Παρά τις εξαγγελίες της ΕΕ και τα μέτρα που ανακοίνωσε, οι τιμές στο ΦΑ αλλά και στην χονδρική του ρεύματος, όχι μόνο δεν υποχώρησαν, αλλά ανέβηκαν. Γιατί η αγορά αγνοεί επιδεικτικά την προσπάθεια της Ευρώπης; Γιατί οι μεγάλοι παίκτες, δηλαδή Ρωσία και Κατάρ, διεκδικούν μακροπρόθεσμες συμφωνίες φυσικού αερίου, και κανείς δεν ξέρει σε τι τιμές αυτές θα κλείσουν, τι ποσότητες θα αφορούν, από ποιους αγωγούς θα περάσουν (Nord Stream2 ή από αλλού). Το είπε ξεκάθαρα χθες ο Πούτιν, το είχε πριν από μια εβδομάδα και ο υπουργός Ενέργειας του αραβικού κράτους, του κορυφαίου παραγωγού και εξαγωγέα LNG στον πλανήτη.
Τα παραπάνω συμβαίνουν την ίδια στιγμή που τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Ελλάδα διεξάγεται ένα «debate» ως προς τη συγκράτηση των τιμών, όπου συγκρούονται δύο σχολές σκέψεις. Όσοι τάσσονται υπέρ της ακόμη πιο γρήγορης πράσινης μετάβασης και της επίσπευσης του πλαισίου δημιουργίας μονάδων αποθήκευσης, άποψη που υποστηρίζει ένθερμα η Κομισιόν. Και όσοι ζητούν να μπει φρένο στην διαδρομή της απανθρακοποίησης και χαρακτηρίζουν πρόωρη την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων, μέτωπο στο οποίο συντάσσεται η βιομηχανία και μεγάλοι ηλεκτροπαραγωγοί. Όλοι συμφωνούν ως προς το τελικό προορισμό, ωστόσο διαφωνούν ως προς τον τρόπο που θα φτάσουμε εκεί. Οι οπαδοί της άποψης ότι τρέχουμε πιο γρήγορα απ' ότι μπορούμε, θέλουν μέτρα για να αποσυμπιεστεί το κόστος, στήριξη στη παραγωγή φυσικού αερίου εφόσον είναι το καύσιμο- «γέφυρα» και γενικότερα χαμηλότερες ταχύτητες.
Όσο για τους «πράσινους», υποστηρίζουν πως όταν τα 2/3 της ενέργειας είναι εισαγόμενα, ο όρος ενεργειακή εξάρτηση είναι μάλλον ήπιος και πιο ειλικρινές θα είναι να μιλάμε για υποτέλεια. Ότι έτσι κι αλλιώς τα επόμενα χρόνια το κόστος λόγω CO2 θα είναι υψηλό, και ότι ο τρόπος για να μην υπονομεύσει η ενεργειακή ακρίβεια το εγχείρημα, είναι να χρησιμοποιήσει η Ευρώπη, μέσω ενός πανευρωπαϊκού ταμείου, τα έσοδα από τις δημοπρασίες ρύπων, προκειμένου να τα επιστρέφει ως επιδοτήσεις στον καταναλωτή.
Τα παραπάνω συμβαίνουν σε μια στιγμή όπου οι τιμές στις ενεργειακές αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού παραμένουν υψηλές, παρά τις χθεσινές ανακοινώσεις της Επιτρόπου Ενέργειας Κάντρι Σίμπσον ως προς τις κατευθυντήριες γραμμές της Κομισιόν κατά της ακρίβειας. Οι αγορές δεν «άκουσαν» τις ανακοινώσεις, με τα προθεσμιακά συμβόλαια αερίου για το Νοέμβριο να κλείνουν στα 94,4 ευρώ (+6%), και ενώ οι σημερινές τιμές ρεύματος στην χονδρεμπορική αγορά της Ελλάδας να διατηρούνται σε πάνω από 210 ευρώ η μεγαβατώρα.
Τι στάση κρατούν οι αγορές ; Στάση αναμονής. Ξέρουν ότι έρχονται πονηρές ημέρες, οπότε περιμένουν. «Αν μας ζητήσουν να αυξήσουμε τις προμήθειες φυσικού αερίου, θα το κάνουμε», είπε χθες ο Πρόεδρος Πούτιν, προσθέτοντας ωστόσο ότι η Gazprom θέλει μακροπρόθεσμα συμβόλαια με τους Ευρωπαίους. Αρα νέες συμφωνίες, με άγνωστους όρους. Πριν από μια εβδομάδα, ανάλογα τα είπε και ο υπουργός Ενέργειας του μεγαλύτερου εξαγωγέα LNG στον πλανήτη. «Το Κατάρ σκοπεύει να αξιοποιήσει την παραγωγή LNG σε 127 εκατ. τόνους ετησίως έως το 2027 ωστόσο έχει δηλώσει ότι θα συνάψει κυρίως μακροπρόθεσμα συμβόλαια, καθώς αυξάνει τη παραγωγή του», ανέφερε ο Saad Al-Kaabi.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη ; Ότι σκοπεύει να κλείσει από τώρα όλα του τα μακροχρόνια συμβόλαιά του σε LNG μέχρι και το 2027. Ιδού γιατί δεν υποχωρούν οι τιμές στο φυσικό αέριο. Η αγορά έχει καταλάβει το μεγάλο παιχνίδι που παίζεται, δηλαδή αυτό της τροφοδοσίας της Ευρώπης από Ρωσία και Κατάρ για τα πολλά επόμενα χρόνια, σπάζοντας τη μέχρι σήμερα τακτική της, να εκμεταλλεύεται τις συγκυρίες και να αγοράζει από τη σποτ αγορά. Είναι η μεγάλη κουβέντα που θα γίνει το επόμενο τρίμηνο. Επομένως η επενδυτική κοινότητα θα περιμένει πρώτα να δουν που θα καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις για τους όρους των νέων συμβάσεων (τιμές, ποσότητες, αγωγοί). Έως ότου να κλείσουν οι συζητήσεις αυτές, οι τιμές στο φυσικό αέριο εκτιμάται ότι θα διατηρούνται ψηλά, σε ένα range μεταξύ 80-120 ευρώ.
