Ολοένα πιο κοντά στην υλοποίηση ενός στόχου, που πριν από λίγα χρόνια έμοιαζε όνειρο θερινής νυκτός, είναι η ελληνική οικονομία, παρά, μάλιστα, τις δεδομένες αδυναμίες της και το υψηλό χρέος της. Η δημοσιονομική σύνεση που εμφανίζει τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα και η οποία έχει γίνει αντικείμενο διθυραμβικών σχολίων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, έχει ως αποτέλεσμα τα ελληνικά ομόλογα να «πιάνουν» σε αποδόσεις τα υπόλοιπα της Ευρωζώνης. Η βελτίωση των δημοσιονομικών αντικατοπτρίζεται, όχι μόνο στις επιδόσεις των τελευταίων ετών, αλλά και στις προβλέψεις του προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2025.
Οι αγορές αναγνωρίζουν το γεγονός ότι η Ελλάδα πλέον είναι πρότυπο δημοσιονομικής διαχείρισης και γι’ αυτό το premium που ζητούν οι επενδυτές για να τη δανείσουν, σε σύγκριση με τη Γερμανία, συγκλίνει με των υπόλοιπων χωρών. Σήμερα, το υψηλότερο κόστος δανεισμού (απόδοση 10ετούς ομολόγου) είναι αυτό της Ιταλίας λίγο πάνω από το 3,50%, ακολουθεί η Σλοβακία με περίπου 3,30% και μετά η χώρα μας με 3,20%. Από κει και πέρα, υπάρχει ένα γκρουπ το οποίο αποτελείται από τα περισσότερα κράτη-μέλη με αποδόσεις από 2,8% έως και 3,1%. Ενδεικτικά, το κόστος δανεισμού της Ισπανίας διαμορφώνεται στο 3,012%, της Γαλλίας στο 3,024% και της Κροατίας στο 3,08%.
Χαμηλότερο είναι το κόστος χωρών όπως της Ιρλανδίας στο 2,60%, της Πορτογαλίας στο 2,77% και της Φινλανδίας στο 2,72% για να φτάσουμε στο 10ετές της Γερμανίας, του οποίου η απόδοση χθες έφτασε στο 2,25%.
Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται ξεκάθαρα ότι πλέον τα ελληνικά spreads κυμαίνονται πολύ κοντά στο χαμηλότερο επίπεδο από την κρίση χρέους.
Spread ελληνικού 10ετούς κρατικού ομολόγου έναντι γερμανικού
Από τη μία πλευρά, η ελληνική οικονομία εμφανίζει από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρωζώνη και αναμένει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, με αποτέλεσμα οι ελληνικοί τίτλοι να δέχονται στήριξη. Στον αντίποδα, το ελληνικό χρέος παραμένει το υψηλότερο στην Ευρώπη, ως ποσοστό του ΑΕΠ, την ώρα που το ελληνικό αξιόχρεο εμφανίζει τη χαμηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση κι έτσι τα spread αποκλιμακώνονται με αργό ρυθμό. Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να ανέλθει στο 2,3% το 2025 έναντι 1,4% στην Ευρωζώνη.
Το spread του ελληνικού 10ετούς, με το αντίστοιχο γερμανικό, διαμορφώνεται πλέον κοντά στις 93 μονάδες βάσης, με το ιταλικό spread στις 130 μ.β. και το ισπανικό στις 76 μ.β. Η μεγάλη έκπληξη είναι η Γαλλία, που βλέπει την απόδοση του 10ετούς ομολόγου της να εκτινάσσεται προς το 3% και το spread να αγγίζει τις 80 μ.β., ως αποτέλεσμα της σημαντικής επιδείνωσης της δημοσιονομικής της κατάστασης.
Το παράδειγμα της Γαλλίας είναι απολύτως ενδεικτικό του τι ακριβώς περιμένουν οι αγορές από τους κρατικούς προϋπολογισμούς και πως επηρεάζονται οι αποδόσεις των ομολόγων. Ενώ, λοιπόν, οι μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ οδήγησαν σε πτώση τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης, από τον Ιούνιο έως και σήμερα, η Γαλλία βλέπει το δικό της κόστος δανεισμού να αυξάνεται τελευταία. Και αυτό γιατί η λιτότητα που θα εφαρμόσει το 2025 η νέα κυβέρνηση του Μισέλ Μπαρνιέ δεν πείθει. Η Γαλλία χρειάζεται βαθιές τομές και μόνιμες μεταρρυθμίσεις για να γίνει ξανά ευνοϊκό το επενδυτικό κλίμα και τα μέτρα που περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός δεν θεωρούνται επαρκή. Είναι μέτρα λιτότητας που περιορίζουν τις αναπτυξιακές προοπτικές χωρίς να λύνουν το πρόβλημα με το έλλειμμα.
Η χώρα μας, αντιθέτως, βλέπει το κόστος δανεισμού να υποχωρεί κατά περίπου 12 μονάδες βάσης μέσα σε διάστημα ενός μήνα, καθώς οι προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού, για το 2025, κάνουν θετική εντύπωση στις αγορές, με αποτέλεσμα το ευνοϊκό κλίμα από τις μειώσεις της ΕΚΤ να μετουσιώνεται σε υποχώρηση των αποδόσεων. Σε ονομαστικούς όρους, το ελληνικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί περίπου κατά 10 δισ. ευρώ το 2025 και ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ να μειωθεί κατά 4,6 ποσοστιαίες μονάδες. Αναλυτές εκτιμούν πως αν δεν υπάρξει κάποια μεγάλη αναταραχή στις αγορές, το spread του ελληνικού 10ετούς θα υποχωρήσει περαιτέρω προς τις 83 μ.β. που βρέθηκε τον περασμένο Μάρτιο και είναι από τα χαμηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί.
Όσο βελτιώνεται η δημοσιονομική εικόνα της χώρας, τόσο θα αυξάνεται και η πιθανότητα μεγαλύτερων εισροών επενδυτικών κεφαλαίων, όχι μόνο στα ομόλογα αλλά και στο Χρηματιστήριο της Αθήνας. Βέβαια, για να επιστρέψει η επενδυτική εμπιστοσύνη στα προ κρίσης επίπεδα, θα πρέπει να γίνουν πολλά περισσότερα από μία καλύτερη – σε σύγκριση άλλες χώρες της Ευρωζώνης – δημοσιονομική διαχείριση. Σημείο-«κλειδί», για τα επόμενα χρόνια, θα είναι το μέγεθος και η ποιότητα της ανάπτυξης και φυσικά η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
