Του Γιάννη Κ. Τρουπή
Πολλά γράφτηκαν και ακόμα περισσότερα ειπώθηκαν για την σημασία της υπογραφής του EastMed στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Τα οφέλη πολλά και μάλιστα σε διάφορα επίπεδα. Φαίνεται όμως ότι η συγκεκριμένη κίνηση δεν αποτελεί το τέρμα αλλά την αφετηρία ενός πλέγματος διπλωματικών και οικονομικών επιλογών της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Κοινός στόχος των χωρών που συνυπογράφουν τη διακρατική συμφωνία για τον EastMed, είναι να μετατραπεί η Νοτιοανατολική Μεσόγειος σε μία ζώνη συνεργασίας -πρωτίστως οικονομικής- με πρώτους ωφελημένους τους πολίτες.
Προς επίρρωσιν μάλιστα του συγκεκριμένου συμπεράσματος συνομιλητής του κ. Μητσοτάκη επισημαίνει το γεγονός ότι στο Κάιρο στις 15-16 Ιανουαρίου θα διεξαχθεί το EastMed Gas Forum.
Πρόκειται για το φόρουμ για το φυσικό αέριο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, που τείνει να μετατραπεί σε οργανισμό συνεργασίας σε μόνιμη βάση. Σε αυτό συμμετέχουν, εκτός από την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Ιορδανία και η Παλαιστινιακή Αρχή. Συμμετέχουν δηλαδή κράτη τα οποία είχαν και εξακολουθούν να έχουν διαφορές μεταξύ τους, στέλνοντας όμως το μήνυμα ότι η πρόοδος πρέπει να υπερβεί τις διαφορές.
Η όλη διαδικασία υπογραφής διαθέτει μία ακόμα εξαιρετικά σημαντικό παράμετρο, η οποία μπορεί να αποβεί και καθοριστική. Πραγματοποιήθηκε μερικά 24ωρα πριν από την συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Οι ΗΠΑ έχουν κάθε λόγο να στηρίξουν τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας της Ευρώπης, η οποία σήμερα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές ρωσικού αερίου. Οι πρόσφατες ενέργειες της Ουάσιγκτον για δυνητική επιβολή κυρώσεων σχετικά με τους υπό κατασκευή αγωγούς Nord Stream 2 και TurkStream καταδεικνύουν την στάση των ΗΠΑ όσον αφορά στην κυριαρχία του ρωσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά.
Μόνο τυχαίο άλλωστε δεν είναι το γεγονός ότι ο αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Φράνσις Φάνον έλαβε μέρος στην τριμερή συνάντηση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ για ενεργειακά θέματα που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Αυγούστου στην Αθήνα.
Είναι προφανές πάντως ότι η Άγκυρα δεν πρόκειται να κάτσει με σταυρωμένα τα χέρια. Ήδη έχει διατυπώσει δημοσίως την άποψη ότι ο EastMed δεν μπορεί να υλοποιηθεί ι γιατί περνάει μέσα από τα δικά της «χωράφια». Πρόκειται για έναν ισχυρισμό που με βάση το Διεθνές Δίκαιο και ειδικότερα το Δίκαιο της Θάλασσας δεν ισχύει. Δεν υπάρχει περίπτωση να μπλοκάρει ένα κράτος τη βούληση άλλων κρατών, που βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο.
Αντίθετα, χώρες οι οποίες βλέπουν να θίγεται το Διεθνές Δίκαιο από τουρκικές προκλητικές ενέργειες, μπορούν να κινήσουν οποιαδήποτε διπλωματική ομπρέλα προστασίας.
