Στη χειρότερη επισιτιστική κρίση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οδεύει η υφήλιος, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία αχρηστεύει δύο από τις μεγαλύτερες πηγές σιτηρών και άλλων εμπορευμάτων, μία εξέλιξη που έρχεται να προστεθεί στο ήδη δυσμενές περιβάλλον που είχε δημιουργήσει η πανδημία. Το θέμα της διατροφικής ανασφάλειας και του κινδύνου επισιτιστικής κρίσης είναι από τα βασικά στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) του Νταβός.
Από τις ατάκες που έκαναν εντύπωση στην πρώτη ημέρα του WEF, ήταν αυτή του διευθυντή του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών, Ντέιβιντ Μπίζλι. «Εξαιτίας της κρίσης, θα παίρνουμε τρόφιμα από αυτούς που πεινάνε για να τα δώσουμε σε αυτούς που λιμοκτονούν», είπε ο Αμερικανός αξιωματούχος, τονίζοντας ότι σήμερα περίπου 325 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν να φάνε. Δυστυχώς, οι εκτιμήσεις των ειδικών για τους επόμενους μήνες είναι ακόμη πιο ζοφερές.
Σύμφωνα με μελέτη των Eurasia Group και DevryBV Sustainable Strategies που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα σε συνέδριο στη Ν. Υόρκη, έως τον ερχόμενο Νοέμβριο ο αριθμός των ανθρώπων που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πρόβλημα σίτισης θα αυξηθεί στα 1,9 δισεκατομμύρια. Στη μελέτη, οι αναλυτές εκτιμούν ότι περίπου 243 εκατομμύρια άνθρωποι μπορεί να αντιμετωπίσουν επισιτιστική ανασφάλεια εξαιτίας των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία.
Βέβαια, δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι πεινούσαν και πριν τον πόλεμο καθώς τα επίπεδα πείνας είχαν ήδη ξεπεράσει κάθε ιστορικό ρεκόρ το 2021, με περίπου 193 εκατομμύρια ανθρώπους από 53 χώρες και περιοχές να βρίσκονται σε οξεία επισιτιστική ανασφάλεια και να χρειάζονται άμεση βοήθεια, αναφέρει η μελέτη της Eurasia.
Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, έκανε λόγο, επίσης από το Νταβός, για έναν τυφώνα πείνας που απειλεί τον πλανήτη και ο οποίος έγινε πιο ισχυρός από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Γι’ αυτό ο Μπίζλι πιστεύει ότι οδηγούμαστε στη χειρότερη επισιτιστική κρίση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Διότι αν δεν ανοίξουν τα λιμάνια της Οδησσού και των υπόλοιπων πόλεων της Μαύρης Θάλασσας, αν χαθούν οι σοδειές σε μία χώρα που βομβαρδίζεται καθημερινά, ο κόσμος θα πεινάσει.
Ουκρανία και Ρωσία ευθύνονται για το ένα τρίτο των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού και κριθαριού και για το 50% των εξαγωγών ηλιέλαιου, ενώ η Ρωσία είναι επίσης από τους κορυφαίους προμηθευτές λιπασμάτων. Αν η Ουκρανία παραμείνει εκτός αγοράς, ο πλανήτης θα κινδυνεύει με σημαντικές ελλείψεις προϊόντων τους επόμενους 10-12 μήνες. Νότια Ασία, Μέση Ανατολή και Αφρική είναι οι περιοχές που κινδυνεύουν περισσότερο από το κλείσιμο των λιμανιών της Ουκρανίας και το εμπάργκο στις ρωσικές εξαγωγές.
Υπάρχει καλό σενάριο; Η Eurasia Group δίνει μόνο 5% πιθανότητες στο σενάριο να έχουν αποτέλεσμα οι διπλωματικές προσπάθειες μέσα στους επόμενους τρεις μήνες και να τερματιστούν οι εχθροπραξίες, ενώ δίνει 70% πιθανότητες στο σενάριο να εξελιχθεί ο πόλεμος σε ένα παρατεταμένο αδιέξοδο.
Πιθανότητες 25% δίνει στο σενάριο κλιμάκωσης του πολέμου σε μία στρατηγική καμένης γης από πλευράς Μόσχας. Σε κάθε περίπτωση, εκτός από το σενάριο του 5%, τόσοι οι υποδομές όσο και η αγροτική παραγωγή της Ουκρανίας θα έχουν υποστούν τεράστιες ζημιές και παράλληλα δεν θα μπορούν να πραγματοποιηθούν εξαγωγές από τη Μαύρη Θάλασσα τουλάχιστον για το υπόλοιπο του 2022.
Στο Ντονμπάς και σε περιοχές της Νότιας Ουκρανίας θα συνεχιστούν κάτι σαν «παγωμένες συγκρούσεις», ενώ οι κυρώσεις θα παραμείνουν σε ισχύ. Η εξέλιξη αυτή θα έχει καταστροφικές συνέπειες για ολόκληρο τον κόσμο, σημειώνει η Eurasia Group. Η παραγωγική και εξαγωγική δυνατότητα της Ουκρανίας θα είναι εξαιρετικά περιορισμένες, ενώ οι κυρώσεις κατά του Κρεμλίνου και τα αντίποινα της Μόσχας θα συνεχίσουν να οδηγούν σε άνοδο τις τιμές της ενέργειας και των λιπασμάτων.
Σε αυτό το πλαίσιο:
-Πάνω από 280 εκατομμύρια άνθρωποι θα βρεθούν σε συνθήκες επισιτιστικής ανασφάλειας φέτος
-Θα αυξηθεί ο αριθμός των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν ακραία φτώχεια κατά 200 εκατομμύρια
-Οι άνθρωποι που βρίσκονται στο χείλος της λιμοκτονίας θα αυξηθούν κατά 7 εκατομμύρια.
Όπως είπε ο Μπίζλι, όταν ανέλαβε τη θέση του επικεφαλής του Προγράμματος, οι αρχές υπολόγιζαν ότι περίπου 80 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονταν κοντά στο όριο της πείνας. Ο αριθμός αυτός αυξήθηκε στα 135 εκατομμύρια πριν την πανδημία, στα 276 εκατομμύρια μετά την πανδημία και τώρα στα 325 εκατομμύρια.
Υπάρχουν μάλιστα 43 χώρες που βρίσκονται στο χείλος της καταστροφής και όπως ο ίδιος προειδοποίησε, αν οι ανεπτυγμένες χώρες δεν αναλάβουν άμεσα δράση, τότε τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα και οι χώρες αυτές θα χτυπηθούν από λιμό, αποσταθεροποίηση και μεγάλες μεταναστευτικές ροές.
