Έπειτα από εννιά ώρες σκληρών διαπραγματεύσεων, Ελλάδα και Κύπρος κατόρθωσαν να περάσουν τα μηνύματα που επιθυμούσαν προς την Τουρκία, καθώς στο κείμενο συμπερασμάτων «καταδικάζονται σθεναρά» οι τουρκικές γεωτρήσεις, ενώ εάν η Αγκυρα επανέλθει σε παραβατικές συμπεριφορές, προβλέπεται «χρήση όλων των απαραίτητων εργαλείων», τα οποία αφορούν κυρώσεις.
«Είναι σαφές πως για πρώτη φορά η συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου βρέθηκε στο επίκεντρο μιας μαραθώνιας συνεδρίασης της Συνόδου Κορυφής και δεν αποτέλεσε απλά ως ένα μέρος της υπό συζήτηση ατζέντας», τόνισαν κυβερνητικές πηγές, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι «όπως έχει τονίσει πολλές φορές ο πρωθυπουργός, ο διάλογος με την Τουρκία είναι ανοιχτός αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι να μην υπάρχουν παράνομες ενέργειες εκ μέρους της. Και αυτό επιβεβαιώθηκε απόψε».
Στην τρίτη κατά σειράν εκδοχή του προσχεδίου που υιοθετήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση «καλεί την Τουρκία να ξεκινήσει διάλογο με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου» ενώ αναφέρεται ότι «σε περίπτωση ανανεωμένων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων σύμφωνα με το άρθρο 29 της ΣΕΕ και το άρθρο 215 ΣΛΕΕ, προκειμένου για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της».
Η συγκεκριμένη διατύπωση παραπέμπει σε κυρώσεις οι οποίες περιγράφονται στα επικαλούμενα άρθρα των Ευρωπαϊκών Συνθηκών.
Στα σημεία, εξάλλου, που αφαιρέθηκαν στην τρίτη εκδοχή του προσχεδίου περιλαμβανόταν ακόμη και η αναφορά ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί η κατανομή των πόρων υδρογονανθράκων στην Κύπρο, τη στιγμή που στον πυρήνα της τουρκικής επιχειρηματολογίας βρίσκεται η απαίτηση οι Τουρκοκύπριοι να λάβουν δίκαιο μερίδιο από τυχόν ευρήματα γύρω από το διχοτομημένο νησί. Σε κάθε περίπτωση, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει αποφάσεις, ανάλογα με την περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του του Δεκεμβρίου» υποστηρίζει το προσχέδιο.
Η Ευρωπαϊκή Σύνοδος συνεχίζεται το πρωί της Παρασκευής και, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος θα προβεί σε δηλώσεις στις οποίες θα αποτιμήσει τις χθεσινές αποφάσεις.
Χθες, προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε επισημάνει ότι «δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά μας, ο ένας είναι ο δρόμος του διαλόγου της διπλωματίας, ένας διάλογος ο οποίος πρέπει να στηρίζεται στο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, στην αποφυγή μονομερών ενεργειών και στους κανόνες καλής γειτονίας. Ο άλλος δρόμος είναι η κλιμακούμενη ένταση, η οποία αναπόφευκτα αργά η γρήγορα θα οδηγήσει στη λήψη μέτρων από την Ευρώπη εις βάρος της Τουρκίας. Η Ελλάδα έχει αποδείξει έμπρακτα ότι θέλει να ακολουθήσει τον πρώτο δρόμο. Εναπόκειται στην Τουρκία να πράξει και αυτή το ίδιο, αλλά θα πρέπει να το κάνει με συνέπεια και με σταθερότητα».
Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν εξέφρασαν την πλήρη αλληλεγγύη τους σε Ελλάδα και Κύπρο μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.
«Είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη», τόνισε ο κ. Μισέλ ερωτηθείς σχετικά με το ενδεχόμενο να επιβληθούν κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.
Απαντώντας στο ίδιο ερώτημα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σημείωσε ότι υπάρχουν δύο εργαλειοθήκες, «μία για μια κατάσταση που δε θέλουμε, την περίπτωση δηλαδή που η Τουρκία προχωρήσει πάλι σε μονομερείς ενέργειες». Η δεύτερη εργαλειοθήκη αφορά μια θετική ατζέντα, πρόσθεσε η Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν, εξηγώντας ότι η Τουρκία πρέπει να αποδείξει ότι έχει τη βούληση να κάνει εποικοδομητικό διάλογο με την ΕΕ.
