Του Γιώργου Φιντικάκη
Τέλος εποχής για τον “θαυμαστό κόσμο της ΛΑΡΚΟ” των πλουσιοπάροχων επιδομάτων και των αμοιβών που φτάνουν έως και τα 73.000 ευρώ το χρόνο. Τον Μάρτιο εισέρχεται στην επιχείρηση ειδικός διαχειριστής, που αναλαμβάνει να περικόψει άμεσα κατά 25% το μέσο μισθολογικό κόστος, καθώς επίσης να καταργήσει επιδόματα εορτών, αδείας και κάθε είδους πριμ, περικοπές που θα επηρεάσουν κυρίως τους παλαιότερους από τους 1.200 εργαζόμενους, όσους αμείβονται με μισθούς 2.000-3000 ευρώ και πάνω.
Ακολουθούν fast track διαδικασία διαιτησίας για την επίλυση των ιδιοκτησιακών διαφορών της εταιρείας με το Δημόσιο, προκειμένου να ξεκαθαρίσουν τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας και αμέσως μετά προκήρυξη διαγωνισμού για το σύνολο ή για μέρος του ενεργητικού. Δηλαδή για το εργοστάσιο και ορυχείο της Λάρυμνας, και τα ορυχεία Καστοριάς και Εύβοιας.
Η διαδικασία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός 12 μηνών, με δυνατότητα μιας 6μηνης παράτασης. Εφόσον στο διάστημα αυτών των 18 μηνών δεν έχει μεταβιβαστεί το 75% του ενεργητικού της εταιρείας, οδηγείται υποχρεωτικά σε πτώχευση.
Τα παραπάνω προβλέπει τροπολογία που κατέθεσαν τα υπουργεία Περιβάλλοντος&Ενέργειας και Οικονομικών ανοίγοντας τον δρόμο για να μπει τέλος στον πιο χαρακτηριστικό ίσως θύλακα "ελληνικής Σοβιετίας", καθώς η εταιρεία στην 57χρονη ιστορία της έχει ζήσει μια χρεοκοπία, τρεις αναδιαρθρώσεις, και παρά την πληθώρα των κρατικών ενέσεων που έχει δεχθεί, αντί να εξυγιανθεί, βρίσκεται μόνιμα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
Κεντρικός στόχος της ρύθμισης είναι να συνεχιστεί η παραγωγή νικελίου και εξόρυξη σιδηρομεταλλεύματος, δραστηριότητα σημαντική για την τοπική και εθνική οικονομία, όχι όμως μέσω της σημερινής ΛΑΡΚΟ και του άκρως αποτυχημένου μοντέλου της που συσσωρεύει βαριές ζημίες και θεόρατα χρέη επί σειρά ετών.
Οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους:
• Η ΛΑΡΚΟ έκλεισε τη χρήση του 2018 με αρνητική καθαρή θέση 308 εκατ. ευρώ.
• Μόνο κατά την 4ετία 2015-2018 έχει καταγράψει σωρευτικές ζημίες 148 εκατ. ευρώ και το 2019 εκτιμάται ότι θα είναι ακόμη χειρότερο.
• Χρωστά αυτή τη στιγμή πάνω από 600 εκατ. ευρώ προς τρίτους (προμηθευτές, εργολάβους, τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία), με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές να έχουν ανέλθει τον Ιανουάριο σε 470 εκατ ευρώ.
• Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους αυτού (350 εκατ. ευρώ) είναι προς τη ΔΕΗ και αυξάνεται κάθε μήνα 5 με 5,5 εκατομμύρια. To χρέος αυτό αντιστοιχεί στο 80% των χρεών της υψηλής τάσης της χώρας. Γι΄αυτό και η ΔΕΗ έχει αποστείλει τελεσιγραφικού χαρακτήρα εξώδικο προς τη ΛΑΡΚΟ, γνωστοποιώντας της ότι θα διακόψει την παροχή ρεύματος στις 17 Φεβρουαρίου εάν συνεχιστεί η παρούσα κατάσταση, καθώς είναι εισηγμένη επιχείρηση και εγείρονται σοβαρά θέματα ευθύνης των μελών του ΔΣ.
• Επιπλέον, η Ελλάδα έχει καταδικαστεί τελεσίδικα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για μη συμμόρφωση με τις αποφάσεις περί παράνομων κρατικών ενισχύσεων προς τη ΛΑΡΚΟ ύψους 135 εκατ. ευρώ (πλέον τόκων) και σύντομα θα κληθεί να καταβάλλει πρόστιμα αν δεν αλλάξει θεαματικά η εικόνα.
• Η ΛΑΡΚΟ απειλείται επίσης με πρόστιμο ύψους 49,5 εκατ. ευρώ επειδή παραβιάζει κατά συρροή την θεμελιώδη αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», μη συμμορφούμενη με τους κανόνες για τα δικαιώματα επαληθευμένων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
• Τέλος, η εταιρεία είναι «ένοχη» και για σοβαρή ατμοσφαιρική ρύπανση της ευρύτερης περιοχής καθώς και για την επιβάρυνση του Ευβοϊκού Κόλπου, όπου εναποτίθενται κάθε χρόνο χιλιάδες τόνοι σκουριάς.
Παρά τα συνεχιζόμενα οικονομικά προβλήματα, η εταιρεία δεν προσάρμοσε το λειτουργικό της μοντέλο με παρεμβάσεις σε κύρια κόστη (προμήθειες, παροχή υπηρεσιών κτλ.) και εμφανίζει εργατικό κόστος έντονα δυσανάλογο των επιδόσεων και των αποτελεσμάτων της. Μισθολογικές παρεμβάσεις –που θα βελτίωναν το λειτουργικό κόστος- ουδέποτε εφαρμόστηκαν και καθ’ όλη την περίοδο της κρίσης οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ δεν υπέστησαν καμία περικοπή των μισθών τους, όπως συνέβη με τους εργαζομένους όλων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης αλλά και εκατοντάδων ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Σε μια εταιρεία σαν αυτήν, βαθύτατα προβληματική, το μέσο ετήσιο μισθολογικό κόστος προσεγγίζει ακόμη και σήμερα τα 44.000 ευρώ ανά εργαζόμενο, ενώ για τους πιο υψηλόμισθους (με πολλά χρόνια προϋπηρεσίας) υπερβαίνει τα 73.000 ευρώ. "Με αυτά τα οικονομικά δεδομένα οποιαδήποτε επιχείρηση του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα ή το εξωτερικό θα είχε κλείσει”, όπως είχε αναφέρει ο Κ.Χατζηδάκης.
Τι προβλέπει η τροπολογία
Στο πλαίσιο αυτό, η προωθούμενη νομοθετική ρύθμιση προβλέπει:
- Την εγκατάσταση Ειδικού Διαχειριστή εντός του Μαρτίου και την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών της εταιρείας μέσω μιας τελευταίας κρατικής επιχορήγησης τους πρώτους μήνες της εγκατάστασής του.
- Την άμεση ανάληψη πρωτοβουλιών περιστολής δαπανών από τον Ειδικό Διαχειριστή, με μείωση σειράς στοιχείων κόστους, συμπεριλαμβανομένου του μισθολογικού κόστους κατά 25% μεσοσταθμικά. Οι περικοπές θα επηρεάσουν κατά κύριο λόγο τους παλαιούς και υψηλόμισθους εργαζομένους των 2.000 -3.000 ευρώ και άνω, ενώ οι αποδοχές των νέων και των χαμηλόμισθων θα παραμείνουν αμετάβλητες. Επίσης οι περικοπές συμπεριλαμβάνουν την κατάργηση επιδομάτων εορτών, αδείας, και παραγωγής (πριμ) που προβλέπονται από οποιαδήποτε γενική ή ειδική διάταξη, ρήτρα ή όρο, συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας, συμφωνίας ή διαιτητικής απόφασης.
- Fast track διαδικασία διαιτησίας για την επίλυση των ιδιοκτησιακών διαφορών της εταιρείας με το Ελληνικό Δημόσιο (καθώς υπάρχει διαφορά με την ΛΑΡΚΟ όσον αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς του Μεταλλευτικού Συγκροτήματος της Λάρυμνας). Αυτό αποτελεί προαπαιτούμενο για να ξεκαθαριστούν τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας και κατ’ επέκταση ο σχεδιασμός των διαγωνιστικών διαδικασιών για τη διάθεση του ενεργητικού.
- Το Δημόσιο μπορεί να επιχορηγήσει την εταιρεία με τα αναγκαία ποσά για την κάλυψη των αναγκών της ειδικής διαχείρισης και για τις λειτουργικές δαπάνες της εταιρείας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, με την προοπτική ότι τα ποσά αυτά θα επιστραφούν στο Δημόσιο από το τίμημα της πώλησης του ενεργητικού της επιχείρησης
- Ταχεία διαδικασία διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού για το σύνολο ή και για μέρος του ενεργητικού (εργοστάσιο και ορυχείο Λάρυμνας, ορυχεία Καστοριάς και Εύβοιας), με βάση το αποτέλεσμα της διαιτησίας και το πνεύμα των αποφάσεων της ΕΕ του 2014.
- Αν δεν υποβληθεί καμία νομότυπη προσφορά, ο διαγωνισμός επαναλαμβάνεται με τη δημοσίευση εντός τριάντα ημερών κατά μέγιστο νέας διακήρυξης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα παράγραφο. Εάν και ο νέος διαγωνισμός δεν τελεσφορήσει, τα περιουσιακά στοιχεία της ΛΑΡΚΟ που δεν κατέστη δυνατόν να πωληθούν, πωλούνται ως σύνολο ή τμηματικά, με ελεύθερη διαπραγμάτευση, ύστερα από δημόσια πρόσκληση, με ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας.
- Ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός 12 μηνών από την εγκατάσταση του Διαχειριστή με δυνατότητα μίας εξάμηνης παράτασης με κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος.
- Υποχρεωτική κατάθεση αίτησης πτώχευσης εφόσον δεν έχει μεταβιβαστεί στο διάστημα αυτό το 75% του ενεργητικού της εταιρείας.
«Η πρόταση που καταθέτουμε σήμερα είναι η τελευταία ευκαιρία για να παραμείνει εν ζωή η δραστηριότητα της ΛΑΡΚΟ, καθώς έχει φτάσει στο μη περαιτέρω και η σημερινή κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Επιδιώκουμε την διατήρηση του υγιούς ιστού της δραστηριότητας και την ανάληψή της από ιδιώτη επενδυτή”, ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κ.Χατζηδάκης. “Αυτό θα γίνει μέσω μιας διαδικασίας που θα είναι γρήγορη, νομικά στέρεα, συμβατή με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατά το δυνατόν ηπιότερη για το προσωπικό. Πιστεύουμε ότι η ρύθμιση θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ώστε ο νέος επενδυτής να προχωρήσει στις απαραίτητες επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό της εξόρυξης και της παραγωγής της ΛΑΡΚΟ, προκειμένου να εισέλθει σύντομα σε αναπτυξιακή τροχιά, επ’ ωφελεία των εργαζομένων, της τοπικής κοινωνίας και εντέλει της εθνικής οικονομίας συνολικά”, συμπλήρωσε ο υπ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας.
