία.
Η ελληνική πλευρά προχωρά σε επανεξέταση όλων των δεδομένων για το φλέγον αυτό ζήτημα, αφενός γιατί η διασύνδεση πρέπει να προχωρήσει προκειμένου να εξαλειφθεί ο μόνιμος κίνδυνος μπλακ-άουτ της Κρήτης, αφετέρου γιατί αν το έργο γίνει με εθνικά κονδύλια, όπως προκρίνει ο ΑΔΜΗΕ, το ερώτημα είναι ποιος θα επιβαρυνθεί με αυτό το επιπλέον κόστος.
Ταυτόχρονα η πάγια θέση της κυπριακής πλευράς είναι ότι εφόσον ο ΑΔΜΗΕ επιμείνει στο αρχικό του σχέδιο, να προχωρήσει δηλαδή μόνο το σκέλος Κρήτη-Αττική, όπως έχει δρομολογηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, γυρνώντας την πλάτη στο ευρύτερο έργο διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου – Ισραήλ, τότε η Λευκωσία διατρέχει τον κίνδυνο να παραμείνει για χρόνια ενεργειακά απομονωμένη από την υπόλοιπη Ευρώπη. Την άποψη της Λευκωσίας γνωρίζει καλά η ελληνική κυβέρνηση, όπως και η Κομισιόν, η οποία είχε εντάξει το project Ελλάδας-Κύπρου -Ισραήλ στα χρηματοδοτούμενα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (Project of Common Interest -PCI), έπειτα από ενέργειες της κυπριακής κοινοπραξίας Eurasia Interconector, εκπροσώπους της οποίας θα συναντήσει πιθανότατα σήμερα ο υπουργός Ενέργειας.
Το ερώτημα είναι κατά πόσο οι αυριανές του επαφές στην Κύπρο θα δώσουν τέλος στο σίριαλ και θα οδηγήσουν σε μια λύση ή όχι, παρ'' ότι η ελληνική πλευρά μελετά ξανά ένα προς ένα, όλα τα δεδομένα του πολύπαθου αυτού έργου, στέλνοντας το μήνυμα ότι πρέπει να προχωρήσει το ταχύτερο δυνατό, αλλά και με τον πιο συμφέροντα τρόπο, όπως είχε πει από το βήμα του Econmist ο Κ.Χατζηδάκης, φράση που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ότι δεν πρέπει να χαθούν κοινοτικοί πόροι.
Οι ενέργειες πάντως της προηγούμενης κυβέρνησης, και η αδυναμία των θεσμικών φορέων να ορίσουν τους κανόνες του παιχνιδιού, έχουν εμπλέξει το έργο Κρήτη-Αττική στη δίνη μιας ισχυρής δημόσιας αντιπαράθεσης. Τέτοιας μάλιστα έντασης, ώστε όλα έδειχναν ότι η επίλυση της εμπλοκής, θα χρειασθεί να περάσει από τα δικαστήρια, με την Κομισιόν να απειλεί να στραφεί κατά της Ελλάδας και της ΡΑΕ, και την κυπριακή κοινοπραξία Euroasia Interconnector, κατά του ΑΔΜΗΕ.
Οι τεχνικές προδιαγραφές
Το κλειδί της διαφωνίας ανάμεσα στις δύο πλευρές, ΑΔΜΗΕ, και Eurasia Interconnectοr, βρίσκεται στις τεχνικές προδιαγραφές του έργου, και η διένεξη πήρε διαστάσεις μετά την αποτυχία τους να συνεργαστούν για το σκέλος Κρήτη - Αττική, παρά τις σχετικές συστάσεις της Κομισιόν. Τα δύο μέρη υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας τον Οκτώβριο του 2017, ωστόσο αυτό τελικά δεν προχώρησε, καθώς δεν υπήρξε συμφωνία ως προς τις τεχνικές προδιαγραφές του project, το οποίο σημειωτέον πρέπει να έχει ενιαία χαρακτηριστικά σε όλη τη διαδρομή της διασύνδεσης. Τα διάφορα δηλαδή σκέλη του έργου θα πρέπει να είναι μεταξύ τους απολύτως συμβατά, ως προς τις προδιαγραφές της τεχνολογίας, όποιος επομένως κατασκευάσει το τμήμα Κρήτη - Αττική, θα έχει στην ουσία προβάδισμα και για τα υπόλοιπα τμήματα της διασύνδεσης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ο ΑΔΜΗΕ, του οποίου το 24% ανήκει στην κινεζική State Grid, επιμένει να θέλει να κάνει μόνος του το σκέλος Κρήτη - Αττική, ενώ λέγεται ότι για το συνολικό έργο υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από κινεζικά ενεργειακά συμφέροντα.
Η διένεξη πήρε νέα διάσταση όταν η ΡΑΕ αποφάσισε τελικά να αναθέσει απευθείας το έργο διασύνδεσης Κρήτη - Αττική στην εταιρεία ειδικού σκοπού του ΑΔΜΗΕ, «Αριάδνη», προβλέποντας την δυνατότητα εισόδου στο μετοχικό της κεφάλαιο και άλλων μετόχων, μέχρι ποσοστό 49%. Ακολούθησε παρέμβαση από την Κομισιόν, η οποία έκανε σαφές ότι έτσι όπως ελήφθη η απόφαση της ΡΑΕ, δεν αφήνει περιθώρια ώστε να παραμείνει το project στα έργα κοινού ενδιαφέροντος (PCI) και επομένως είτε η διασύνδεση Κρήτη - Αττική θα κατασκευαστεί ως εθνικό έργο χωρίς την σχετική κοινοτική χρηματοδότηση, είτε η απόφαση της ΡΑΕ θα πρέπει να αλλάξει.
