Του Γιώργου Φιντικάκη
Στην ολοκλήρωση ενός deal που έχει προκαλέσει μεγάλη συζήτηση στην ενεργειακή αγορά κατέληξαν ΔΕΠΑ και Shell μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Έπειτα από αρκετές διαπραγματεύσεις όχι τόσο για το τίμημα όσο για τους όρους της συμφωνίας, η ΔΕΠΑ εξαγοράζει έναντι 150 εκατ. ευρώ τη συμμετοχή ύψους 49% των Ολλανδών τόσο στην προμήθεια (ΕΠΑ) όσο και στη διανομή φυσικού αερίου της Αττικής (ΕΔΑ), και αποκτά έτσι το 100% των δύο εταιρειών.
Στην αγορά, το τίμημα χαρακτηρίζεται ως υψηλό, και αρκετοί διερωτώνονται ποιον αλήθεια εξυπηρετεί αυτό το deal, πέραν των ίδιωn των Ολλανδών, οι οποίοι ήταν κοινό μυστικό εδώ και χρόνια, πως έψαχναν ευκαιρία αποχώρησης από την Ελλάδα, δηλαδή αναζητούσαν καιρό τώρα, αγοραστή του ποσοστού τους και μάλιστα σε τιμή που να τους ικανοποιεί.
Την ευκαιρία τούς την προσέφερε στο πιάτο η συμφωνία με τους θεσμούς για το άνοιγμα της λιανικής αγοράς αερίου, που όριζε ρητά ότι πρέπει να πάψει επιτέλους η ΔΕΠΑ να είναι πανταχού παρούσα: Δηλαδή και χονδρέμπορος και προμηθευτής αερίου, και μέτοχος των ΕΠΑ, και μέτοχος των ΕΔΑ, αλλά και αυτόνομος λιανοπωλητής αερίου.
Τελικά, κυβέρνηση και θεσμοί συμφώνησαν στην εξής λύση: Αφενός να αποχωρήσει η ΔΕΠΑ από την ΕΠΑ Θεσσαλονικής - Θεσσαλίας με την πώληση του μεριδίου (51%) που κατείχε στην ιταλική ENI, και αφετέρου, να παραμείνει στην ΕΠΑ και ΕΔΑ Αττικής ενισχύοντας όμως την εκεί παρουσία της, με την εξαγορά του μεριδίου (49%) της Shell, και αποκτώντας πλέον το 100% των δύο εταιρειών.
Στην πρώτη περίπτωση η EΝΙ κατέβαλε 57 εκατ. ευρώ στη ΔΕΠΑ, και στη δεύτερη, η ΔΕΠΑ θα πληρώσει 150 εκατ. ευρώ στη Shell. Ετσι, η ΔΕΠΑ εγκαταλείπει εντελώς την αγορά παροχής αερίου σε Θεσσαλονίκη - Θεσσαλία, αποκτά όμως το συνολικό πακέτο μετοχών όχι μόνο της αντίστοιχης εταιρείας λιανικής στην Αττική, αλλά και της εταιρείας διανομής, αυτής δηλαδή που έχει σαν αντικείμενο τα δίκτυα.
Σε λίγους όμως μήνες η ΔΕΠΑ πρόκειται να αποκρατικοποιηθεί, αφού πρώτα σπάσει στα δύο, δηλαδή σε "ΔΕΠΑ Εμπορίας" και "ΔΕΠΑ Υποδομών". Στην πρώτη, το Δημόσιο θα πουλήσει το 50,1% των μετοχών, και στη δεύτερη τουλάχιστον το 14%, εκτός αν σε αυτό προστεθεί και το 35% των ΕΛΠΕ στη ΔΕΠΑ, οπότε διαμορφώνεται ένα πακέτο 49%.
Το σκεπτικό λοιπόν όσων "έτρεξαν" τη συμφωνία με τη Shell είναι ότι τα 150 εκατ. ευρώ που θα δοθούν στους Ολλανδούς, θα ανεβάσουν ακόμη περισσότερο την αξία της ΔΕΠΑ και ότι αυτό θα μετρήσει στο τίμημα της αποκρατικοποίησης. Τόσο στην πώληση της "ΔΕΠΑ Εμπορίας", όσο και σε εκείνη της "ΔΕΠΑ Υποδομών".
Με άλλα λόγια, η ΔΕΠΑ αναλώνει σήμερα ένα μεγάλο μέρος από τα ταμειακά της διαθέσιμα, πληρώνοντας 150 εκατ. ευρώ στη Shell, προσδοκώντας πως όταν μετά από μερικούς μήνες πουληθεί σε στρατηγικούς επενδυτές, τότε θα εισπράξει τα χρήματα αυτά και με το παραπάνω, αποκομίζοντας πολλαπλάσιο τιμήματα, λόγω της υπεραξίας που της προσδίδει ο έλεγχος 100% της αγοράς στην Αττική.
Ένα πρώτο βέβαια ερώτημα αφορά τη σιγουριά όσων επικαλούνται το παραπάνω επιχείρημα. Κατά πόσο δηλαδή μπορεί να είναι κανείς βέβαιος ότι τα χρήματα που βγάζει σήμερα η ΔΕΠΑ από το ταμείο της για να τα δώσει στη Shell, θα τα εισπράξει και με το παραπάνω όταν μετά από μερικούς μήνες αποκρατικοποιηθεί. Έπειτα δεν είναι σαφές για ποιο λόγο να επιδειχθεί τέτοια σπουδή ολοκλήρωσης ενός deal που διευκολύνει μόνο τους Ολλανδούς, όταν σε λίγους μήνες η ΔΕΠΑ θα έχει άλλους ιδιοκτήτες.
Εκείνο για το οποίο πίεζαν καιρό τώρα οι θεσμοί, ήταν να καταρτισθεί ένας οδικός χάρτης ώστε να πάψει η ΔΕΠΑ να είναι πανταχού παρούσα, και να πάψει αυτή η "σύγκρουση συμφερόντων", που είναι σε βάρος του ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά. Τη τελική λύση με τη σημερινή της μορφή, δηλαδή αυτό το περίπλοκο συνδυασμό, αποχώρησης της ΔΕΠΑ από Θεσσαλονίκη-Θεσσαλία με ταυτόχρονη ενίσχυση της παρουσίας της στην Αττική, (και αυτό για μερικούς μόνο μήνες, αφού μετά θα πουληθεί), την πρότεινε στους θεσμούς η ελληνική πλευρά. Εκείνοι, όπως φαίνεται, την αποδέχθηκαν.
Σημειωτέον ότι σχετικά ερωτήματα έχει θέσει τόσο ο σύλλογος εργαζομένων στη ΔΕΠΑ με επιστολή του προς τη διοίκηση της εταιρείας, και τον κ. Σταθάκη, όσο και ο βουλευτής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Γ. Αρβανιτίδης, που κατέθεσε προ ημερών ερώτηση στη Βουλή. Εκεί ζητά μεταξύ των άλλων να ενημερωθεί με ποια κριτήρια αποτιμήθηκαν στα 150 εκατ ευρώ, το 49% της Shell στην ΕΠΑ Αττικής και στην ΕΔΑ Αττικής, καθώς και αν η αμοιβή της Rothschild, του συμβούλου που έτρεξε για λογαριασμό της ΔΕΠΑ το deal με τη Shell, ανέρχεται πράγματι σε 4 εκατ. ευρώ.
Όσο για τους όρους της συμφωνίας ΔΕΠΑ-Shell, οι Ολλανδοί δεσμεύτηκαν τελικά ότι ακόμη και αν παρέλθει διάστημα πολύ πάνω από τη 5ετία από την αποχώρησή τους από την ελληνική αγορά, και εντούτοις εντοπισθεί να τους βαρύνει ευθύνη για πάσης φύσεως εκκρεμότητα (για παράδειγμα φορολογική ή ατύχημα από κάποια κακοτεχνία), τότε η ΔΕΠΑ θα μπορεί να στραφεί νομικά εναντίον της μητρικής Shell. Ταυτόχρονα, η Shell δεσμεύεται να μην μπορεί μελλοντικά, όχι μόνο μέσω κάποιου SPV αλλά ούτε η ίδια, να δραστηριοποιηθεί στην ελληνική αγορά με δικό της δίκτυο, πρατήρια φυσικού αερίου, κ.ό.κ
