Επανήλθε το θέμα στο προσκήνιο. Να μειωθεί ο ΦΠΑ λέει η αντιπολίτευση, υπάρχουν άλλες προτεραιότητες απαντά η κυβέρνηση. Δεν είναι το ζητούμενο, αν και ποιος έχει δίκιο αλλά ποια είναι τα δεδομένα σε αυτή τη χρονική συγκυρία. Θα μειωνόταν ο πληθωρισμός, αν προχωρούσε η μείωση του ΦΠΑ; Και ποιοι θα κέρδιζαν; Οι πλουσιότεροι περισσότερο ή οι φτωχότεροι; Μήπως οι ξένοι και όχι οι Έλληνες; Και ύστερα η διάθεση δημοσιονομικού χώρου είναι θέμα προτεραιοτήτων. Από πού ξεκινάς; Από τη μείωση ενός φόρου που ακόμη και αν φέρει αποτέλεσμα να ωφελήσει όλους το ίδιο;
Υπάρχουν πέντε τεχνοκρατικά επιχειρήματα που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη πριν επιχειρηματολογήσει κάποιος υπέρ της μείωσης του ΦΠΑ. Είναι φυσικά και θέμα χρονικής συγκυρίας.
- Με εξαίρεση ορισμένα προϊόντα και υπηρεσίες (π.χ τα καύσιμα όπως η βενζίνη και το πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης) το όφελος από τη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ δεν περνάει αυτόματα στον τελικό καταναλωτή. Είναι ένα ερώτημα πώς (και αν) θα χαθεί το όφελος στη διαδρομή από τον παραγωγό μέχρι τον τελικό καταναλωτή.
- Ο ΦΠΑ είναι έμμεσος φόρος και ως τέτοιος θεωρείται άδικος, καθώς επιβαρύνει το ίδιο τον πλούσιο και τον φτωχό. Όσο άδικη είναι η επιβολή του όμως τόσο άδικη γίνεται και η μείωσή του, καθώς δεν υπάρχει τρόπος ο δημοσιονομικός χώρος που θα θυσιαστεί να φέρει ως αποτέλεσμα τη μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων. Το αντίθετο: διεύρυνση εισοδηματικών ανισοτήτων επιτυγχάνεται, καθώς πλούσιοι και φτωχοί θα κερδίσουν το ίδιο σε απόλυτο ποσό αλλά αναλογικά πολύ λιγότερο θα κερδίσει ο πλούσιος που καταναλώνει περισσότερο.
- Οι επισκέπτες στην Ελλάδα από το εξωτερικό ξεπερνούν κάθε χρόνο τα 20 εκατομμύρια. Οι μειώσεις ΦΠΑ, αν υποτεθεί ότι θα περάσουν στις τελικές τιμές του προϊόντος, θα τους ωφελήσουν και αυτούς. Αν κάνουμε αναγωγή του αριθμού των επισκέψεων σε… μόνιμο πληθυσμό τότε προκύπτει ότι οι τουρίστες αντιστοιχούν σε περισσότερους από ένα εκατομμύριο μόνιμους κατοίκους. Γεννάται λοιπόν το ερώτημα: για ποιο λόγο πρέπει να διατεθεί δημοσιονομικός χώρος για να ωφεληθούν όσοι κατοικούν εκτός Ελλάδας;
- Ο βασικός συντελεστής ΦΠΑ στην Ελλάδα είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη (24% μέσα στο top 3) αλλά το εύρος εφαρμογής αυτού του συντελεστή είναι από τα πιο περιορισμένα διεθνώς. Με συντελεστή 24% φορολογείται στην Ελλάδα μόνο το 37% της συνολικής κατανάλωσης και αυτό είναι ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά διεθνώς. Στην Ισπανία, το αντίστοιχο ποσοστό είναι στο 48%, στην Ιταλία είναι στο 45%, στη Γαλλία είναι στο 54% και στη Γερμανία είναι στο 59%. Αυτό το γεγονός πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπ' όψιν όταν ανοίγει η συζήτηση για τη μείωση του βασικού συντελεστή, καθώς πρέπει να μελετηθεί ποιοι τελικώς θα ωφεληθούν και πόσο. Το 24% δεν αφορά στα τρόφιμα, τα φάρμακα, την ενέργεια κλπ. Αφορά στην αγορά αυτοκινήτου, στα ρούχα (ακόμη και στα πολυτελή), στις υπηρεσίες (όχι στις ξενοδοχειακές κλπ).
- Ο ΦΠΑ είναι αυτή τη στιγμή ο καλύτερος «στηλοβάτης» του κρατικού Προϋπολογισμού και ο τρόπος να φορολογηθεί έστω και στο τέλος της διαδρομής ένα κομμάτι του «μαύρου χρήματος». Από τη στιγμή που αυξάνονται οι ηλεκτρονικές πληρωμές, και γίνονται ηλεκτρονικά τα τιμολόγια, ένα κομμάτι του μαύρου χρήματος, αναγκαστικά πλέον διοχετεύεται στην κατανάλωση και εκεί φορολογείται μέσω του ΦΠΑ.
