Ο υπουργός επισκέφτηκε την Παρασκευή αιφνιδιαστικά μια δημόσια υπηρεσία στη ζώνη ευθύνης του και διαπίστωσε πως από τους 35 εργαζόμενους απουσίαζαν οι 14.
Σιγά τα ωά, θα πει ο πολίτης που γνωρίζει πώς λειτουργεί το Ελληνικό Δημόσιο. Την Παρασκευή πριν τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος η είδηση δεν βρίσκεται στους 14 που απουσίαζαν, αλλά στους 21 που βρίσκονταν στις θέσεις τους.
Τελικά η είδηση δεν βρίσκεται σε αυτά που κατέγραψε η επίσκεψη του υπουργού, αλλά στο ίδιο το γεγονός της αιφνιδιαστικής επίσκεψης, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είχε σαφώς τον χαρακτήρα της επιθεώρησης.
Μέχρι σήμερα, σχεδόν όλες οι επισκέψεις υπουργών σε οργανισμούς και υπηρεσίες που επόπτευαν είχαν έναν πανηγυρικό χαρακτήρα. Είχαν ειδοποιηθεί τα κανάλια, οι προϊστάμενοι της υπηρεσίας και όλα ήταν στην εντέλεια, εν αναμονή της άφιξης του υπουργού.
Έλαμπαν τα πάντα, ακόμα και οι εργαζόμενοι δημόσιοι υπάλληλοι, που ήταν άπαντες παρόντες. Η όλη διαδικασία θύμιζε τις επιθεωρήσεις των ανώτατων αξιωματικών στα στρατόπεδα. Μέχρι και οι πέτρες βάφονταν λευκές.
Η αιφνιδιαστική επίσκεψη του Κωστή Χατζηδάκη ελπίζω να σηματοδοτήσει μιαν άλλου είδους σχέση του υπουργού με τους υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου και τους εργαζόμενους. Μια σχέση με κύριο χαρακτηριστικό τον έλεγχο.
Θα μου πει ο υποψιασμένος αναγνώστης: «Και τι θα αλλάξει; Το πολύ–πολύ να γίνει ΕΔΕ για τους απόντες, όλοι θα βρεθούν πως απουσιάζουν νομίμως, και ούτε γάτα ούτε ζημιά. Θα υπάρξουν κυρώσεις για τους αμελείς δημοσίους υπαλλήλους;».
Ο αντίλογος σε αυτά τα δικαιολογημένα επιχειρήματα είναι πως αν οι δημόσιες υπηρεσίες και οι κρατικοί οργανισμοί γνωρίζουν πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να δεχθούν τον αιφνιδιαστικό έλεγχο του προϊσταμένου υπουργού, τότε σε επίπεδο τουλάχιστον συμπεριφοράς και παρουσίας η κατάσταση θα παρουσιάσει σημάδια βελτίωσης.
Άλλωστε, το νόημα των ελέγχων, που είναι μια μορφή αξιολόγησης, δεν είναι να τιμωρήσει, αλλά να βοηθήσει στη βελτίωση της σχέσης της δημόσιας υπηρεσίας με τον πολίτη. Γιατί, σε τελικά ανάλυση, αυτό είναι το ζητούμενο.
Πάντως κακά τα ψέματα. Η εικόνα του Δημοσίου θα βελτιωθεί με τη σταδιακή συνταξιοδότηση της γενιάς των δημοσίων υπαλλήλων που προσλήφθηκαν στη δεκαετία του '80. Διαπαιδαγωγήθηκαν με μια συγκεκριμένη νοοτροπία και όσοι ξέφυγαν από αυτήν οφειλόταν στην προσωπικότητα τους. Γι' αυτό και οι ευσυνείδητοι και κυρίως οι αποτελεσματικοί δημόσιοι υπάλληλοι ήταν μικρές νησίδες μέσα στις υπηρεσίες τους. Το ζητούμενο είναι πλέον στα νέα παιδιά που προσλαμβάνονται, φιλικά προς την ψηφιακή εποχή, να περάσει η νοοτροπία της αποτελεσματικής διοίκησης.
Κατά γενική ομολογία, ο δημοσιοϋπαλληλικός κλάδος ήταν αυτός που υπέστη τις μικρότερες απώλειες εισοδήματος κατά τη μνημονιακή περίοδο, ενώ κατά το διάστημα της πανδημίας δεν γνώρισε ουδεμία περικοπή στις αποδοχές του. Εν αντιθέσει με τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, που πέραν όλων των άλλων ζούσαν και με το φάσμα της απόλυσης.
Θέλω να πιστεύω πως ο Κωστής Χατζηδάκης εγκαινίασε την Παρασκευή μια άλλου τύπου σχέση υπουργού με τις δημόσιες υπηρεσίες και πως αυτή την ενέργεια της αιφνιδιαστικής επίσκεψης θα την ακολουθήσουν και άλλοι συνάδελφοι του.
Τουλάχιστον έτσι θα υπάρχει η αίσθηση του ελέγχου και της λογοδοσίας. Ίδωμεν.
Υ.Γ. Ενδεχομένως και άλλοι υπουργοί να είχαν προβεί σε αιφνιδιαστικές επιθεωρήσεις, αλλά δεν το γνωστοποίησαν. Αν συνέβη αυτό, έκαναν λάθος. Σημασία σε αυτές τις ενέργειες έχει το κλίμα που δημιουργούν στην κοινή γνώμη.
