Της Ξανθής Γούναρη
Σε ένα νέο «success story» εξελίσσονται οι θεσμοθετημένες, πλην όμως ανύπαρκτες, αγορές παραγωγών (Farmers' Markets), καθώς η απαιτούμενη Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Αγροτικής Ανάπτυξης δε λέει να βγει και ας κοντεύουν δύο χρόνια από τη ψήφιση του σχετικού νόμου (ν. 4235/2014, ΦΕΚ Α' 32).
Την ώρα που ο πρωτογενής τομέας της χώρας μετράει απανωτά χτυπήματα από το τρίτο μνημόνιο, ακόμη και οι μικρές διέξοδοι, όπως η δυνατότητα των αγροτών να πουλάνε οι ίδιοι απευθείας στον καταναλωτή τα προϊόντα που παράγουν, προφανώς σε χαμηλότερες τιμές, κλείνουν η μία μετά την άλλη.
Συγκεκριμένα εκκρεμεί, άγνωστο γιατί, η Κ.Υ.Α. που προβλέπεται στο άρθρο 62 (παρ.5αα, 5ββ, 5γγ) του ν. 4235/2014 με την οποία καθορίζονται τα αρμόδια όργανα, τα δικαιολογητικά και η τηρούμενη διαδικασία για την έναρξη λειτουργίας, τη μετακίνηση και την κατάργηση των Αγορών Παραγωγών, τα ειδικά θέματα ως προς τους κανόνες λειτουργίας, τον έλεγχο τήρησης των κανόνων αυτών, την επιβολή διοικητικών κυρώσεων, τα αρμόδια όργανα ελέγχου κ.λπ.
Επίσης εκκρεμεί, όπως επισημαίνει ο Πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, Κώστας Αγοραστός, σε επιστολή του προς τον αρμόδιο υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Βαγγέλη Αποστόλου, η προβλεπόμενη από το άρθρο 62, παράγραφος 5β, απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης για τα είδη των προϊόντων οικοτεχνίας, τους όρους και τις προϋποθέσεις παραγωγής τους, απόφαση που είναι συναφής με την προηγούμενη Κ.Υ.Α. καθώς η διάθεσή τους προβλέπεται να γίνεται και στις αγορές παραγωγών.
Τι συμβαίνει με το Farmers Republic;
Την ίδια ώρα και η ιδιωτική πρωτοβουλία φαίνεται να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, αφού η Farmers Republic του 30χρονου Δημήτρη Κουτσολιούτσου, η πρώτη στεγασμένη αγορά πιστοποιημένων βιολογικών προϊόντων –νωπών και τυποποιημένων– στην Ελλάδα, η οποία διέθετε και ηλεκτρονικό κατάστημα για αποστολές σε Ελλάδα και εξωτερικό, μετά από 18 μήνες λειτουργίας, βρίσκεται εδώ και κάποιες εβδομάδες «σε αναβάθμιση» και «σύντομα θα είναι και πάλι κοντά μας», όπως μας πληροφορεί από την ιστοσελίδα της.
Η αιτία για την αναδίπλωση της «Δημοκρατίας των Αγροτών» φαίνεται ότι ήταν ο συνδυασμός της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας με τον αθέμιτο ανταγωνισμό από το παράνομο εμπόριο, υπαίθριο ή «αυτοοργανωμένο».
Υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 150 εκατ. ευρώ τα έσοδα που χάνει το κράτος από φόρους, ασφαλιστικές εισφορές, ΦΠΑ κ.ά. λόγω της μη θέσπισης νόμιμων βιολογικών αγορών, αλλά και της ανεξέλεγκτης δραστηριότητας των πλανόδιων πωλητών, που λειτουργούν πολλές φορές µε την ανοχή ή την κάλυψη ορισμένων δήμων.
Ας σημειωθεί ότι πριν περίπου ένα χρόνο το κατάστημα της Farmers Republic, η οποία είχε ενταχθεί στο δίκτυο της Endeavor, μεταφέρθηκε από τον Άγιο Στέφανο σε μεγαλύτερο στεγασμένο χώρο, στη Νέα Ερυθραία, διαθέτοντας περισσότερα από 2.000 βιολογικά και παραδοσιακά προϊόντα μικρών Ελλήνων παραγωγών στα ράφια του παντοπωλείου, φρέσκα βιολογικά νωπά προϊόντα, αλλά και ψάρια και βιολογικά κρέατα.
Η Farmers Republic αποτελεί την εξέλιξη του www.gineagrotis.gr που ιδρύθηκε το 2012 και αποτέλεσε την πρώτη online πλατφόρμα σύνδεσης των παραγωγών βιολογικών προϊόντων με τους καταναλωτές. Μέσω της συγκεκριμένης πλατφόρμας οι καταναλωτές «νοίκιαζαν» ένα κομμάτι γης από τον αγρότη και ζητούσαν τα προϊόντα που επιθυμούσαν από τον παραγωγό ώστε να έχουν τα δικά τους φρέσκα λαχανικά στο σπίτι κάθε εβδομάδα σε ανταγωνιστικές τιμές.
Τι είναι οι Αγορές Παραγωγών
Υπενθυμίζεται ότι με βάση το άρθρο 56 του νόμου 4235/2014 που ψηφίστηκε στις αρχές του 2014, στις Αγορές Παραγωγών - Farmers' markets, συμμετέχουν αποκλειστικά παραγωγοί αγροτικών προϊόντων, με σκοπό την απευθείας διάθεση στο καταναλωτικό κοινό των αγροτικών προϊόντων που παράγουν, νωπών ή/και μεταποιημένων από δικές τους πρώτες ύλες.
Οι παραγωγοί πρέπει να είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες που κάνουν δήλωση στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ) και να παράγουν τα αγροτικά προϊόντα τους στην Περιφερειακή Ενότητα, όπου λειτουργούν οι Αγορές Παραγωγών.
Με συμφωνία των Αγορών Παραγωγών μπορεί να δραστηριοποιούνται σε αυτές παραγωγοί από όμορες Περιφερειακές Ενότητες. Ειδικά, για τις Αγορές Παραγωγών που λειτουργούν στην Περιφέρεια Αττικής, με συμφωνία των Αγορών Παραγωγών μπορούν να συμμετέχουν σε αυτές παραγωγοί όμορων σε αυτήν Περιφερειακών Ενοτήτων των Περιφερειών Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου, παραγωγοί της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας, καθώς και παραγωγοί των Περιφερειακών Ενοτήτων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης.
Δικαίωμα συμμετοχής δεν έχουν οι κάτοχοι παραγωγικής άδειας λαϊκών αγορών.
Για την οργάνωση των Αγορών Παραγωγών, απαιτείται η σύσταση αυτοδιαχειριζόμενου φορέα από τους ίδιους τους παραγωγούς, ο ορισμός υπευθύνου για τη λειτουργία τους και η κατάρτιση εσωτερικού Κανονισμού λειτουργίας τους.
Οι Αγορές Παραγωγών λειτουργούν ημέρα Σάββατο, εκτός και αν τοπικές ιδιαιτερότητες επιβάλουν τη λειτουργία τους άλλη εργάσιμη ημέρα, είτε σε δημόσιο χώρο, με ευθύνη του οικείου Δήμου ή της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, είτε σε ιδιωτικό χώρο με ευθύνη των ίδιων των παραγωγών.
Η έναρξη λειτουργίας, η μετακίνηση ή η κατάργηση των Αγορών Παραγωγών, γίνεται με απόφαση του Περιφερειάρχη της οικείας Περιφέρειας, μετά από αίτημα του αυτοδιαχειριζόμενου φορέα της Αγοράς Παραγωγών και γνώμη του οικείου Δήμου και της Υπηρεσίας Τροχαίας.
