Ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν ήταν ο μόνος που άσκησε κριτική στην Ευρώπη για την καθυστερημένη αντίδρασή της όσον αφορά στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Είχε προηγηθεί μερικές ημέρες νωρίτερα και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι ενώ είναι δεδομένο ότι πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας οι διαπραγματεύσεις και οι συζητήσεις είναι πυκνές και έντονες.
Η ελληνική κυβέρνηση έκανε το βήμα και παρουσίασε το σχέδιό της για τη συγκράτηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας. Μάλιστα, μετά τις ανακοινώσεις της Παρασκευής, είναι πολλές οι ευρωπαϊκές χώρες που έρχονται σε επαφή με τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Περιβάλλοντος για να συλλέξουν στοιχεία και να διερευνήσουν το ενδεχόμενο εφαρμογής αντίστοιχου προγράμματος και για τους δικούς τους καταναλωτές. Το ζήτημα είναι το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις σε οικονομικό επίπεδο από την εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου.
Η κυβέρνηση, πρακτικά εξαντλεί τον όποιο διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο έχει αυτή τη στιγμή αλλά και την όποια υπεραπόδοση θα μπορούσε να δημιουργήσει στον φετινό προϋπολογισμό η καλύτερη του αναμενομένου πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού το 2021. Αυτό σημαίνει ότι αν η τιμή χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας (η οποία θα εξακολουθήσει να υπολογίζεται κανονικά και επί καθημερινής βάσεως στο χρηματιστήριο ενέργειας παρά τα πλαφόν) ξεφύγει πάνω από τα 240 ευρώ ανά μεγαβατώρα ή αν υπάρξει άλλη… αναποδιά που θα επηρεάσει τον κρατικό προϋπολογισμό, ο στόχος για συγκράτηση του πρωτογενούς ελλείμματος στο 2% θα πρέπει να εγκαταλειφθεί. Εκτός και αν αναλάβει… δράση η Ευρώπη έστω και καθυστερημένα. Τι θα μπορούσε να κάνει;
Το πιο ευνοϊκό σενάριο για την Ελλάδα αλλά και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι η επιβολή ανώτατου πλαφόν στο φυσικό αέριο. Αυτό θα σημαίνει λιγότερη τιμή χονδρικής ηλεκτρικού ρεύματος, μικρότερο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο της χώρας και λιγότεροι δημόσιοι πόροι για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε ολόκληρο το β’ εξάμηνο του 2022. Το δεύτερο κατά σειρά ευνοϊκό σενάριο είναι το να δημιουργηθεί ένας κουμπαράς χρηματοδότησης των χωρών ώστε να αντιμετωπίσουν το αυξημένο δημοσιονομικό κόστος για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Άλλωστε, η κρίση εξελίσσεται σε λερναία ύδρα. Την ημέρα που ανακοινώνεται πακέτο για την ηλεκτρική ενέργεια, καταγράφεται νέο ιστορικό ρεκόρ στην τιμή χονδρικής και λιανικής της αμόλυβδης. Το πώς θα δοθούν (αν θα δοθούν) αυτοί οι πόροι, έχει τη σημασία του. Οι επιδοτήσεις είναι σαφώς προτιμότερες καθώς συγκρατείται το έλλειμμα και ταυτόχρονα ενισχύεται η αγοραστική δύναμη των πολιτών.
Το δάνειο από την άλλη πλευρά, είναι ευνοϊκό με την έννοια ότι έχει χαμηλότερο κόστος σε σχέση με αυτό που μπορεί να εξασφαλίσει αυτή τη στιγμή η Ελλάδα από τις αγορές. Μην ξεχνάμε ότι ήδη, η απόδοση του 10ετούς έχει εκτοξευτεί πάνω από το 3,5% ενώ το πρόβλημα των υψηλών αποδόσεων των ομολόγων δεν είναι πλέον μόνο ελληνικό. Τα βλέμματα επομένως στρέφονται στη σύνοδο κορυφής. Θα παραταθεί η αδράνεια ή θα υπάρξει δράση;
