Του Κώστα Μποτόπουλου
Μπορεί να ακούγεται άκαιρο με όσα συμβαίνουν γύρω μας αυτή την εποχή, πιστέψτε με όμως, δεν είναι: οι ευρωεκλογές του Μαΐου του 2019 θα κρίνουν, για όλες τις χώρες και για ολόκληρη την Ευρώπη, πολύ περισσότερα από κάθε άλλη φορά. Και ο αγώνας, που θα είναι σε κάθε περίπτωση ανηφορικός για τις δημοκρατικές δυνάμεις, πρέπει να αρχίσει αμέσως.
Ήδη τα σημάδια είναι μπροστά στα μάτια μας: στις εκλογές αυτές θα συγκρουστούν μετωπικά δύο κόσμοι. Από τη μία, ο κόσμος των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, εντός της ηπείρου μας αλλά και εκτός αυτής, που επιθυμεί τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, αν αυτό δεν είναι άμεσα δυνατό, τη διήθηση του πολιτικού σχεδίου της μέσα στην αναζωπύρωση (ας μου συγχωρεθεί η λέξη) των εθνικισμών και την επικράτηση των δεξιών και «αριστερών» λαϊκιστών.
Στις δυνάμεις αυτές θα πρέπει να προστεθούν κι εκείνοι που θα απόσχουν από τις εκλογές - ας μην το ξεχνούν όσοι, όχι αδικαιολόγητα, νιώθουν τον πειρασμό να εκδηλώσουν έτσι την απογοήτευσή τους. Και από την άλλη πλευρά, εξασθενημένος, αλλά, ελπίζω, με επίγνωση ιστορικής ευθύνης, θα σταθεί ο κόσμος της Δημοκρατίας, της Ευρώπης και της δημοκρατικής Ευρώπης - αυτά τα τρία είναι πια αξεδιάλυτα, σε βαθμό που να εξασθενίζουν τη διάκριση μεταξύ «κεντροδεξιών» και «κεντροαριστερών» ευρωπαϊκών δυνάμεων. Κάτι που, όπως ξέρουμε από την ιστορία των τελευταίων χρόνων, ευνοεί τις κεντροδεξιές δυνάμεις - αλλά και αυτό είναι ένα τίμημα που θα πρέπει ίσως να πληρωθεί προκειμένου να μη θριαμβεύσουν οι αντιευρωπαϊστές λαϊκιστές.
Μίλησα για σημάδια, αλλά πρόκειται, στην πραγματικότητα, για τεκτονικές πλάκες σε κίνηση: η χτυπημένη από την οικονομική και μεταναστευτική κρίση Ένωση διαβάλλεται όλο και πιο ανοιχτά από ετερόκλητες δυνάμεις που προσβλέπουν στην εξαφάνιση ή υποχώρησή της, για λόγους τόσο πολιτικούς (εμποδίζει τα σχέδιά τους) όσο και συμβολικούς (Ενωμένη Ευρώπη, παρά τα μεγάλα προβλήματά της, σημαίνει αντιλαϊκισμός).
Ο ηγέτης του παγκόσμιου λαϊκιστικού κινήματος, ο Τραμπ, έχει ονομάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση «εχθρό» και αναμιγνύεται ενεργά, τόσο ο ίδιος όσο και μέσω φερέφωνων του όπως ο Μπάνον, στην εκ των έσω διάβρωσή της. Κυβερνήσεις όπως της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, αλλά πλέον και της Ιταλίας (με τον ισχυρό άνδρα της, τον Σαλβίνι, να λειτουργεί σαν πανευρωπαϊκός συνεκτικός κρίκος) ετοιμάζονται για οργανωμένο και συντονισμένο αγώνα άλωσης των ενωσιακών θεσμών.
Απέναντι σε αυτό το δυναμικό όσο και αδίστακτο αντι-ευρωπαϊκό συνασπισμό, οι πολιτικές δυνάμεις του φιλευρωπαϊσμού μοιάζουν να υπνώττουν ή να αυτοπαγιδεύονται στις γνωστές αδυναμίες τους: τη διάσπαση, τη μαλθακότητα, την υπερβολική πίστη στη δύναμη των ιδεών τους. Επειδή είναι «σωστές» ή «έχουν μαζί τους την Ιστορία», οι ιδέες τους κάθε άλλο παρά θα θριαμβεύσουν αυτόματα - η πρόσφατη εμπειρία δείχνει το ακριβώς αντίθετο.
Έχει έρθει ίσως η ώρα, αφού το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν το δέχτηκε και ο Μακρόν δεν φαίνεται να το τολμά, για μια πραγματικά πανευρωπαϊκή εκστρατεία, με σύνθημα «καλύτερη και πιο ενωμένη Ευρώπη». Η καθαρότητα ενός τέτοιου αγώνα γύρω από ένα -ένα μόνο- πρόσωπο, που να μπορεί να ενώσει με διαφορετικό από ό,τι μέχρι σήμερα τρόπο, συνιστά, στα μάτια μου, τη μόνη περίπτωση να σωθεί, στο παρά ένα, η ψυχή της Ευρώπης.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Παρασκευής 27ης Ιουλίου
