Βελτίωση κατά 3,8 δισ. ευρώ παρουσίασε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατά τη διάρκεια του 2015 και περίπου ισοσκελίστηκε.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών, το οποίο κατέγραψε έλλειμμα 235 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 4 δισ. ευρώ το 2014. Συνολικά, η αξία των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε μείωση κατά 8,8%, αλλά η αξία των εισαγωγών μειώθηκε με ταχύτερο ρυθμό, κατά 14,3%.
Το Δεκέμβριο του 2015, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 0,8 δισ. ευρώ, μικρότερο κατά 1,1 δισ. ευρώ εκείνου του Δεκεμβρίου του 2014. Η βελτίωση αυτή οφείλεται στη βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών, καθώς και των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων, η οποία αντιστάθμισε τον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών συρρικνώθηκε κατά 545 εκατ. ευρώ σε σχέση με εκείνο του Δεκεμβρίου του 2014, καθώς σημειώθηκε μείωση των ελλειμμάτων όλων των επιμέρους ισοζυγίων. Ειδικότερα, παρατηρήθηκε άνοδος των εξαγωγών αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 4,2%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 174 εκατ. ευρώ, λόγω της πτώσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως θαλάσσιων). Οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες παρουσίασαν άνοδο κατά 12,2% με ρυθμό πολύ μεγαλύτερο εκείνου που παρατηρήθηκε το Δεκέμβριο του 2014 (2,2%), με αποτέλεσμα τη βελτίωση του ταξιδιωτικού ισοζυγίου, παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των αφίξεων μη κατοίκων ταξιδιωτών παρουσίασε μείωση κατά 9,3%. Επίσης, παρουσίασε βελτίωση και το ισοζύγιο λοιπών υπηρεσιών.
Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω εξελίξεων, η αξία των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών σημείωσε πτώση κατά 13,8%, αλλά η αξία των εισαγωγών μειώθηκε περισσότερο (16,8%), έτσι ώστε το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών να περιοριστεί κατά 371 εκατ. ευρώ.
Το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε πλεόνασμα 323 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος τον ίδιο μήνα του 2014 (βελτίωση κατά 365 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω της ανόδου του πλεονάσματος των λοιπών πρωτογενών εισοδημάτων – τα οποία περιλαμβάνουν φόρους και επιδοτήσεις επί των προϊόντων και της παραγωγής – καθώς επίσης και της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους και μερίσματα. Παράλληλα, και το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων εμφάνισε μικρό πλεόνασμα έναντι ελλείμματος το Δεκέμβριο του 2014.
2015
Το 2015 το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών παρουσίασε σημαντική πτώση κατά 5,0 δισ. ευρώ, λόγω της βελτίωσης όλων των επιμέρους ισοζυγίων. Ειδικότερα, το ισοζύγιο καυσίμων παρουσίασε σημαντική βελτίωση λόγω της μείωσης των τιμών του πετρελαίου στη διεθνή αγορά. Επίσης, σημαντική ήταν και η μείωση των συναλλαγών που αφορούν αγοραπωλησίες πλοίων, οφειλόμενη σε μεγάλο βαθμό στη διεξαγωγή των σχετικών συναλλαγών εκτός του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, λόγω των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Τέλος, σημειώνεται ότι οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία παρουσίασαν άνοδο κατά 4,6%, ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 1,5%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε, το 2015, καθώς παρατηρήθηκε μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές, οφειλόμενη επίσης κατά μεγάλο βαθμό στους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Η εξέλιξη αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από την άνοδο των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές και λοιπές υπηρεσίες. Οι συνολικές αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών το 2015 αυξήθηκαν κατά 7,1% και οι αντίστοιχες εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 6%.
Το 2015, το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε πλεόνασμα ύψους 739 εκατ. ευρώ, κατά 166 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο εκείνου του 2014, λόγω μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, καθώς επίσης για αμοιβές και μισθούς. Η βελτίωση αυτή σχεδόν αντιστάθμισε την επιδείνωση του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων.
Ισοζύγιο Κεφαλαίων
Το Δεκέμβριο του 2015, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε πλεόνασμα 137 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 109 εκατ. ευρώ σε σχέση με εκείνο του Δεκεμβρίου του 2014, κυρίως λόγω του περιορισμού των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση. Το 2015, το ισοζύγιο κεφαλαίων εμφάνισε πλεόνασμα 2 δισ. ευρώ, κατά 522 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο του 2014.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Το Δεκέμβριο του 2015, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε έλλειμμα 643 εκατ. ευρώ, μικρότερο κατά 980 εκατ. ευρώ από εκείνο του ίδιου μήνα του 2014. Το 2015 σημειώθηκε πλεόνασμα 2 δισ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 1,3 δισ. ευρώ το 2014.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Δεκέμβριο του 2015, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων σημειώθηκε καθαρή αύξηση κατά 154 εκατ. ευρώ των υποχρεώσεων των κατοίκων στο εξωτερικό, οι οποίες αντιπροσωπεύουν άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα. Η σημαντικότερη συναλλαγή ήταν η εισροή 350 εκατ. ευρώ από την εταιρία Fairfax Financial Holdings Limited (Καναδάς) για τη συμμετοχή της στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Eurobank.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, σημειώθηκε καθαρή αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατά 5,4 δισ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην άνοδο κατά 6 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων. Η αύξηση αυτή αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τις τοποθετήσεις των ελληνικών τραπεζών σε ομόλογα του ESM, τα οποία απέκτησαν στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησής τους. Στην πλευρά των υποχρεώσεων σημειώθηκε καθαρή αύξηση κατά 1,0 δισ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως σε άνοδο των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων και αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τις τοποθετήσεις ξένων επενδυτών σε τραπεζικές μετοχές, στο πλαίσιο της πρόσφατης ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή μείωση των απαιτήσεων κατά 2,4 δισ. ευρώ είναι στο μεγαλύτερο μέρος της αποτέλεσμα της μείωσης των καταθέσεων και repos κατοίκων στο εξωτερικό. Η καθαρή αύξηση των υποχρεώσεων κατά 2,6 δισ. ευρώ αντανακλά κυρίως την καθαρή αύξηση κατά 5,3 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (περιλαμβάνεται νέο δάνειο 6,4 δισ. ευρώ του Ελληνικού Δημοσίου από τον ESM).
Το 2015, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων από άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό σημείωσαν αύξηση κατά 345 εκατ. ευρώ, ενώ οι αντίστοιχες υποχρεώσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, σημείωσαν μείωση κατά 258 εκατ. ευρώ.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η καθαρή αύξηση κατά 7 δισ. ευρώ των απαιτήσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην άνοδο κατά 6,4 δισ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων. Επίσης, οι καθαρές υποχρεώσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού μειώθηκαν κατά 1,4 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, η οποία αντισταθμίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την άνοδο των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (2). Επιπλέον, όσον αφορά τις απαιτήσεις, σημειώθηκε καθαρή αύξηση κατά 1,3 δισ. ευρώ των καταθέσεων και repos κατοίκων στο εξωτερικό. Στην πλευρά των υποχρεώσεων, σημειώθηκε καθαρή αύξηση κατά 5,3 δισ. ευρώ των καταθέσεων και repos μη κατοίκων στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και αύξηση των δανειακών υποχρεώσεων κατοίκων κατά 3,1 δισ. ευρώ.
Στο τέλος του 2015, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 5,5 δισ. ευρώ, έναντι 5,1 δισ. ευρώ στο τέλος του 2014.
