Ένα από τα χειρότερα σενάρια που εξετάζουν οι αναλυτές διεθνών οργανισμών και των μεγαλύτερων επενδυτικών τραπεζών, σε ό,τι αφορά την εξέλιξη του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, είναι η εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου σε ιστορικό υψηλό, έως και πάνω από το επίπεδο των 150 δολαρίων το βαρέλι. Είναι το σενάριο κατά το οποίο η κλιμάκωση του πολέμου με την εμπλοκή και άλλων χωρών, όπως για παράδειγμα του Ιράν, θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στις παγκόσμιες μεταφορές μαύρου χρυσού.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, αν οι επιπτώσεις της κλιμάκωσης του πολέμου είναι ανάλογες του αραβικού εμπάργκο πετρελαίου του 1973, η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου θα συρρικνωθεί κατά 6-8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, στέλνοντας τις τιμές από τα 140 έως τα 157 δολάρια. Η υψηλότερη τιμή που έχει καταγραφεί ποτέ ήταν τον Ιούλιο του 2008 στα 147,5 δολάρια.
Σε μία τόσο αρνητική εξέλιξη, οι αναλύσεις κάνουν λόγο για επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών διεθνώς, με τις επιπτώσεις να κυμαίνονται από την αναθέρμανση του πληθωρισμού έως τη συρρίκνωση του παγκόσμιου ΑΕΠ. Παρ’ όλα αυτά, οι οικονομικοί αναλυτές αποφεύγουν μέχρι στιγμής να δώσουν προβάδισμα στα σενάρια τρόμου, θεωρώντας πως οποιαδήποτε αναταραχή θα έχει μικρή διάρκεια καθώς είναι προς το συμφέρον όλων να μην προκληθεί μια νέα παγκόσμια γεωπολιτική κρίση.
Μία τέτοια ανάλυση δημοσιεύθηκε χθες από την Oxford Economics. Ο βρετανικός οίκος εκτιμά ότι ακόμη και στο ενδεχόμενο που οι τιμές του πετρελαίου φτάσουν στα 150 δολάρια, η ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας θα είναι ήπια, στην περίπτωση βέβαια που τα προβλήματα στην προμήθεια πετρελαίου επιλυθούν σχετικά σύντομα.
Η Oxford Economics έτρεξε δύο σενάρια κλιμάκωσης της έντασης στη Μέση Ανατολή. Το δυσμενές σενάριο υποθέτει ότι η διατάραξη στην παγκόσμια προμήθεια πετρελαίου θα είναι διπλάσια απ’ ότι στο βασικό σενάριο. Οι τιμές του πετρελαίου θα εκτιναχθούν στα 150 δολάρια το βαρέλι, οι μετοχές θα σημειώσουν πτώση 12% και οι κεντρικές τράπεζες θα αναγκαστούν να προχωρήσουν σε περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής εξαιτίας της αναθέρμανσης του πληθωρισμού. Όλα αυτά θα συμβούν στο α’ τρίμηνο του 2024.
Το βασικό σενάριο προβλέπει ότι η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς δεν θα οδηγήσει σε γενίκευση του πολέμου στην περιοχή, με αποτέλεσμα η άνοδος στις τιμές του πετρελαίου να είναι περιορισμένη.
Στο κακό σενάριο, λοιπόν, που στον πόλεμο θα εμπλακούν και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, η παγκόσμια ανάπτυξη θα υποστεί μεγάλη επιβράδυνση. Ωστόσο, ο ρυθμός επέκτασης θα είναι ελαφρώς χαμηλότερος από τον ρυθμό αύξησης του πληθυσμού, που είναι ο πιο διαδεδομένος ορισμός της παγκόσμιας ύφεσης, όπως σημειώνει η Oxford Economics. Αυτό σημαίνει ότι στην περίπτωση που το πετρέλαιο αγγίξει τα 150 δολάρια το βαρέλι, η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί το 2024 με ρυθμό της τάξης του 1,1%, όταν η πρόβλεψη στο βασικό σενάριο τοποθετεί την παγκόσμια ανάπτυξη στο 1,9%.
Όπως τονίζει ο οίκος, η πρόβλεψη για το δυσμενές σενάριο ταυτίζεται με την αντίληψη που κυριαρχεί διεθνώς στον επιχειρηματικό και επενδυτικό κόσμο. Παρά τις έντονες ανησυχίες για τα όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή, οι επιχειρήσεις δίνουν λίγες πιθανότητες σε μία σοβαρή οικονομική κρίση μέσα στον επόμενο χρόνο, ενώ η ήπια αντίδραση των αγορών υποδηλώνει ότι και οι επενδυτές συμφωνούν.
Οι αναλυτές του πρακτορείου Bloomberg είχαν τον Οκτώβριο προβλέψει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα διαμορφωθεί στο 1,7% το 2024 αν το πετρέλαιο ανέλθει έως τα 150 δολάρια το βαρέλι. Αν δεν γενικευτεί ο πόλεμος, τότε οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών αναφέρουν ότι οι τιμές του Brent θα διαμορφωθούν κατά μέσο όρο στα 84,80 δολάρια φέτος και στα 86,62 δολάρια το 2024.
Αξίζει να σημειωθεί ότι χθες η τιμή του Brent ενισχύθηκε σε ποσοστό άνω του 1% στα 86 δολάρια, όταν την ημέρα πριν την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς βρισκόταν στα 84,58 δολάρια. Στο διάστημα που μεσολάβησε, η υψηλότερη τιμή που έχει φτάσει το Brent είναι τα 92,38 δολάρια στις 19 Οκτωβρίου. Στα μέσα Οκτωβρίου, οι αναλυτές της BCA Research τοποθετούσαν στο 45% την πιθανότητα εμπλοκής στον πόλεμο της Χεζμπολάχ ή και άλλων οργανώσεων από τον Λίβανο και τη Συρία.
