Έως και πενταπλασιασμό (από 1-1-2017) στις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων προβλέπει το κυβερνητικό σχέδιο για το νέο ασφαλιστικό. Έτσι, αδικούνται κατάφορα όσοι επαγγελματίες και μικρομεσαίοι επιχειρηματίες δηλώνουν με ειλικρίνεια τα εισοδήματά τους.
Όπως τονίζουν ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση, σε κάποιες περιπτώσεις η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, π.χ. σε ένα δικηγόρο, είναι περισσότερο από πενταπλάσια. Συγκεκριμένα, ένας δικηγόρος που δηλώνει εισόδημα 70.000 και πάνω, μέχρι τώρα πληρώνει ετησίως 4.500 ευρώ ενώ με τη νέα πρόταση το ποσό αυτό θα φτάσει περίπου στις 27.000 ευρώ.
Ειδικότερα προβλέπεται ότι από την 1/1/2017 οι ελεύθεροι επαγγελματίες καταβάλλουν, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση, μηνιαία εισφορά για τον κλάδο σύνταξης, ύψους 20% επί του μηνιαίου εισοδήματός τους, όπως αυτό καθορίζεται είτε με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την ασκούμενη δραστηριότητά τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, είτε με βάση την καθαρή αξία των παρεχόμενων μηνιαίως ή σε άλλη τακτική βάση, υπηρεσιών του τρέχοντος έτους για το οποίο εκδίδονται δελτία παροχής υπηρεσιών, τιμολόγια ή αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης.
Σε καμία περίπτωση η μηνιαία ασφαλιστική εισφορά που υποχρεούνται να καταβάλουν οι ασφαλισμένοι δεν δύναται να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί σε ποσοστό 20% επί του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, δηλαδή τα 117,20 ευρώ. Με την πρόβλεψη νέου ανώτατου ορίου (5.860 ευρώ) και εισφορά για σύνταξη 20% επί του φορολογητέου εισοδήματος, επαγγελματίες ή επιστήμονας με ετήσιο εισόδημα 60.000 ευρώ θα πρέπει να καταβάλει για την κύρια σύνταξη 14.064 ευρώ το χρόνο, αν έχει εισόδημα 40.000 ευρώ θα πληρώνει 8.000 ευρώ, αν έχει 20.000 ευρώ θα πληρώνει 4.000 ευρώ και αν έχει 15.000 ευρώ η ετήσια εισφορά του θα είναι 3.000 ευρώ.
Επίσης προβλέπεται και τριπλασιασμός των εισφορών για τους αγρότες. Από την 1/1/2017 οι αγρότες καταβάλλουν ασφαλιστική εισφορά στον κλάδο κύριας σύνταξης επί του εισοδήματός τους. Στην περίπτωση οικογενειακής αγροτικής εκμετάλλευσης στην οποία απασχολείται η σύζυγος και τα ενήλικα τέκνα ως φορολογητέο εισόδημα καθενός από αυτούς λαμβάνεται το κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα (468,8 ευρώ που αντιστοιχούν στο 80% του κατώτατου μισθού).
Η αύξηση της εισφοράς στο 20% (δηλαδή ο τριπλασιασμός) θα γίνει, ωστόσο, σταδιακά εντός τριετίας: Από 1.7.2015 έως 31.12.2016 το ύψος του ποσοστού υπολογισμού ασφαλίστρου κλάδου σύνταξης αυξάνεται κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώνεται σε ποσοστό 10% από 7% (+42,7%) επί των ασφαλιστικών κατηγοριών. Από 1.1.2017 το ποσό της ασφαλιστικής εισφοράς υπολογίζεται ως ποσοστό επί του φορολογητέου εισοδήματος, σε 14%, από 1.1.2018 αυξάνεται σε 17% και από 1.1.2019 διαμορφώνεται στο τελικό 20%.
Παράλληλα, μεγαλύτερες μειώσεις στις νέες συντάξεις (έως 30%) για όσους ασφαλισμένους καταβάλλουν για πολλά χρόνια εισφορές στο σύστημα, δημιουργώντας κίνητρο εισφοροδιαφυγής, προβλέπει το σχέδιο Κατρούγκαλου για το νέο ασφαλιστικό -το οποίο προκαλεί θύελλα αντιδράσεων.
Με το σχέδιο αυτό επιβραβεύονται με αναλογικά μεγαλύτερη σύνταξη (αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης) όσοι ασφαλίζονται λιγότερο! Έτσι επιδοκιμάζονται οι ασυνεπείς και τιμωρούνται όσοι με ασφαλιστική συνείδηση και συνέπεια κατέβαλαν τις εισφορές τους και τροφοδότησαν το σύστημα.
Οι νέοι κλιμακωτοί συντελεστές υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης πάνω στην οποία θα προστίθεται η εγγυημένη από το κράτος εθνική σύνταξη των 384 ευρώ, δίνουν αναλογικά, για τα ίδια χρόνια ασφάλισης, υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης σε όσους εμφανίζουν χαμηλές αποδοχές και εισοδήματα. Και, ταυτόχρονα, ένα ισχυρό κίνητρο εισφοροδιαφυγής και φοροδιαφυγής σε μια περίοδο που αναζητούνται έσοδα για τα ασφαλιστικά ταμεία και τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ειδικότερα με βάση το νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, οι συντάξεις που θα αποδίδονται στο εξής, θα είναι μειωμένες σε σχέση με τις σημερινές, αλλά και σε σχέση με εκείνες που θα δίνονταν με το νόμο 3863/2010. Για παράδειγμα, με το παλιό σύστημα, ένας μισθωτός με 35ετία με μισθό την τελευταία πενταετία γύρω στα 1.500 ευρώ, το ποσοστό αναπλήρωσης ήταν 70% και η αποδιδόμενη σύνταξη 1.040 ευρώ.
Με το νέο σύστημα, επειδή πλέον θα υπολογίζονται οι μισθοί όλου του εργάσιμου βίου και όχι της τελευταίας μόνο πενταετίας, ο συντάξιμος μισθός του εργαζόμενου θα είναι μόλις 1.026 ευρώ. Το ποσοστό αναπλήρωσης από το 70%, με βάση την κυβερνητική πρόταση θα είναι για τα 35 χρόνια ασφάλισης, μόλις 38,68%! Έτσι, το ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης θα είναι μόλις 396 ευρώ. Η προσθήκη σε αυτό το ποσό της «εθνικής» σύνταξης των 384 ευρώ οδηγεί σε τελικό ποσό σύνταξης στα 780 ευρώ! Δηλαδή, η σύνταξη που βγαίνει με το νέο σύστημα είναι μειωμένη κατά 25%! Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από τους 1.088.096 συνταξιούχους του ΙΚΑ οι 527.699 ήτοι το 48% έχει συνταξιοδοτηθεί με λιγότερες από 6.000 ημέρες απασχόλησης(λιγότερα από 20 χρόνια ασφάλισης) και από αυτούς οι 289.345 ήτοι το 26% του συνόλου με λιγότερες από 4.500 ημέρες απασχόλησης(λιγότερα από 15 χρόνια ασφάλισης).
Στο μεταξύ δεν απέκλεισε τη μείωση επικουρικών συντάξεων, που θεωρούνται υψηλές όπως αυτές των τραπεζοϋπαλλήλων ο πρόεδρος του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης, Θανάσης Καποτάς, μιλώντας στην εκπομπή «MEGA Σαββατοκύριακο». Ο κ. Καποτάς απέφυγε να προσδιορίσει από ποιο ποσό και πάνω θα υπάρξει περικοπή και πρόσθεσε ότι γίνεται προσπάθεια να αποφευχθεί κάτι τέτοιο. Παράλληλα τόνισε πως ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία ενοποίησης των επικουρικών ταμείων και διαβεβαίωσε ότι η καταβολή των επικουρικών θα γίνει κανονικά στις 29/1.«Αν υπάρξει μείωση επικουρικών το 2016 η άποψη η δική μου είναι να είναι στοχευμένη και να γίνει σε ασφαλισμένους που οι συντελεστές αναπλήρωσής τους δεν ήταν αυτοί που έπρεπε να ήταν όλα τα χρόνια τους ασφαλιστικού τους βίου», είπε χαρακτηριστικά.
