Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Καταστροφικές συνέπειες για τα νοικοκυριά αλλά και για τον προϋπολογισμό είχε η υπερφορολόγηση των εισοδημάτων που ξεκίνησε το προηγούμενο έτος και θέτει πλέον εν αμφιβόλω την επίτευξη των στόχων για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018, πριν ακόμα ξεκινήσει η τρίτη αξιολόγηση.
Τα στατιστικά στοιχεία είναι αποκαλυπτικά και δείχνουν ότι το τσουνάμι φόρων που ξεκίνησε από το 2015 οδήγησε στην αύξηση της φοροδιαφυγής με αποτέλεσμα αφενός να μην εισέλθουν στα ταμεία του δημοσίου τα υπολογιζόμενα ποσά αφετέρου να εκφράζονται ανησυχίες για τρύπα στον ΕΦΚΑ την διετία 2017-2018 ύψους 2 δισ. ευρώ.
Μάλιστα, ο υψηλός αυτό στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018 έχει υπολογιστεί χωρίς επιπλέον μέτρα, (παρά μόνο την επιβολή φόρου στις διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία και τη μείωση κατά 50 εκατ. ευρώ του επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης) γεγονός που καθιστά την επίτευξη του στόχου ακόμα δυσκολότερη. Και αυτό καθώς η φοροδιαφυγή και η εισφοροδιαφυγή, όπως εκτιμούν πλέον στελέχη της αγοράς, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα.
Ήδη στο πρώτο επτάμηνο του έτους καταγράφεται υστέρηση στα έσοδα ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ.
Με τα δεδομένα αυτά θεωρείται εξαιρετικά πιθανόν να ζητηθούν από τους πιστωτές της χώρας, κυρίως από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επιπλέον διασφαλίσεις για την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος, και δυστυχώς οι διασφαλίσεις αυτές μεταφράζονται σε νέα μέτρα για όλους τους φορολογούμενους.
Δεν αποκλείεται να δούμε ορισμένα μέτρα που έχουν ψηφισθεί για να εφαρμοσθούν τα έτη 2019 κι 2020 (όπως η μείωση του αφορολόγητου ορίου αλλά και των συντάξεων) να έρθουν στις αρχές ή τα μέσα του επόμενου έτους. Άλλωστε και το 2016 το αφορολόγητο όριο μειώθηκε μεσούσης της χρονιά.
Η πολιτική εξόντωσης των επαγγελματιών με μεσαία και υψηλά εισοδήματα όπως φαίνεται γύρισε μπούμερανγκ στην κυβέρνηση. Η απάντηση τους ήταν να δηλώσουν λιγότερα στην εφορία με θεμιτό ή αθέμιτο τρόπο. Με τις διαδικασίες που ακολούθησαν κατάφεραν αφενός να μην πληρώσουν περισσότερα από ότι τα προηγούμενα χρόνια αφετέρου να περιορίσουν δραστικά τις υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές.
Και δεν είναι μόνο οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Τα μειωμένα εισοδήματα εμφανίζονται στο φάσμα σχεδόν όλης της οικονομικής δραστηριότητας. Ακόμα και στην υπεράνω υποψίας κατηγορία των μισθωτών και συνταξιούχων. Τα εισοδήματα τους συρρικνώθηκαν κατά 1,5% ή διαφορετικά κατά 864 εκατ. ευρώ. Και περιορίσθηκαν εξαιτίας της υπερφορολόγησης. Μειωμένα ήταν για μία ακόμη χρονιά και τα εισοδήματα από την εκμίσθωση ακινήτων. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια η κατηγορία αυτή φορολογούμενων έχει δει τα εισοδήματα (από το 2010) της να μειώνοντας κατά 2,91 δισ. ευρώ, όταν η φορολογία στα ακίνητα έχει αυξηθεί κατά 625%.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων:
1. Το συνολικό ποσό εισοδήματος που δήλωσαν το 2016 οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι ανήλθε σε 57,9 δισ. ευρώ, έναντι 58,75 δισ. ευρώ το 2015, δηλαδή μειώθηκε κατά 1,5% ή κατά 864 εκατ. ευρώ.
2. Οι ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων δήλωσαν συνολικά για το 2016 ποσό εισοδήματος 5,962 δισ. ευρώ προερχόμενο από ενοίκια, ενώ πέρυσι είχαν δηλώσει 6,083 δισ. ευρώ από την ίδια πηγή. Το εισόδημά τους μειώθηκε δηλαδή κατά 121 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, το 2010 το δηλoύμενο εισόδημα από ακίνητα ανέρχονταν στα 8,87 δισ. ευρώ.
3. Το συνολικό δηλωθέν εισόδημα των ελευθέρων επαγγελματιών μειώθηκε το 2016 κατά 20% σε σύγκριση με το 2015. Η εν λόγω κατηγορία φορολογούμενων δήλωσαν για το 2016 (στις φορολογικές δηλώσεις του 2017) συνολικό ποσό εισοδημάτων ύψους 3,8 δισ. ευρώ, έναντι 4,7 δισ. ευρώ για το 2015 (στις φορολογικές δηλώσεις του 2016).
Φωτογραφία αρχείου SOOC
